Part of the debate – Senedd Cymru am 5:59 pm ar 11 Mehefin 2019.
Diolch yn fawr iawn ichi—diolch, Dirprwy Lywydd.
Roedd hwnnw'n ddatganiad llawn iawn, a gwerthfawrogaf eich atebion heddiw. Ond, mewn ymateb i'r hyn yr oeddech yn ei ddweud wrth John Griffiths, fy nealltwriaeth i yw bod cyfrifoldeb Llywodraeth Cymru dros hawliau dynol a chydraddoldeb yn berthnasol i holl adrannau'r Llywodraeth. Nid mater i'r Cynulliad yn unig yw hyn, ac un o'r pethau yr hoffwn eich holi yn ei gylch heddiw, efallai, yw gweithgarwch economaidd. Nawr, mae hwn yn faes y byddwn yn disgwyl i bobl gymryd rhan ynddo er mwyn helpu i greu cymdeithas fwy cyfartal a theg, ond nid yw'n gwneud hynny. Dim ond cyfeirio yr wyf at adroddiad Chwarae Teg 'Cyflwr y Genedl 2019', sy'n dangos—ac nid yw hyn yn newydd, Gweinidog—fod ein hetholwyr yn dal i fod heb gyfleoedd cyfartal i gyfrannu at economi Cymru a chael budd ohoni, gan ddibynnu'n benodol ar nodweddion personol neu gyfuniadau o'r rheini, a hynny cymaint â damwain daearyddiaeth neu addysg. Nawr, yn bersonol, byddwn yn dweud bod y rhain yn elfennau o strategaeth wrthdlodi ehangach, ond, os na fyddwn yn cael un ohonyn nhw, efallai y gallwch ddweud wrthym beth yr ydych yn disgwyl i adran yr economi ei wneud, i brif ffrydio rhai ymyriadau wedi'u targedu sy'n datblygu'r cysyniad o fod o blaid cydraddoldeb yn hytrach nag yn erbyn gwahaniaethu, gweithio i sicrhau bod y geiriau hynny o 'gyfle cyfartal' yn dod yn gyfleoedd sy'n wirioneddol yr un mor hygyrch. Ac er mwyn rhoi enghraifft i chi, mae adroddiad cyflwr y genedl yn dangos bod y rhan fwyaf o ddynion sy'n economaidd anweithgar yn dioddef felly oherwydd afiechyd, ac o ran—ac mae'n werth cofio hyn yn ystod wythnos y gofalwyr—o ran menywod, y rheswm yw cyfrifoldebau cartref a gofal. Ac i'r adran economi yn arbennig fod yn edrych ar y ddau reswm gwahanol hynny dros weithgarwch economaidd—hoffwn gael rhyw sicrwydd na fydd un o'r rhesymau hynny'n cael mwy o sylw na'r llall. Diolch.