Rwy'n mynd i strwythuro fy nghwestiynau mor gryno ag y gallaf, Dirprwy Lywydd, gan fy mod yn ymwybodol ein bod wedi cael prynhawn hir yn barod, o gwmpas y pum nod, y pum mater, a roddodd Betsi Cadwaladr mewn mesurau arbennig yn y lle cyntaf, a'r cyntaf o'r rheini yw llywodraethu ac arwain. Tybed a yw'r Gweinidog yr un mor bryderus â minnau bod materion ariannol, hyd yma, yn dal mewn sefyllfa mor ddifrifol ac, fe ddywedwn i, yn drychinebus yn y bwrdd. Clywaf yr hyn y mae'r Gweinidog yn ei ddweud am yr hyn y mae ef a'i swyddogion yn ei wneud i geisio gwella hyn, ond, bedair blynedd yn ddiweddarach rwy'n pryderu oherwydd mae'n rhaid bod y problemau wedi'u gwreiddio'n eithaf dwfn os nad yw wedi llwyddo i'w gwella erbyn hyn. Yn benodol, hoffwn wybod ychydig mwy am gost hyn i gyd, ac yn enwedig ymyriad PricewaterhouseCoopers. Croesawaf y ffaith ei fod yn dod ag arbenigedd allanol i mewn os yw hynny'n angenrheidiol, ond ni fydd hynny, wrth gwrs, o reidrwydd yn sicrhau newid cynaliadwy oni wneir rhywbeth ar yr un pryd i gynyddu'r capasiti ariannol a'r gallu i gynllunio'n ariannol o fewn y bwrdd ei hun. Felly, unwaith eto, byddwn yn ddiolchgar o glywed gan y Gweinidog beth mae ef a'i swyddogion yn ei wneud i sicrhau y caiff y capasiti ariannol hwnnw ei ddatblygu, nid yn unig ar y brig lle mae'n amlwg yn hollbwysig, ond ymhellach i lawr y bwrdd iechyd lle mae pobl yn gyfrifol am unedau llai, oherwydd yn ôl y dywediad, diwedd y gân yw'r geiniog. Ac yn achos Betsi Cadwaladr, oni bai y gellir datrys y problemau ariannol, bydd materion eraill yn parhau i fod yn her wirioneddol. Rwy'n cytuno â phopeth y mae Angela Burns wedi'i ddweud am yr angen am gynllun, ond, unwaith eto, gallwn ddychwelyd at hynny yfory.

Felly, trof yn fyr at iechyd meddwl. Nawr, bydd y Gweinidog yn ymwybodol, oherwydd gohebiaeth yr wyf wedi'i rhannu ag ef, am rai pryderon gwirioneddol sy'n dal i gael eu dwyn i'm sylw gan etholwyr sy'n byw yn ardal Betsi Cadwaladr ynghylch agweddau ar wasanaethau iechyd meddwl i oedolion. Mae'n sôn am rai gwelliannau clir. Rhoddwyd sicrwydd annibynnol iddo y bu gwelliannau clir o ran ansawdd y gofal a ddarperir, ymrwymiad i staff a mynediad i gleifion. Rwy'n mawr obeithio ei fod yn gywir ynglŷn â hyn. Mae rhywfaint o'r dystiolaeth a ddaeth i'm rhan, er yn anecdotaidd, yn awgrymu nad yw efallai'n gwbl gywir ynghylch hynny, ac felly byddwn yn ddiolchgar petai'r Gweinidog yn dweud wrthym ni heddiw neu yfory: beth yw'r matricsau sy'n cael eu defnyddio i farnu'r gwelliannau hynny? Beth yw'r llinell sylfaen? Sut ydym ni'n barnu'r gwelliant hwnnw? A ble mae llais—wrth wneud dyfarniadau ynglŷn â'r gwelliant hwnnw—y cleifion, teuluoedd a gofalwyr cleifion? Rwy'n credu bod hynny'n gwbl hanfodol.

Mae'r Gweinidog yn sôn yn ei ddatganiad fod rhagor o waith i'w wneud ynghylch mynediad at wasanaethau iechyd meddwl plant a'r glasoed, ac, unwaith eto, byddwn yn ddiolchgar am rai manylion, naill ai heddiw neu yfory, am beth yn union yw'r gwelliannau hynny, oherwydd, unwaith eto, yn sicr, mae llwyth achosion fy etholaeth yn awgrymu bod problemau ofnadwy o ran mynediad, ac mae gennyf bryder penodol ynglŷn â gallu defnyddio gwasanaethau drwy gyfrwng y Gymraeg, sy'n gwbl hanfodol yn y maes hwn. Ac nid yw hynny'n ymwneud â hawl person i gael gwasanaethau yn ei iaith ei hun yn unig, ond gwyddom fod pobl yn fwy tebygol o wella, yn enwedig o ran meysydd iechyd meddwl, os yw'r gwasanaethau hynny ar gael iddyn nhw.

Rwyf eisiau cyfeirio nawr at nod 4—y gwasanaethau meddygon teulu a'r ddarpariaeth y tu allan i oriau—mae'n dda clywed bod y Gweinidog yn ffyddiog ei fod wedi gallu is-gyfeirio'r rheini. Unwaith eto, rwy'n ategu rhai o'r pryderon y mae Angela Burns wedi sôn amdanyn nhw am y proffil tymor hir, ond mae'r Gweinidog eisoes wedi dweud, wrth gwrs, am y mater yn ymwneud â lleoedd hyfforddi ac mae hynny'n gadarnhaol iawn i'w glywed. Tybed, o gofio nad ydym ni wedi gallu dod o hyd i unrhyw ystadegau cyhoeddus a gyhoeddwyd ynghylch pa mor hawdd yw cael gwasanaethau y tu allan i oriau—ac mae'n bosib bod fy ymchwil yn y maes hwn wedi bod yn annigonol—a wnaiff y Gweinidog roi gwybodaeth fanylach inni ynghylch sut ac ar ba sail y mae'n ffyddiog, mewn gwirionedd, fod y ddarpariaeth y tu allan i oriau wedi gwella, oherwydd rydym ni'n amlwg yn gwybod bod y sgil-effaith ar ofal eilaidd, os nad yw'r gwasanaeth gofal sylfaenol y tu allan i oriau yn gynaliadwy, yn ddifrifol.

Hoffwn, felly, yn y cyd-destun hwnnw, gyfeirio'n fyr at y gwahaniaeth mewn perfformiad o ran gofal brys yn yr ysbytai ar draws yr ardal. A yw'r Gweinidog yn ffyddiog bod y gwahaniaethau hynny'n cael sylw effeithiol gan y bwrdd nawr, ac a wnaiff ddweud ychydig mwy wrthym ni am y ffordd y mae hynny'n digwydd a phryd y byddai'n disgwyl gweld yr ysbytai eraill yn yr ardal yn cyrraedd safon Ysbyty Gwynedd?

Ac, yn olaf, o ran y pumed nod, a oedd, wrth gwrs, ynglŷn ag adfer ffydd y boblogaeth leol—rwy'n gobeithio y bydd y Gweinidog yn derbyn fy marn i fel un o gynrychiolwyr y boblogaeth leol bod problemau gwirioneddol o hyd o ran ffydd. Ac un mater sydd o bryder arbennig i mi yw fy etholwyr yng ngorllewin yr ardal sy'n teimlo nad yw'r bwrdd presennol yn deall eu cymunedau, nad yw'n siarad dros eu cymunedau, yn llythrennol, nid yw'n siarad eu hiaith, ac mae hynny'n bwysig ynddo'i hun. A phan fo gwasanaethau'n cael eu 'rhesymoli', maen nhw'n cael eu rhesymoli ar sail lleoliad yr ysbytai, nid ar ddaearyddiaeth y gymuned gyfan. Hoffwn ofyn, yn ddiffuant iawn, ar i'r Gweinidog gael rhywfaint o drafodaethau, neu'n briodol, i'w swyddogion gael rhywfaint o drafodaethau, i sicrhau pan fydd gwasanaethau, gwasanaethau wedi eu cynllunio—. Gwasanaethau—. Pan fydd cynlluniau i newid gwasanaethau—mae hi wedi bod yn brynhawn hir, Dirprwy Lywydd. Pan fydd cynlluniau'n cael eu hystyried gan y bwrdd, y bydd yn ystyried daearyddiaeth gyfan y rhanbarth ac nid dim ond lleoliad ysbytai yn y rhanbarth. Oherwydd bod ymdeimlad, a dydw i ddim yn dweud y gellir cyfiawnhau hyn, ond mae'n ymddangos yn glir i mi pan fyddaf yn y rhan honno o'm rhanbarth, pan fyddwn yn sôn am symud gwasanaethau, ein bod yn eu symud i fan canolog o ran lleoliad yr ysbytai, nid man canolog o ran ble mae'r bobl yn byw. Ac o ran adfer y ffydd honno, Gweinidog, a oedd yn un o'ch nodau wrth i chi roi'r bwrdd mewn mesurau arbennig—o ran adfer y ffydd honno yng ngorllewin y rhanbarth, mae'n gwbl hanfodol bod angen i'r bobl hynny gael ymdeimlad bod y bwrdd a chithau yn deall daearyddiaeth yr ardal yn ddigon da i wybod bod pellter mawr iawn, iawn, rhwng Dolgellau a Wrecsam. Diolch, Dirprwy Lywydd.