8. Dadl Plaid Brexit: Gadael yr Undeb Ewropeaidd

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:24 pm ar 19 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mandy Jones Mandy Jones UKIP 6:24, 19 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Cyn imi ddechrau fy nghyfraniad, hoffwn ofyn am y parch rwy'n ei haeddu fel un o'ch cymheiriaid hefyd. Rwy'n ystyried bod heclo a beirniadaeth—a ddaw i raddau helaeth o gyfeiriad y meinciau Llafur—yn blentynnaidd ac yn aflonyddgar. Yn yr ysbryd hwnnw o barch cydradd y gwnaf y sylwadau hyn.

Nid wyf yn meddwl y byddai unrhyw un yn y DU neu sy'n gwylio ffiasgo Brexit o'r tu allan yn anghytuno ei fod yn llanast—llanast mawr. Ni wnaf ailadrodd yma y dadleuon, y gwrthddadleuon, yr ystadegau, yr arolygon barn un ffordd a'r ffordd arall a fu'n sylfaen i lawer o'r dadleuon yma yn y Siambr neu unrhyw le arall. Mae pawb ohonom wedi'u clywed o'r blaen, ac mae ein hetholwyr wedi eu clywed o'r blaen, a gallwn oll eu troi i gyd-fynd ag unrhyw un o'n naratifau.

Yn amlwg, rwy'n cefnogi'r cynnig hwn heddiw, ac ni allaf ond meddwl mai dyma ben draw naturiol y tair blynedd diwethaf o ddadlau, ailystyried, arweinyddiaeth wael, agenda gudd, diffyg paratoi a chymryd yr etholwyr yn ganiataol. Mae gennym wlad ranedig iawn sydd bellach yn ymddangos i mi ei bod wedi'i hollti ar hyd llinellau gadael/aros. Rydym i gyd yn gwybod hynny, ac mae'n ymddangos bod y llinellau hyn yn goresgyn teyrngarwch pleidiol arferol.

Un enghraifft a welais ddoe: cyfarfûm â chwpl y tu allan yn siarad, a chawsom hwyl arni am 20 munud tu allan yn siarad am y defaid a'r moch, a'r hyn yr arferwn ei wneud ym maes ffermio yn flaenorol a phethau felly. Ac yna, wrth i mi ysgwyd eu llaw—roeddem wedi cytuno ar bethau fel rheolau'r UE hefyd, am drogod a ffermio a phethau felly—ac yna wrth i mi anelu i fynd i mewn, fe wnaeth hi ysgwyd fy llaw a dweud, 'O, mae'n hyfryd eich cyfarfod, pa blaid rydych chi'n ei chynrychioli?' a dywedais, 'Plaid Brexit', ac roedd fel pe bawn i wedi tyfu cyrn. Camodd yn ôl a dywedodd, 'Wel, mae'n ddrwg gennyf, fe bleidleision ni dros 'aros' a bydd yn rhaid i ni gytuno i anghytuno', ac eto roeddem wedi cytuno am yr 20 munud diwethaf pan ddywedais bethau wrthi. Roedd hi'n cytuno â phopeth, wyddoch chi—felly, mae'n rhyfedd iawn.  

Ni fyddwch yn synnu clywed fy mod yn credu bod llwyddiant cymharol parhaus ein democratiaeth yn golygu fy mod yn credu bod angen gweithredu'r bleidlais a gynhaliwyd yn 2016. Mae holl gynsail ein democratiaeth wedi ei seilio ar gydsyniad y collwr. Dyna'r egwyddor sylfaenol. Os nad yw hynny'n berthnasol bellach, beth wedyn? Clywais ormod o bobl yn dweud wrthyf na fyddant byth yn pleidleisio eto oherwydd bod eu pleidlais yn 2016 wedi'i diystyru, ac mae llawer o'r rheini ar ochr Llafur. Maent yn dweud wrthyf fod pleidleisio'n ddibwrpas ac yn ddiystyr. Ac mae pawb ohonom yn colli os yw ein democratiaeth wedi'i hadeiladu ar ddifaterwch a diffyg ymddiriedaeth ynddi. Nid yw hon yn sylfaen gynaliadwy.

Mynychais fy nghyfarfod cyntaf o bwyllgor Brexit ddydd Llun, a hoffwn ddiolch i'r clercod a'r Aelodau am eu croeso cynnes iawn. Diolch. Roedd yn sesiwn dystiolaeth ddiddorol, lle buom yn trafod datblygiad parhaus fframweithiau cyffredin. Yr eiliad a safai allan i mi oedd y cyfaddefiad nad yw'n ymddangos bod cytundeb ar draws gwahanol Lywodraethau'r DU ynglŷn â beth yw fframwaith cyffredin mewn gwirionedd a beth mae'n ei wneud. Yn ffodus, mae'r pwyllgor yn ceisio eglurhad ar hyn bellach drwy ysgrifennu at San Steffan, Llywodraeth Cymru a'r Alban hefyd, gobeithio. Mae'n ymddangos bod yna broblem gyfathrebu fawr yr holl ffordd drwodd, ac mae hyn yn gwneud anghymwynas â'n gwlad. Yn wir, roedd adroddiad fy nghyn bwyllgor ar lywodraethu'r DU ar ôl Brexit yn tynnu sylw at hyn a gwnaeth argymhellion ynglŷn â hyn yn 2018.

Yn fy marn i, rydym ar bwynt di-droi'n-ôl ar hyn o bryd o ran ein hymadawiad â'r UE—a rhaid i hynny ddigwydd—o ran ein cysylltiadau go gamweithredol â Llywodraethau eraill y wlad hon, rhywbeth sydd angen ei ddatrys, ac o ran adfer hyder yn ein democratiaeth. Am y rhesymau hyn, byddaf yn cefnogi'r cynnig hwn gennym heddiw. Diolch yn fawr.