Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:54 pm ar 2 Gorffennaf 2019.
Llywydd, gadewch i mi geisio canfod tri phwynt o'r hyn y mae'r Aelod wedi ei ddweud y gallwn i geisio eu hateb. Yn gyntaf oll, mae'n ddyletswydd ar y bobl hynny sy'n siarad am drefniadau amgen ar y ffin ar ynys Iwerddon ddod i egluro i ni sut y bydd y trefniadau amgen hynny'n gweithredu. Nid oes diben mewn dim ond dweud bod ffyrdd eraill y gellid gwneud hyn. Mae'n rhaid i'r bobl hynny sy'n credu hynny gyflwyno cynllun credadwy ynghylch sut y gellir cyflawni hynny. Nid oes dim yr wyf i wedi ei ddarllen na'i weld na'i glywed gan yr Aelod na neb arall sy'n gwneud yr haeriad hwnnw yn fy arwain i gredu bod cyfres o gynigion gwirioneddol fanwl ac ymarferol a fyddai'n caniatáu i'r 'backstop' gael ei ddileu ar y pwynt hwn yn y trafodaethau. Os oes rhai, dylai pobl gyflwyno'r syniadau hynny. Gofynnodd Mrs May, mi wn, dro ar ôl tro, i'r Aelodau hynny ar ei hochr ei hun a gynigiodd y gellid gwneud y pethau hyn roi'r wybodaeth iddi a fyddai'n caniatáu iddi wneud y cynnig hwnnw'n gredadwy. Nid oeddwn nhw'n gallu gwneud hynny, nid oedd hi'n gallu gwneud hynny ac yn sicr ni all yr Aelod yn y fan yma wneud hynny.
Gadewch i mi ymdrin â'r pwynt a wnaeth am y Swyddfa Dramor, oherwydd mae'n arwain at ei bwynt ynglŷn â'r undeb. Mae gweithredoedd y Swyddfa Dramor o ran Llywodraethau Cymru a'r Alban wedi bod yn rhai anneallus dros ben. Nid wyf i byth yn mynd dramor i feirniadu Llywodraeth y DU; rwy'n mynd i wneud y pwyntiau sy'n cael eu gwneud yn y Siambr hon ac rwyf i'n eu gwneud ar ran Cymru. Pe byddai'r Swyddfa Dramor yn credu am eiliad na fyddwn i'n dweud y pethau y credaf ei bod hi'n bwysig eu dweud ar ran Cymru trwy ddweud na allwn i gael lifft yn un o'u ceir—lifft, gyda llaw, yr ydym ni'n talu amdano; nid yw'n lifft am ddim, rydym ni'n talu amdano bob tro yr ydym ni'n ei ddefnyddio. Pe bydden nhw'n meddwl y byddai hynny'n peri i mi newid fy meddwl, yna mae hynny'n dweud wrthych chi pa mor ychydig y mae'r adran honno yn ei ddeall ar realiti'r ffordd y mae'r Deyrnas Unedig yn gweithredu.
Mae hynny'n bwysig i mi, Llywydd, oherwydd fy mod i'n credu yn y Deyrnas Unedig. Rwyf i eisiau i'r Deyrnas Unedig fod yn llwyddiant, ac rwyf i eisiau i Gymru fod yn rhan lwyddiannus o Deyrnas Unedig lwyddiannus. Ond pan fydd y Swyddfa Dramor yn gweithredu yn y ffordd lawdrwm honno, yna'r cwbl y mae'n ei wneud yw rhoi hwb cysylltiadau cyhoeddus i'r bobl hynny sydd â gwahanol syniad ynghylch y dyfodol. Ac yn y pen draw, yr unoliaethwyr sy'n peri'r bygythiad mwyaf i'r undeb, oherwydd nid ydyn nhw'n fodlon cymryd y materion hyn o ddifrif ac maen nhw'n ymddwyn yn y mathau ffôl hynny o ffyrdd herfeiddiol. Bydd Llywodraeth Lafur Cymru yn parhau i ddadlau'r achos dros y modd y gall y Deyrnas Unedig weithredu'n llwyddiannus yr ochr arall i Brexit, pe byddai hynny'n digwydd, a byddai'n wych, oni fyddai, pe byddai'r bobl hynny sy'n codi eu lleisiau fel pe bydden nhw'n berchen ar yr undeb yn barod i gymryd rhan mewn sgwrs o'r math hwnnw?