Mae Sali Mali yn 50 oed heddiw. Ar y dydd hwn yn 1969, cyhoeddwyd y llyfr cyntaf Sali Mali gan Gymdeithas Lyfrau Ceredigion, fel rhan o gyfres Darllen Stori. Yn y dyddiau hynny, mi oedd llyfrau darllen i blant bach yn y Gymraeg yn bethau prin iawn, ac fe fues i, fel eraill, yn lwcus iawn i ddysgu darllen drwy gymorth Sali Mali.

Creadigaeth Mary Vaughan Jones oedd Sali Mali, a Rowena Wyn Jones oedd yr arlunydd. Am gyfraniad gan y ddwy yma i’r Gymraeg ac i ddarllen, drwy greu cymeriad mor hirhoedlog, ac a gydiodd yn nychymyg cenedlaethau o blant bach a’u hathrawon hyd heddiw. Mary Vaughan Jones hefyd oedd yn gyfrifol am gymeriadau Jac y Jwc, y Pry Bach Tew a Jaci Soch. Rhain oedd ffrindiau fy mhlentyndod i, ac mae meddwl amdanynt hyd heddi yn twymo fy nghalon.

Daeth Sali Mali hefyd yn tv superstar, drwy animeiddio a thrwy gyfres Caffi Sali Mali ar S4C. Ifana Savill ysgrifennodd y cyfresi teledu, a hi a’i gŵr sefydlodd Pentref Bach ym Mlaenpennal, Ceredigion, a ddaeth yn set deledu ac yn ganolfan wyliau ar gyfer teuluoedd, er mwyn i’r plant fyw bywyd Sali Mali.

Daeth Sali Mali i ymweld â’r Senedd ac eistedd yn sedd y Llywydd yn ystod Eisteddfod yr Urdd yn ddiweddar, a heno mi fyddwn yn goleuo y Senedd yn oren i ddathlu ei phen-blwydd. Diolch i'r rhai a gafodd y weledigaeth i'w chreu, a phen-blwydd hapus, Sali Mali.