Part of the debate – Senedd Cymru am 6:31 pm ar 10 Gorffennaf 2019.
Rwyf am barhau; fe anwybyddaf y sylw hwnnw a pharhau.
Mae'r adroddiad yn cyfeirio ato'i hun droeon fel galwad i weithredu, ac rwy'n cytuno. Ond rhaid i'n gweithredoedd lifo o adeiladu deialog a chonsensws yma ac ar draws Cymru gan gydnabod yr heriau a wynebwn a bod yn barod i gyflwyno diwygiadau democrataidd ac etholiadol er lles Cymru. Ond gadewch i ni fod yn glir hefyd ynglŷn â beth nad oes a wnelo hyn ag ef: nid yw'n ymwneud â niferoedd neu ethol cynghorwyr neu Aelodau Seneddol neu ASEau, neu'r 900 a mwy o aelodau yn Nhŷ'r Arglwyddi. Mae a wnelo hyn â chapasiti'r lle hwn, y Senedd, Senedd Cymru, i gyflawni'n effeithiol ar gyfer pobl Cymru. Bellach mae gennym Senedd go iawn yn wir, a welodd ei rôl yn newid o fod yn Gynulliad pur gyfyngedig pan gafodd ei sefydlu yn 1999, drwy newidiadau olynol wedi'u gyrru gan Ddeddfau Llywodraeth Cymru a chomisiynau Richard a Silk, a Deddf treth 2016, i ddod yn ddeddfwrfa gyhyrog ar fodel cadw yn ôl tebyg i'r Alban, gyda phwerau deddfu sylfaenol a phwerau amrywio trethi. Eto i gyd, mae ein gallu i graffu'n effeithiol fel sefydliad democrataidd yn 2019 yn parhau'n gyfyngedig oherwydd y cyfaddawdu etholiadol angenrheidiol ar y pryd yn 1999.
Felly, Ddirprwy Lywydd, wrth gefnogi gwelliant y Llywodraeth heddiw mae angen inni hefyd weithio ar draws y pleidiau ac ar draws Cymru i adeiladu'r consensws hwnnw a fydd o ddifrif yn creu Senedd sy'n gweithio dros Gymru a phobl Cymru, yn awr ac ar gyfer heriau'r dyfodol, ac edrychaf ymlaen at chwarae rhan lawn yn adeiladu'r consensws hwnnw.