Part of the debate – Senedd Cymru am 6:00 pm ar 25 Mehefin 2019.
Diolch yn fawr, Llywydd.
Rwyf yn ddiolchgar i Suzy Davies am gyflwyno'r gwelliant hwn, gan ei fod yn rhoi cyfle arall i mi gadarnhau fy ymrwymiad i adolygu gweithrediad y ddeddfwriaeth, er, ar ôl derbyn ei gwelliant cynharach, rwy'n ofni fy mod am ei siomi drwy beidio â chefnogi'r gwelliant hwn yn y pen draw.
Pan gyflwynais y Bil ym mis Rhagfyr, roedd adran 2 yn nodi y byddai'r Cwnsler Cyffredinol yn gosod adroddiad gerbron y Cynulliad o bryd i'w gilydd ar y cynnydd a wnaed o dan y rhaglenni i wella hygyrchedd. Yn ystod Cyfnod 1, cafodd y pwyllgor dystiolaeth gan randdeiliaid ynghylch adolygu ac adrodd ar y ddeddfwriaeth, a daeth y pwyllgor i'r casgliad y gellid yn wir cryfhau'r gofyniad i gyflwyno adroddiad, gan argymell y dylai'r Cwnsler Cyffredinol lunio adroddiad blynyddol, fel y gwnaeth Suzy Davies grybwyll yn ei sylwadau. Roedd hwn yn safbwynt yr oeddwn i'n cytuno ag ef yng ngoleuni'r dystiolaeth, ac roeddwn i'n falch bod y pwyllgor wedi cytuno ar fy ngwelliant arfaethedig i adran 2(7) yng Nghyfnod 2. Ac, fel y cydnabu Suzy Davies, mae'r Bil erbyn hyn yn darparu ar gyfer llunio adroddiadau blynyddol o ganlyniad i hynny.
Fe wnaeth rhanddeiliaid hefyd gydnabod potensial Rhan 1 i wneud cyfraith Cymru yn fwy hygyrch, clir a hawdd ei defnyddio, sy'n safbwynt a gefnogwyd yn gryf gan y pwyllgor. Cydnabu'r pwyllgor y dylai deddfwriaeth arloesol o'r fath gael ei gwerthuso'n gadarn, ac argymhellodd y dylai'r Llywodraeth ymrwymo i adolygu gweithrediad y Bil hanner ffordd drwy'r tymor Cynulliad cyntaf y bydd Rhan 1 y Bil, neu'r Ddeddf maes o law, yn dod i rym.
Fe wnaeth y Pwyllgor Cyllid hefyd gydnabod pwysigrwydd adolygiad ôl-weithredu, ac roedd yn awyddus i sicrhau bod adnoddau a goblygiadau ariannol yn cael eu hystyried yn rhan o'r adolygiad hwnnw. Mewn gohebiaeth ar ôl cyhoeddi'r adroddiadau ac yn ystod Cyfnod 2, rhoddais ymrwymiad clir a manwl i adolygu'r ddeddfwriaeth hanner ffordd drwy'r Cynulliad nesaf, h.y. erbyn diwedd 2023. Fe wnes i hefyd nodi sut yr wyf yn rhagweld y byddai'r adroddiadau blynyddol yn cael eu gwneud. Bydd yr Aelodau'n gweld yr ymrwymiadau hyn yn cael eu hadlewyrchu ym memorandwm esboniadol diwygiedig y Bil, a gyflwynwyd cyn y trafodion hyn.
Gan adleisio'r pwynt a wnaed gan Mark Reckless yn gynharach, yn ystod Cyfnod 2 cefais wahoddiad gan Suzy Davies i ysgrifennu at y pwyllgor, fel y cydnabu, gyda'm barn ynghylch sut y gallai Aelodau'r Cynulliad ddylanwadu ar gynnwys yr adolygiad canol tymor, ac mae hynny'n rhywbeth yr wyf i wedi ei wneud erbyn hyn. Rwy'n sylweddoli bod Aelodau sydd yma heddiw nad ydyn nhw wedi cael cyfle i ddarllen yr ohebiaeth honno, felly, Dirprwy Lywydd, gyda'ch caniatâd chi hoffwn grynhoi'r hyn yr wyf i wedi ei ddweud. Rhagwelaf y byddai'r adolygiad canol tymor yn gwneud dau beth yn bennaf. Yn gyntaf, byddai'n adrodd ar y cynnydd o ran gweithredu'r rhaglen i wella hygyrchedd cyfraith Cymru ac i ystyried pa un a ddylid newid ei chynnwys arfaethedig. Yn ail, ac yn fwy cyffredinol, bydd yn darparu gwaith craffu ôl-ddeddfu ar y Bil ei hun, gan gynnwys Rhannau 2 a 3. Bydd yr Aelodau'n gwerthfawrogi bod yr agwedd honno'n mynd ymhellach na'r gwelliant sy'n cael ei gynnig gan Suzy Davies yn y fan yma heddiw.
Byddaf hefyd yn sicrhau bod fy swyddogion ar gael i'r Pwyllgor i ddeall yr hyn y byddai aelodau'r Pwyllgor yn ei ystyried yn bwysig ac i gael dealltwriaeth lawnach o'r modd y gallai Aelodau ragweld y bydd Cynulliad yn y dyfodol yn ymwneud â phroses yr adolygiad canol tymor. Rwy'n gobeithio y gallai sgyrsiau o'r fath helpu i lunio unrhyw farn y bydd y pwyllgor eisiau ei throsglwyddo i'w olynydd tuag at ddiwedd y tymor Cynulliad hwn. Os oes unrhyw Aelod yma heddiw nad yw'n aelod o'r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol hefyd yn dymuno rhannu ei syniadau ynghylch sut y dylai'r Aelodau gymryd rhan yn yr adolygiad canol tymor, rwy'n fodlon iawn estyn gwahoddiad iddynt hwythau hefyd i gwrdd â'm swyddogion i drafod hynny; dim ond rhoi gwybod i'm swyddfa sydd angen iddyn nhw ei wneud a bydd trefniadau'n cael eu gwneud.
Credaf fod ymrwymiad y Llywodraeth i adolygiad canol tymor wedi ei nodi'n glir, ac mae'n ymrwymiad sy'n ymdrin â phob rhan o'r Bil, nid Rhan 1 yn unig. Nid wyf i, felly, yn ystyried bod angen diwygio'r Bil i sicrhau bod yr adolygiad yn digwydd. Ac felly, er fy mod i'n ddiolchgar i Suzy Davies am godi'r mater fel y mae hi wedi ei wneud, ac eto yma heddiw, a rhoi cyfle i mi nodi ymrwymiad clir y Llywodraeth i adolygiad canol tymor, rwy'n gobeithio ei bod yn deall pam na fyddaf yn cefnogi'r gwelliant ei hun.