Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru am 1:38 pm ar 10 Gorffennaf 2019.
Diolch i chi am yr ateb hwnnw. Yn amlwg, nid mater i'r Trefnydd yn unig yw hwn, oherwydd, yn amlwg, mae llawer o'r gyllideb yn cael ei gwario gan y Gweinidog addysg, y Gweinidog iechyd, ac ati. Rwy'n ymwybodol bod y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol yn ceisio cael mwy o geisiadau gan fusnesau lleol, er mwyn lleihau milltiroedd bwyd yn ogystal â gwella ffresni bwyd, sy'n amlwg yn faes rwy'n arbennig o awyddus i'w archwilio gyda chi.
Gwn, er enghraifft, fod un cyflenwr lleol, Castell Howell, yn eich etholaeth chi, wedi sicrhau dros 40 y cant o'r contractau caffael cyhoeddus ar gyfer bwyd i'n hysbytai, ein hysgolion a'n cartrefi nyrsio. Fodd bynnag, 18 y cant yn unig o'r hyn y maent yn ei ddarparu sy'n tarddu o Gymru mewn gwirionedd. Felly, mae'n amlwg bod llawer iawn mwy o waith i'w wneud ar hyn ac mae'n ymddangos bod Sir Gaerfyrddin a Chaerffili ar flaen y gad o ran sicrhau bod pob plentyn ysgol yn gallu bwyta bwyd ffres yn hytrach na'i fod yn dod o dyn a ŵyr ble. Er enghraifft, dechreuodd Woosnam Dairies, cynhyrchydd llaeth, drwy gyflenwi llaeth i'r ysgolion cynradd yng Nghaerffili ac mae bellach yn cyflenwi llaeth i'r GIG yn ogystal â dau awdurdod lleol arall. Felly, mae'n enghraifft dda o'r ffordd y gall dechrau'n fach alluogi busnes i dyfu, a bod yn dda i'r gwasanaethau cyhoeddus rydym yn ymdrechu i'w cynnig, ond hefyd i sicrhau bod mwy o fwyd yn cael ei dyfu'n lleol. Felly, yng ngoleuni'r posibilrwydd o Brexit 'dim bargen', a allai darfu'n llwyr ar ein diogelwch bwyd, pa gynlluniau sydd gan y Llywodraeth i ledaenu a graddio'r arfer da hwn, sy'n golygu tyfu mwy o fwyd ffres yng Nghymru?