Diolch am y sylwadau a'r cwestiynau. Rwy'n credu y bu ychydig o gamddealltwriaeth ar y dechrau ynghylch y sylwadau yr oeddwn yn eu gwneud am y pedair blynedd. Roeddwn yn gwneud y pwynt ei fod yn gyfnod anarferol o hir i fod mewn mesurau arbennig. Rwy'n rhoi dwy a dim ond dwy enghraifft o sefydliadau iechyd sydd wedi bod mewn mesurau arbennig am gyfnod tebyg. Nid yw'n rhywbeth anrhydeddus; mae'n arwydd o ba mor anarferol yw bod mewn mesurau arbennig am gyfnod fel hwn.

O ran y sylwadau am y gwahanol feysydd a barodd i'r bwrdd iechyd fynd i mewn i fesurau arbennig, rwy'n credu na allwn ni wadu y bu gwelliant sylweddol o ran arwain a llywodraethu. Nid fy marn i yn rhinwedd fy swydd weinidogol yn unig yw hon, nid dim ond barn a roddwyd gan David Jenkins yn ei waith ynghylch y bwrdd ydyw, ond y farn a gawn ni hefyd gan sylwebyddion annibynnol, gan bartneriaid, barn yn sgil ymgysylltu â'r bwrdd iechyd, ac nid oes a wnelo hynny dim ond â'r ysgogiad newydd y mae'r cadeirydd newydd wedi'i ddarparu, er y bu hynny yn gam ymlaen gweladwy iawn o ran arweinyddiaeth y sefydliad, ond mae'n ymwneud â chraffu gweladwy yn y sefydliad ar ddewisiadau wrth wneud penderfyniadau, ac mae hynny'n sylfaen dda er mwyn iddyn nhw symud ymlaen.

Dydw i ddim yn credu bod cysylltiad uniongyrchol o reidrwydd rhwng arwain a llywodraethu a heriau ariannol. Mae'r cynnydd a welwyd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf wedi tynnu sylw at rywfaint o'r perfformiad annerbyniol yn swyddogaeth gyllid y bwrdd iechyd, ac rwy'n chwilio am fwy o waith i'w wneud o ran y swyddogaeth gyllid, dyna pam fy mod i wedi cefnogi cais y cadeirydd am y gwaith ychwanegol yn gysylltiedig â PricewaterhouseCoopers, ond dyna pam hefyd fod uned cyflawni cyllid y GIG yn ymgysylltu ac yn ymwneud â'r bwrdd hefyd. Felly, nid ymagwedd 'laissez faire' mohoni, ewch ati i wneud iddo weithio, ond rydym ni'n disgwyl i'r bwrdd fynd ati mewn ffordd wahanol a sicrhau canlyniadau gwahanol o ran swyddogaeth cyllid. Nid oedd hynny'n dderbyniol. Hwn oedd yr unig fwrdd yng Nghymru nad oedd yn gallu gweithredu o fewn ei gyfanswm rheoli yn ystod y flwyddyn ddiwethaf. Gwariodd fwy na hynny. Rwy'n disgwyl iddo wneud cynnydd fel y bydd yn gweithredu o fewn y cyfanswm rheoli eleni. Rwyf wedyn yn disgwyl iddo symud ymlaen i sefyllfa lle mae'n torri'r siwt yn ôl y brethyn ac nid yn byw mewn diffyg sy'n cael ei oddef. 

O ran mynediad at wasanaethau iechyd meddwl—unwaith eto, daw hyn yn uniongyrchol o waith y mae'r Arolygiaeth Gofal Iechyd wedi ei wneud, mae'n dod o waith yr ymgynghorydd annibynnol, Emrys Elias, y cyfeiriais ato yn fy natganiad—bu gwelliant gwirioneddol o ran amseroedd mynediad yn CAMHS a gwasanaethau i oedolion. Nid yw hynny'n golygu bod y gwasanaeth yn berffaith. Nid yw'n golygu na welwch chi nac unrhyw gynrychiolydd arall yn y gogledd bobl yn dod atoch chi gyda straeon dilys am y ffaith eu bod yn dal i aros yn rhy hir. Ond mae'n dangos bod gwelliant gwirioneddol yn cael ei wneud, ac mae angen gwneud mwy o hyd, ond mae maint hwnnw wedi lleihau'n sylweddol dros y cyfnod mewn mesurau arbennig. Yn wir, mae'r bwrdd iechyd wedi cael rhywfaint o ganmoliaeth am y ffordd y mae wedi cynnwys defnyddwyr gwasanaethau yn y gwaith o ail-drefnu'r strategaeth iechyd meddwl mewn ffordd na ddigwyddodd yn y gorffennol. Mae hynny'n rhan o'r sylfaen rwy'n credu a fydd yn sail dda ar gyfer gwella'r gwasanaethau iechyd meddwl ymhellach.

O ran y ddarpariaeth y tu allan i oriau, cafodd ei isgyfeirio gryn amser yn ôl erbyn hyn. Yn wir, cyn i chi ddychwelyd i'r Cynulliad, roedd gwasanaethau y tu allan i oriau yn cael eu hisgyferio fel pryder ac maen nhw'n gydradd â gwasanaethau eraill ar draws gweddill Cymru. Rwyf mewn gwirionedd yn edrych ar y broses o ehangu'r gwasanaeth 111 yn rhan o'n gwasanaethau y tu allan i oriau, a hefyd y rhan y gall hynny ei chwarae fel model ar gyfer rhai o'n gwasanaethau yn ystod oriau hefyd. Felly, rydym ni'n bwriadu trawsnewid a newid y ffordd y mae'r rhan honno o'n system yn gweithio mewn gwirionedd, nid yn unig yn y gogledd ond y tu hwnt i hynny hefyd.

O ran gofal heb ei drefnu, y cylchoedd gwella 90-dydd yw'r prif ddull o wella sy'n cael ei ddefnyddio ar hyn o bryd yn y bwrdd iechyd. Mae wedi sefydlogi; yn wir, bu rhywfaint o welliant, ond mewn gwirionedd yr her dros y chwarter nesaf yw gweld llawer mwy o welliant, oherwydd pe bai pob rhan o'r bwrdd iechyd yn perfformio ar yr un lefel ag Ysbyty Gwynedd, byddai hynny'n welliant sylweddol i sefyllfa'r bwrdd iechyd ar y cyfan nawr. Ond, mewn gwirionedd, mae angen i'r holl sefydliad symud ymhellach a thu hwnt i hynny hefyd. Mae a wnelo hynny'n rhannol â modelau a ffyrdd o weithio, mae'n ymwneud â'r arweinyddiaeth glinigol, ond mae hefyd yn ymwneud â'r gwasanaethau y tu allan i adrannau achosion brys hefyd, a'r cysylltiad â gofal cymdeithasol a'r cyswllt ar draws y system gyfan ac mewn gwirionedd mae'r gweithio mewn partneriaeth sydd wedi gwella yn darparu sail lawer gwell er mwyn gwneud hynny hefyd.

O ran eich pwynt am ddaearyddiaeth y gogledd, rwyf wedi bod yn ymwybodol iawn o ddaearyddiaeth y gogledd ers cryn amser. Pan oeddwn yn fachgen, yn mynd i wahanol rannau o Gymru ar wyliau, roedd fy nhad yn awyddus iawn i wneud yn siŵr ein bod yn gweld gwahanol rannau o'r wlad. Mae gennym y benbleth hon nid yn unig yn y gogledd ond ledled y wlad. Ac os meddyliwch chi am y mesurau arolwg Seneddol, bydd rhai gwasanaethau'n arbenigol a dwys, a byddwn yn gofyn i bobl deithio ymhellach i gael gofal gwell. Y sefyllfa gyfatebol, serch hynny, yw y bydd gennym ni fwy o wasanaethau'n cael eu darparu mewn lleoliad mwy lleol hefyd. Mae hynny'n golygu y bydd yn rhaid inni fuddsoddi yn y lleoliadau lleol hynny. Felly, yn ddiweddar, rydym ni wedi buddsoddi mewn modelau gofal newydd gyda chyfalaf sylweddol. Yn Alltwen, yn Nhywyn a Blaenau Ffestiniog, fel enghreifftiau, rydym ni'n darparu gwahanol wasanaethau mewn ffordd wahanol, fodern er mwyn darparu gofal iechyd. Felly, byddwch yn gweld y ddau beth hynny'n digwydd yn y gogledd ac ar draws gweddill Cymru i ddarparu mwy o ofal yn agosach at adref, ond, i rai gwasanaethau, byddant yn arbenigol a byddant yn darparu gofal gwell mewn llai o ganolfannau.