Ffatri Beiriannau Ford ym Mhen-y-bont ar Ogwr

Part of Cwestiwn Brys – Senedd Cymru am 1:30 pm ar 11 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Carwyn Jones Carwyn Jones Labour 1:30, 11 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch i'r Gweinidog am yr ateb hwnnw. Gwyliais y safle hwnnw'n cael ei adeiladu. Gwyliais i'r trenau'n dod i'r safle o labordy cemeg Ysgol Gyfun Brynteg gan ei fod mor agos. A nawr, mae'n ymddangos, mae yna bosibilrwydd mawr y byddaf yn gweld y safle yn cau. Gweinidog, mae economi Pen-y-bont ar Ogwr wedi gwneud yn dda yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ond mae hyn yn ergyd i galon y dref. Ni chafwyd rhybudd, i'r gweithwyr nac i Lywodraeth Cymru, ac am 40 mlynedd, gwnaeth y gweithwyr yn Ford yr hyn a ofynnwyd iddynt, a dyma sut y cawson nhw eu had-dalu. Gweinidog, ymddengys fod y penderfyniad wedi'i wneud yn gymharol ddiweddar, ryw wythnos efallai cyn cyhoeddi'r penderfyniad. Rwy'n clywed bod cyfweliadau'n dal i gael eu cynnal yn y ffatri wythnos cyn y penderfyniad, ac yn wir, yr oedd contractau'n dal i gael eu rhoi rai wythnosau cyn y cyhoeddiad. Gweinidog, rwy'n pryderu ynghylch yr hyn a newidiodd yn y cyfamser, a'r unig beth y gallaf i feddwl amdano yw'r sôn cynyddol am Brexit 'dim cytundeb'. Mae hynny'n rhywbeth y gwn iddo fod yn ffactor a grybwyllwyd i chi mewn sgwrs breifat, a gwn ei fod yn rhywbeth a wadwyd ganddynt wedyn yn y prynhawn. Ond y realiti yw bod pryder, nid ynghylch Brexit ond ynghylch dim cytundeb yn rhywbeth, rwy'n credu, a bwysodd yn drwm iawn ar eu meddyliau.

Gweinidog, mae'r gweithwyr yn poeni. Maen nhw'n poeni am eu dyfodol. Maen nhw'n poeni am eu pensiynau, ac mae hynny'n rhywbeth y gofynnais i Lywodraeth Cymru edrych arno'n arbennig. Ond, yn anad dim, wrth gwrs, maen nhw'n edrych yn awr i Lywodraeth Cymru am arweiniad ac am gyngor ynglŷn â'r dyfodol. Yn sicr, ni fyddaf i'n rhoi'r gorau i frwydro dros y gweithwyr hynny ac i weithio gyda'r undebau llafur, ond mae'n rhaid inni fod yn barod am bob posibilrwydd. Felly, fy nghwestiwn i, Gweinidog, yw hyn: a wnewch chi roi sicrwydd i weithwyr Ford bod popeth y gellir ei wneud yn cael ei wneud, ac a wnewch chi roi sicrwydd i mi ac i'r gweithwyr hynny y byddan nhw'n cael cymorth gan Lywodraeth Cymru ac y bydd Llywodraeth Cymru yn ceisio darparu dyfodol iddyn nhw ac i'r dref?