Part of the debate – Senedd Cymru am 4:39 pm ar 11 Mehefin 2019.
Mae'n amlwg iawn i mi fod y gallu i reoli mewnfudo yn rhywbeth oedd ar feddyliau llawer o bobl wrth bleidleisio i adael yr Undeb Ewropeaidd ym Mehefin 2016. A hyd yn oed ymhlith y rhai a bleidleisiodd dros aros, roedd llawer o bobl o hyd a oedd yn pryderu am yr hyn a ystyriant yn fewnfudo anghynaladwy i'r DU, ac, wrth gwrs, roedd rhai o'r pryderon hynny i'w gweld ymysg pobl Cymru hefyd. Yn wir, mae arolwg agweddau cymdeithasol Prydain yn awgrymu bod 86 y cant o'r ymatebwyr yng Nghymru yn credu y dylid lleihau mewnfudo, ac mae hynny'n fwy nag ar draws y DU yn gyffredinol. Credaf fod yn rhaid i hynny fod yn flaenllaw ym mhob un o'n meddyliau wrth inni ystyried y mater hwn o fewnfudo.
Fel chithau, mae fy mhlaid wedi'i gwneud hi'n glir iawn, er ei bod yn awyddus i sicrhau bod gennym ni'r gallu i reoli ein ffiniau ein hunain a bod gennym ni ein polisi mewnfudo ein hunain, fod yn rhaid inni wneud hynny gan gydnabod cyfraniad aruthrol mewnfudo yma yng Nghymru a'r DU yn ehangach dros y blynyddoedd, sydd wedi cyfoethogi ein cymunedau ac, yn wir, dod â sawl persbectif newydd, gwahanol i fywyd a helpu i gynyddu'r twf yr ydym ni wedi'i weld yn ein heconomi yn ystod y blynyddoedd diwethaf hefyd. Felly, yn sicr, rydym ni'n gwerthfawrogi hynny. Ac roeddwn ychydig yn siomedig na wnaethoch chi gyfeirio at y ffaith bod Llywodraeth y DU mewn gwirionedd yn gwneud yr un peth â Llywodraeth Cymru o ran myfyrio ar werth mewnfudo'n ehangach.
Nawr, pan bleidleisiodd pobl Cymru i adael, un peth na wnaethon nhw bleidleisio drosto oedd parhau â'r un hen drefn ac, wrth gwrs, sylweddolaf fod safbwynt eich plaid yn un lle'r ydych chi eisiau ein gweld yn parhau yn yr UE nawr, ond, wrth gwrs, pan ofynnwyd i bobl Cymru, dydyn nhw ddim eisiau hynny, yr hyn y maen nhw eisiau ei weld mewn gwirionedd yw rhywfaint o newid. Ac maen nhw hefyd eisiau cael system fewnfudo deg, rwy'n credu. Nawr, mae eich dogfen Llywodraeth, y ddogfen 'Brexit a Thegwch o ran Symudiad Pobl', yn ei gwneud hi'n glir iawn mai eich uchelgais, pe bai'r DU yn gadael yr UE, yw bod â system debyg i'r un a fodolai o'r blaen. Mewn geiriau eraill, dim newid o'r system flaenorol fel bod yr ymfudwyr hynny o'r Ardal Economaidd Ewropeaidd ac o'r Swistir sydd eisoes yn dod i weithio yn y DU yn gallu cael yr un cyfleoedd gwaith a'r un cyfleoedd o ran budd-daliadau o hyd. Nawr, nid wyf yn credu mai dyna y mae pobl yng Nghymru eisiau ei weld. Dyna pam fy mod i'n credu i hynny ddylanwadu'n fawr ar feddyliau pobl yn y refferendwm hwnnw.
Ac nid wyf yn credu, mewn gwirionedd, fod hynny'n agwedd deg at fewnfudo, ychwaith, oherwydd yr hyn y mae'n ei wneud yw ei fod yn ffafrio'r mewnfudwyr hynny sydd eisiau dod i'r DU o'r Ardal Economaidd Ewropeaidd a'r Swistir ac sydd, mewn gwirionedd, yn achosi problemau i'r rhai sydd eisiau dod o'r tu allan, o'r byd ehangach. Felly nid yw hynny'n deg ac nid wyf yn credu bod hynny'n briodol. Felly, a ydych chi'n derbyn nad yw'n hi'n iawn trin pobl yn wahanol yn dibynnu ar o ble maen nhw'n dod? A allwch chi ddweud wrthym ni hefyd a ydych chi'n croesawu'r addewidion a wnaed yn y Papur Gwyn? Clywais yr hyn y gwnaethoch chi ei ddweud am yr angen i amddiffyn hawliau pobl, o ran y rhai sydd yma eisoes, ac wrth gwrs mae'r Papur Gwyn yn ei gwneud hi'n glir iawn nad ydym ni eisiau amharu ar y bobl hynny sydd eisoes wedi ymgartrefu a sefydlu cartref, pa un ai ydyn nhw'n dod o'r UE neu o fannau eraill, ac ar y sail honno, dylid caniatáu iddyn nhw barhau i aros yma. Ac, wrth gwrs, dyna un o'r pethau eraill y mae'r Papur Gwyn yn ei gynnig: y dylid cael gwarantau ynglŷn â hynny.
Fe wnaethoch chi gyfeirio at y terfyn o £30,000, ac rwy'n cytuno â chi bod rhai pryderon ar y meinciau hyn ynghylch y terfyn hwnnw ac a yw hynny'n derfyn priodol i Gymru, o gofio'r ffaith mai ni, yn anffodus, yw'r economi sydd â'r cyflogau isaf ym Mhrydain. Felly, a ydych chi'n croesawu'r cyhoeddiadau diweddar gan yr Ysgrifennydd Cartref eu bod yn adolygu'r terfyn hwnnw, a disgwyliaf yn fawr iawn i'r terfyn hwnnw ostwng? Efallai y bydd yn rhanbarthol—credaf fod hynny'n un o'r pethau eraill sydd wedi cael ei gynnig hefyd. Fe wnaethoch chi gyfeirio at yr awgrym o £20,000 y mae Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru wedi'i gyflwyno; nid wyf yn siŵr ai dyna'r lefel gywir i Gymru. Yn wir, efallai fod angen iddo fod yn is na hynny mewn rhai mannau, ond byddai'n dda deall rhywfaint o'r rhesymeg dros gyflwyno'r ffigur hwnnw o £20,000.
Ni wnaethoch chi gyfeirio at fyfyrwyr yn eich datganiad o gwbl, ond, yn amlwg, un o'r pethau y mae'r Papur Gwyn yn ei ddweud—Papur Gwyn Llywodraeth y DU—yw ei fod yn rhoi ymrwymiad clir na fydd dim cyfyngiadau ar nifer y myfyrwyr rhyngwladol a all ddod i astudio yma, a byddwn yn gobeithio'n fawr y byddech yn croesawu'r ymrwymiad hwnnw hefyd. Ni wnaethoch chi gyfeirio, ychwaith, at y cam-fanteisio y mae llawer yn ei ddioddef oherwydd caethwasiaeth fodern. Ac rwy'n gwybod y bu Llywodraethau Cymru a'r DU yn benderfynol o gael gwared ar gaethwasiaeth fodern yma yng Nghymru. Yn anffodus, rydym ni'n gweld tystiolaeth ohono yn ein cymunedau. A allwch chi ein sicrhau bod Llywodraeth Cymru yn parhau i fod yr un mor ymrwymedig i ddileu caethwasiaeth fodern a'i heffeithiau? Hoffwn dalu teyrnged i gadeirydd y grŵp trawsbleidiol, Joyce Watson, am ei gwaith ar hyn. Mae'n amlwg yn bwysig inni beidio â diystyru hynny drwy ganiatáu i bobl symud yn gwbl rydd.
Ac un cwestiwn terfynol—[Torri ar draws.] Un cwestiwn terfynol—