Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Dwi’n falch o gymryd rhan yn y ddadl bwysig yma heddiw ar adroddiad y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon ar weithgarwch corfforol ymhlith plant a phobl ifanc.

Yng Nghymru, rydym ni'n wynebu argyfwng cenedlaethol o ran iechyd ein plant a’n pobl ifanc. Mae cyfran uwch o blant yng Nghymru dros eu pwysau neu’n ordew, ac yn nodi ffordd o fyw nad yw’n iach, o’u cymharu â phlant gwledydd eraill y Deyrnas Unedig. Gwyddom fod plant gweithgar yn fwy tebygol o ddod yn oedolion gweithgar. Eto i gyd, mae tystiolaeth o Brifysgol Southampton yn nodi bod lefelau gweithgarwch corfforol ac ymarfer corff ymhlith plant yng Nghymru ymysg y gwaethaf ledled y byd.

Fel rhan o’r ymchwiliad yma, cawsom ystod eang o dystiolaeth. Yn ogystal â’r gwaith arferol o gasglu tystiolaeth ffurfiol yng nghyfarfodydd y pwyllgor, fe wnaethom ni ymweld ag Ysgol Basaleg i glywed barn disgyblion ac athrawon; cynnal trafodaethau grŵp ffocws â rhanddeiliaid; a chynnal sgwrs ar y we gyda phobl ifanc rhwng 11 a 21 mlwydd oed am eu lefelau o weithgarwch corfforol a’r rhwystrau y maent yn eu hwynebu neu wedi eu hwynebu rhag bod yn weithgar. Hoffwn ddiolch i bawb a gyfrannodd at y gwaith hwn.

Rydym ni wedi gwneud 20 o argymhellion yn yr adroddiad hwn a fyddai, o’u gweithredu, yn gam mawr ymlaen wrth ysgogi newid a’r gwelliannau sydd eu hangen i wrthdroi’r duedd bryderus hon. Mae'n hadroddiad yn ymdrin ag ystod eang o faterion, ar draws nifer o bortffolios gweinidogol, a byddaf yn ceisio cynnwys cymaint o’r rhain â phosibl yn yr amser sydd ar gael i mi.