1. A wnaiff y Gweinidog ddatganiad am bolisi Llywodraeth Cymru o ran sicrhau bod gweithgareddau allanol mewn ysgolion yn gynhwysol i bob disgybl? OAQ53970

Mae darpariaeth deg ar gyfer pob dysgwr yn un o brif flaenoriaethau'r Llywodraeth hon. Rwy'n annog ysgolion yn gryf i sicrhau bod cynwysoldeb a thegwch yn llywio pob penderfyniad a wneir ynglŷn ag unrhyw weithgareddau a allai arwain at gostau ychwanegol i deuluoedd.

Weinidog, diolch am eich ateb. Rwy’n ymwybodol o’r ymdrechion a wnaed i sicrhau cynwysoldeb. Ond wrth gwrs, ceir pryder cynyddol, sy’n deillio o adroddiad Undeb y Cerddorion, ynglŷn â hygyrchedd gwersi cerddoriaeth, y materion sy'n codi bellach o ran fforddiadwyedd i blant allu mynychu tripiau allanol—celfyddydau, diwylliant ac yn y blaen. Ac wrth gwrs, mae un newydd rydym wedi’i etifeddu o America, yn ôl pob tebyg, sef datblygiad promiau ysgol, lle ymddengys nid yn unig fod y gost yn codi, ond ymddengys ei bod yn gystadleuaeth rhwng rhieni—gyda rhai'n trefnu limwsinau, ac ati, i fynd i ysgolion. Ac mae hyn yn creu pryder mwy cyffredinol, yng nghyd-destun yr holl bethau eraill, fod problem gynyddol o ran y rhai a all neu na allant fforddio cymryd rhan mewn rhai o'r gweithgareddau hyn. A tybed a yw hwn yn faes, Weinidog, lle gallech nodi a fyddech yn barod i wneud rhagor o ymchwil a dadansoddi, er mwyn asesu beth yw maint y broblem, a sut y gellid mynd i'r afael â hi.

Rwy'n gyfarwydd â ffenomenon y prom, ac mae'n wahanol iawn i’r disgos ysgol fawr a fynychwyd gan bawb ohonom, rwy'n siŵr. Mae cost y diwrnod ysgol yn fater y mae gennyf gryn ddiddordeb ynddo. Rwy'n ymwybodol iawn o'r effaith sylweddol y gall ei chael ar rai plant, yn aml o’r grwpiau a fyddai'n elwa fwyaf o weithgareddau allgyrsiol a'r tu allan i'r ysgol. Rwyf wedi gofyn i Plant yng Nghymru gynhyrchu adnoddau ar gyfer ysgolion, i’w hannog i ystyried effaith costau ychwanegol ar deuluoedd, a bydd y gyfres gyntaf o ganllawiau ar gael erbyn mis Medi, ac yn canolbwyntio ar ystod o faterion penodol. Wrth gwrs, yn ychwanegol at hynny, byddwn yn buddsoddi mwy na £5.1 miliwn eleni yng nghronfa mynediad y grant datblygu disgyblion, i helpu rhieni gyda'r costau sy'n gysylltiedig â'r diwrnod ysgol, gan gynnwys gwisg ysgol, a dillad ac offer addysg gorfforol, yn ogystal â gwario mwy nag erioed ar y grant datblygu disgyblion ei hun i gefnogi addysg rhai o'n plant mwyaf difreintiedig.

A gaf fi gytuno â rhai o'r pwyntiau a wnaed gan Mick Antoniw? Mae mater iechyd meddwl mewn ysgolion wedi bod yn un sy'n codi'n uwch ar yr agenda, a chredaf fod tystiolaeth gynyddol fod gweithgareddau allgyrsiol yn yr ysgol yn fuddiol, mewn llawer o achosion, i iechyd meddwl disgyblion. Ond wrth gwrs, gall y costau y soniodd Mick Antoniw amdanynt—y costau cysylltiedig—gael effaith negyddol hefyd, felly mae angen cydbwyso'r ddau beth. Mewn perthynas â'r broblem iechyd meddwl ehangach, beth a wnewch i sicrhau bod eiriolaeth ar gael i ddisgyblion o’r cychwyn cyntaf, a'u bod yn gwybod ble i fynd os ydynt yn wynebu problemau o ran methu mynychu gweithgareddau allgyrsiol, a theimlo wedi'u heithrio?

Diolch. Rydych yn llygad eich lle—gall y cyfle i gymryd rhan mewn ystod eang o weithgareddau effeithio'n gadarnhaol iawn ar iechyd meddwl a lles ein plant, a gall anallu, neu bryder na fyddwch yn gallu gwneud hynny gael effaith i’r gwrthwyneb. Ac fel y dywedais, dyna pam ein bod wedi comisiynu Plant yng Nghymru i gynhyrchu'r adnoddau a'r canllawiau hyn ar gyfer ysgolion, fel y gallant fod yn ymwybodol o hynny wrth wneud penderfyniadau. O ran iechyd a lles cyffredinol yn yr ysgol, fe fyddwch yn gwybod fy mod i a'r Gweinidog Iechyd a Gwasanaethau Cymdeithasol yn parhau i weithio gydag ystod eang o randdeiliaid i sicrhau bod argymhellion adroddiad 'Cadernid Meddwl' y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg yn cael eu rhoi ar waith yn llwyddiannus. Ac yn wir, trafodwyd rhai o'r materion hyn yn y cyfarfod yr wythnos hon.