Cwestiynau Heb Rybudd gan Arweinwyr y Pleidiau

Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:50 pm ar 11 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Reckless Mark Reckless Conservative 2:50, 11 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Roeddwn i wedi cael ar ddeall y bwriadwyd i'r gyfundrefn mesurau arbennig fod yn ymyrraeth fyrrach neu fwy llym o leiaf, i newid corff sy'n methu neu o leiaf corff lle'r oedd problemau. Rwy'n meddwl tybed, gan fyfyrio ar y cwestiynau a gawsom gan arweinydd yr wrthblaid, a fyddai'r Prif Weinidog yn ystyried a yw'r gyfundrefn mesurau arbennig sydd wedi datblygu yn taro'r cydbwysedd cywir, gan ei bod bellach wedi para mwy na phedair blynedd gyda'r corff penodol hwnnw ond, ar yr un pryd, rydym ni'n gweld bron i hanner byrddau iechyd Cymru yn y gyfundrefn mesurau arbennig. Onid yw hynny'n peri risg bod sylw'r Gweinidog iechyd, er cymaint y mae'r Prif Weinidog yn ei gefnogi, yn rhy wasgarog? A yw hefyd yn rhoi risg i Betsi Cadwaladr yn arbennig? Do, derbyniasom yn eich cynnig yr wythnos diwethaf bod un neu ddau o'r materion a nodwyd yn wreiddiol wedi gwella . Fodd bynnag, mae nifer o broblemau eraill, difrifol iawn ac, rwy'n credu, cyffredinol, yn hytrach nag wedi eu dyfynnu'n ddetholus—er enghraifft, bod dros 70,000 yn aros mwy na chwe mis, arhosiad cyfartalog o saith awr mewn adrannau damweiniau ac achosion brys, ac ymddangosiad a gwaethygiad problemau yn y meysydd hynny, ymhlith eraill—. A yw unrhyw ran o hynny'n adlewyrchu'r ffaith ei fod wedi bod yn destun mesurau arbennig ers pedair blynedd ac nad yw rhai o'r rheolwyr lleol hynny, rhai o'r clinigwyr lleol hynny efallai, yn gweld y golau ym mhen draw'r twnnel, a bod hynny'n ei gwneud yn fwy anodd recriwtio neu gadw pobl neu ysgogi'r gwelliant lleol hwnnw ganddyn nhw tra bod y gyfundrefn mesurau arbennig yn para?

Yn olaf gen i, a gaf i ofyn am y cynghorau iechyd cymuned a'r ddeddfwriaeth arfaethedig sydd gennym ni yn y maes hwn? Un maes y maen nhw wedi gwneud yn dda ynddo yw dod â gwirfoddolwyr lleol i mewn, pobl leol, a'u hystyried fel bod yn annibynnol ac yn gallu, i raddau, dwyn Llywodraeth Cymru a byrddau iechyd lleol i gyfrif. Onid yw'r Prif Weinidog yn poeni, fel y mae llawer o bobl eraill, pan ddaw'r ddeddfwriaeth newydd hon, y bydd cyrff o'r gwaelod i fyny lle mae cadeirydd pob corff ar y bwrdd cenedlaethol yn cael eu disodli gan gorff o'r brig i lawr sydd yn fwy o dan fawd Llywodraeth Cymru ac felly'n llai agored i bobl leol ac yn llai annibynnol? [Torri ar draws.] Roedd yn dal i fod yn llai na thri munud. Nid wyf i'n cael dod yn ôl.