Ffatri Beiriannau Ford ym Mhen-y-bont ar Ogwr

Part of Cwestiwn Brys – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 11 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 1:54, 11 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddechrau trwy ddiolch i'r Gweinidog a'r Prif Weinidog am ymgysylltu ar unwaith ac yn uniongyrchol iawn â'r gweithwyr, ac mewn ffordd mor frwd, trwy gwrdd â'r undebau yn y safle yr wythnos diwethaf, ynghyd â Carwyn fy nghyd-Aelod, ASau lleol ac eraill, ac am fod yn y sedd flaen yn y mater hwn? Ac a gaf i adleisio popeth y dywedodd fy nghyd-Aelod Carwyn Jones ar ran nid y cannoedd ond y miloedd o bobl a gyflogir yn uniongyrchol yn Ford, ond hefyd y gadwyn gyflenwi, nid yn Ogwr a Phen-y-bont ar Ogwr yn unig ond ledled y rhanbarth, a'u teuluoedd, a'r siopau, a'r caffis sy'n dibynnu ar yr economi gylchol honno lle maent yn gwario'u harian?

Mae hyn yn drychinebus. Nid oedd y gweithwyr yn haeddu hyn. Nid oedden nhw'n haeddu'r ffordd y cafodd ei gyhoeddi. Maen nhw wedi mynd uwchlaw a thu hwnt i bob disgwyl yn ystod y degawdau diwethaf i wneud pob un peth y mae Ford wedi gofyn iddyn nhw ei wneud—pob peth: i gynyddu cynhyrchiant; i newid y ffordd y maen nhw'n cynhyrchu ar y llinellau hynny; i gyflwyno llinellau cynhyrchu newydd. Nid oedden nhw'n haeddu hyn. Mae Ford yn ddyledus i'r gweithwyr hyn ac yn ddyledus i'r cymunedau hyn. Felly, rwyf i'n croesawu'r hyn yr oeddech yn ei ddweud, Gweinidog, ynghylch gwaddol, pe byddai'n cyrraedd y pwynt hwnnw, ond a gaf i ei annog, plîs, yn gyntaf, i wneud yr union beth a ddywedodd y Prif Weinidog, sef mynd yn ôl at Ford a herio'r penderfyniad hwn? Rwyf i'n credu eu bod nhw wedi gwneud y penderfyniad anghywir. Rwy'n credu bod hwn yn weithlu cynhyrchiol, hyfedr, hynod effeithiol ac maen nhw'n haeddu'r cyfle i herio hyn yn ystod y cyfnod ymgynghori.

Ond fy nghwestiwn i i'r Gweinidog yw hyn: os yw'r penderfyniad yn derfynol a bod Ford yn mynd i gerdded i ffwrdd, yna dylen nhw yn wir adael gwaddol, ond gofynnaf ddau beth. Yn gyntaf, wrth groesawu'r tasglu a'r ymagwedd tuag at ddull gweithredu sy'n seiliedig ar le, a gaf i ofyn i'r Gweinidog sicrhau ein bod ni yn nodi'r meysydd hynny lle gallwn gyflymu'r broses fuddsoddi nid yn unig ym Mhen-y-bont ar Ogwr ei hun a'r cyffiniau agos, ond hefyd yn ardal ehangach Pen-y-bont ar Ogwr? Oherwydd bydd yr effaith yn yr ardal ehangach honno sef hen ardal Morgannwg Ganol. Ac wrth wneud hynny, byddai o gymorth—ac rwy'n siŵr y bydd yn dymuno gwneud hynny—i ymgysylltu ag awdurdod lleol Pen-y-bont ar Ogwr ei hun ac arweinydd y cyngor yno a'i gabinet. Oherwydd bod ganddyn nhw—ac rwy'n gwybod eu bod wedi bod yn trafod—syniadau eisoes am yr hyn a all ysgogi'r economi, yr hyn a all roi hyder i'r gymuned fusnes na fydd yn yr un sefylllfa ag yr oedd sir y Fflint ddegawdau yn ôl. Bydd hyn yn rhywbeth y byddwn yn ymyrryd ynddo a byddwn yn cymryd camau ac yn gwneud yn siŵr bod hon yn economi ffyniannus a bod dyfodol i'r bobl hyn. Felly, byddwn i'n gofyn y ddau beth hynny: maint y buddsoddiad, cyflymder y buddsoddiad gan Lywodraeth y DU a Llywodraeth Cymru, a gweithio gyda'r awdurdod lleol, os gwelwch yn dda, Gweinidog.