Part of the debate – Senedd Cymru am 4:44 pm ar 25 Mehefin 2019.
Iawn. Ond yn y dyfodol, bydd gennym ni seilwaith 5G a fydd yn ein galluogi i gynllunio manylion miloedd o deithiau dyddiol a defnyddio'r system drafnidiaeth gyhoeddus i ateb y galw hwnnw. Ond mae gennym ni dipyn o ffordd i fynd cyn cyrraedd hynny. Felly, rhaid inni mewn difrif calon fwrw ymlaen â'r materion a fydd yn lliniaru'r tagfeydd heddiw.
Felly, hoffwn bwyso ar y Llywodraeth am yr amserlen ar gyfer y pethau a gyhoeddodd y Gweinidog ar 5 Mehefin, sy'n hwyluso'r broses o adfer cerbydau mewn ardal lle mae problemau ar y ffordd honno, y dyddiad ar gyfer darparu swyddog traffig ychwanegol gydag oriau estynedig, yr wybodaeth am amser teithio byw ar yr arwyddion ar ochr y ffordd—sy'n swnio ychydig yn fwy anodd ei ddarparu ar unwaith—ac ymgyrch arferion gyrwyr i leihau'r digwyddiadau hyn sy'n peri bod yn rhaid anfon draw rhagor o swyddogion traffig.
Gallwn ddefnyddio'r gofod ffyrdd yn wahanol drwy, mewn mannau penodol, gael lle ar y ffyrdd sydd wedi'u dynodi ar gyfer bysiau a'r rhai sydd â mwy nag un teithiwr yn y car. Ond mae gwir angen i ni ganfod dewisiadau eraill yn lle'r broblem o draffig cymudo—cymudo'n bennaf. Felly, rwyf yn gobeithio y bydd Comisiwn Trafnidiaeth De-ddwyrain Cymru yn ystyried, er enghraifft, sicrhau bod teithio ar fysiau yng Nghasnewydd a'r cyffiniau yn rhad ac am ddim i ddenu pobl allan o'u ceir ac ar fysiau sydd eisoes yn teithio'r ffordd honno. Gwyddom fod diddymu'r tollau ar y bont wedi arwain at gynnydd o 20 y cant yn y traffig ar yr M4; mae'n siŵr mai ystryw fwriadol yw hon gan Ysgrifennydd Gwladol presennol Cymru i geisio cael y penderfyniad ar y ffordd liniaru, ond gadewch inni wyrdroi hynny: beth am ailgyflwyno tollau ar adegau prysur ar y darn o'r M4 lle mae'r anawsterau mwyaf?
Felly, wrth edrych ar brosiectau trydaneiddio metro de Cymru, gobeithiwn y byddwn yn gweld newid mawr yn amlder a chapasiti'r rheilffyrdd hynny sy'n teithio drwy'r Cymoedd o'r gogledd i'r de i mewn i Gaerdydd, ond mae hyn yn fater o deithio o'r gogledd i'r de; nid yw gwasanaethau rheilffyrdd y dwyrain-gorllewin wedi'u datganoli, maen nhw'n cael eu rhedeg gan GWR ar hyn o bryd. Felly, pa drafodaethau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cael gydag (a) Llywodraeth y DU, (b) Network Rail a (c) GWR ynglŷn â defnyddio'r pedair llinell rhwng Caerdydd a Chasnewydd a thu hwnt yn fwy effeithiol? Dim ond dwy sydd angen inni eu neilltuo ar gyfer gwasanaethau cyflym pellter hir. Pam nad yw'r ddwy linell arall ar gael ar gyfer trenau maestrefol?
Fis diwethaf, euthum ar daith ddirgel hud ar fws trydan, a gafodd ei gynhyrchu gan Alexander Dennis yn Scarborough, ac rwy'n ffyddiog bod Cyngor Caerdydd nawr yn mynd i brynu rhai ohonyn nhw—neu, os nad y rhai hyn, bysiau trydan eraill—i'w defnyddio mewn rhannau o Gaerdydd. Felly, mae hynny'n beth da, ond beth am gael rhai o'r bysiau trydan hyn o amgylch Casnewydd hefyd? Oherwydd maen nhw'n llawer mwy cyfforddus na'r bysiau sy'n cylchredeg ar hyn o bryd—y bysiau budr sy'n cylchredeg ar hyn o bryd—gallwch wefrio eich ffôn arnynt, ac mae'n ymddangos i mi yn sicr iawn mai dyma fydd y dyfodol.
Ond mae angen i mi nodi hefyd bod y 12 miliwn o deithiau a wnaed ar feic yng Nghaerdydd y llynedd yn golygu bod dros 11,000 o geir yn llai ar y ffordd nag a fuasai fel arall. Felly, credaf fod llawer o bethau y gallwn ni eu gwneud, a chytunaf yn llwyr â Jayne Bryant fod gan Gyngor Caerdydd ddyletswydd a chyfrifoldeb i sicrhau bod ffyrdd gwahanol o gyrraedd y digwyddiadau mawr hyn sy'n digwydd yng Nghaerdydd, ac mae hynny'n golygu cyflwyno pethau mewn gwirionedd i'w gwneud hi'n llai manteisiol i bobl deithio i Gaerdydd mewn car pan fydd dulliau eraill o drafnidiaeth ar gael, cyn belled ag y gallwn ni eu goruchwylio.