Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:14 pm ar 2 Gorffennaf 2019.
Wel, Llywydd, rydym ni'n dal i ystyried, wrth gwrs, y cynnig a basiwyd yma ar lawr y Cynulliad. Rwyf i o blaid yr hyn a ddywedodd yr Aelod yn rhan gyntaf ei chwestiwn atodol. Rwyf i o blaid camau sy'n gwneud gwahaniaeth ym mywydau plant yma yng Nghymru. Rwyf i o blaid adeiladu ar yr hanes y mae Llywodraethau olynol wedi ei sicrhau lle'r ydym ni'n sefydlu polisïau a rhaglenni yma yng Nghymru sy'n golygu bod arian yn cael ei adael ym mhocedi teuluoedd y byddai'n rhaid iddyn nhw dalu arian am wasanaethau fel arall.
Felly, mae'r ffaith bod gennym ni £244 miliwn yn ein cynllun rhyddhad treth gyngor yn golygu y byddai'r teuluoedd hynny a fyddai fel arall—ac ar draws ein ffin—yn talu bob wythnos am y dreth gyngor yn cael yr arian hwnnw wedi ei adael yn eu poced yma yng Nghymru, ac mae hynny'n golygu bod arian ganddyn nhw i'w wario ar les plant. Pan fyddwch chi'n diddymu ffioedd presgripsiwn, pan fo gennych chi'r cynnig gofal plant mwyaf hael yng Nghymru, pan fyddwch chi'n ariannu prydau ysgol am ddim newydd pan nad ydyn nhw'n cael eu hariannu yn Lloegr, pan fo gennych chi frecwastau am ddim mewn ysgolion cynradd, pan fo gennym ni'r unig raglen genedlaethol o gyfoethogi gwyliau ysgol—mae hynny i gyd, Llywydd, yn dod i fwy na £0.5 biliwn, a phe na byddai'n cael ei ddarparu gan y rhaglenni y mae Llywodraethau olynol yn y fan yma wedi eu datblygu, byddai teuluoedd yn gorfod talu am y pethau hynny o'u pocedi eu hunain. Mae hynny'n gadael, ym mhocedi teuluoedd yng Nghymru, unrhyw beth rhwng £1,000 a £2,000 bob blwyddyn. Dyna'r math o gamau ymarferol yr wyf i'n credu sydd yn nwylo awdurdodau cyhoeddus Cymru.
Rwy'n cytuno'n llwyr â'r hyn a ddywedodd Lynne Neagle am yr angen i gymryd camau pellach fel bod gan deuluoedd arian y gallan nhw ei wario i ddiwallu anghenion eu plant a'u teuluoedd ehangach. Byddwn yn edrych i weld beth arall y gellir ei wneud. Byddwn yn edrych arno yng nghyd-destun y cynnig a basiwyd yma ar lawr y Cynulliad. Ond byddwch yn gwybod—bydd yr Aelodau yn y fan yma yn gwybod—mai'r feirniadaeth o'r Cynulliad Cenedlaethol yn aml yw ein bod ni'n ffatri strategaethau ac nad yw'r strategaethau hynny bob amser yn effeithio ar fywydau teuluoedd yn y ffordd y byddem ni wedi dymuno ei gweld. Mae gen i ddiddordeb yn y pethau y gallwn ni eu gwneud sy'n gwneud gwahaniaeth ac sy'n gwneud gwahaniaeth ym mywydau plant a fyddai fel arall yn byw mewn tlodi, a dyna'r hyn y byddwn ni'n canolbwyntio arno.