Part of the debate – Senedd Cymru am 4:27 pm ar 3 Gorffennaf 2019.
Diolch, Ddirprwy Lywydd. Rwy'n falch iawn o agor y ddadl hon heddiw ar adroddiad y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg ar statws cymhwyster bagloriaeth Cymru.
Dros nifer o flynyddoedd ac yn rhy aml, mae pryderon ynglŷn â bagloriaeth Cymru wedi bod yn codi yn y newyddion ac ym mewnflychau ein hetholaethau a'n pwyllgorau fel ei gilydd—pryderon ynglŷn â phrifysgolion yn dewis peidio â derbyn y cymhwyster, ynglŷn â'i effaith ar ddewis dysgwyr a'u llwyddiant mewn meysydd pwnc eraill, pryderon nad yw athrawon yn teimlo'n barod i gyflwyno'r cymhwyster. Fel rhiant i unigolyn ifanc sy'n mynd drwy fagloriaeth Cymru, dywedir wrthyf yn uniongyrchol ac yn rheolaidd iawn am rai o'r anawsterau sy'n wynebu ein pobl ifanc. Roedd nifer y pryderon a gâi eu codi yn peri pryder i ni fel pwyllgor. Felly, roeddem am gynnal yr ymchwiliad hwn a chlywed yn uniongyrchol gan y rheini ar y rheng flaen—disgyblion, rhieni, athrawon, cyflogwyr a phrifysgolion—am eu profiadau o fagloriaeth Cymru i ganfod pa mor gyffredin yw'r heriau sy'n cael eu dwyn i'n sylw.
Mae adroddiad y pwyllgor yn gwneud 10 argymhelliad. Nid wyf yn bwriadu mynd drwy bob un o'r argymhellion hynny heddiw. Yn lle hynny, rwyf am amlinellu rhai o'r prif bryderon a godwyd drwy gydol yr ymchwiliad. Mae'r pwyllgor yn croesawu'r ymateb gan y Gweinidog, sy'n derbyn pob un ond un o'r argymhellion a wnaethom i'r Llywodraeth, gydag un argymhelliad wedi'i dderbyn mewn egwyddor. Rydym hefyd yn croesawu'r ymateb gan Cymwysterau Cymru, a oedd yn gadarnhaol iawn am y gwaith y mae'r pwyllgor wedi'i wneud ac sy'n darparu ymrwymiad clir i ddatblygu bagloriaeth Cymru fel ei fod yn darparu'r budd gorau posibl i'n pobl ifanc. Dangosodd ein hymchwiliad fod yna bryderon clir ynglŷn â bagloriaeth Cymru. Fodd bynnag, mae'n werth nodi, er gwaethaf amheuon cychwynnol y pwyllgor, fod y dystiolaeth a gasglwyd gennym yn dangos y budd amlwg a geir o astudio bagloriaeth Cymru.