– Senedd Cymru am 3:42 pm ar 5 Mehefin 2019.
Yr eitem nesaf felly yw'r datganiadau 90 eiliad, a'r datganiad gan Darren Millar.
Diolch, Lywydd. Yfory bydd hi'n 75 mlynedd ers D-day. Ar fore 6 Mehefin 1944, fe wnaeth y armada fwyaf mewn hanes angori oddi ar ogledd Ffrainc gan baratoi i ollwng miloedd o filwyr y cynghreiriaid ar lannau Normandi. Arweiniodd yr hyn a ddilynodd at un o benodau mwyaf gwaedlyd yr ail ryfel byd a nodi moment dyngedfennol yn yr ymgyrch yn erbyn Hitler. Yn aros yn y llongau, fel rhan o ymgyrch Overlord, roedd cannoedd o filwyr o Gymru, pob un ohonynt yn aelodau o Gyffinwyr De Cymru a oedd eisoes yn enwog am hanes Rorke's Drift.
Treuliasant ddau fis yn hyfforddi a bellach roeddent yn barod i'r goresgyniad ddechrau. Eu tasg oedd dilyn y don gyntaf o filwyr drwy lanio ger Arromanches a gwthio tuag at y tir uchel i'r gogledd o Bayeux. Ar eu ffordd, roeddent i gipio gorsaf radar, yn ogystal â'r gynnau a'r bont yn Vaux-sur-Aure, a chysylltu â lluoedd Americanaidd. Roedd yn gynllun mentrus. Wrth iddynt aros, cododd y mwg o'r frwydr i'r awyr a chlywsant sŵn y ffrwydradau yn atseinio ar draws y dŵr. Daeth y gorchymyn i lanio ychydig cyn hanner dydd. Wrth lanio, gwthiasant yn gyflym yn eu blaenau, gan yrru'r Almaenwyr allan o'r orsaf radar ac erbyn iddi nosi roeddent wedi cymryd y gynnau a'r bont yn Vaux-sur-Aure. Erbyn hanner nos, roedd Cyffinwyr De Cymru wedi cipio mwy o dir nag unrhyw uned arall a oedd yn rhan o'r goresgyniad.
Tua 11 mis yn ddiweddarach, roeddent wedi ymladd eu ffordd yr holl ffordd o'r traethau hynny i Hambwrg ar flaen ymgyrch y cynghreiriaid drwy Ffrainc ac i mewn i'r Almaen nes i'r gyfundrefn Natsïaidd gael ei threchu. Heddiw, rydym yn clodfori'r rhai a fu'n ymladd ac yn diolch iddynt am eu haberth.