3. Datganiad gan y Prif Weinidog: Y Rhaglen Ddeddfwriaethol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:13 pm ar 16 Gorffennaf 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 4:13, 16 Gorffennaf 2019

(Cyfieithwyd)

Llywydd, hoffwn ddiolch i Suzy Davies am hynna. Edrychaf ymlaen at weld y Blaid Geidwadol yma'n defnyddio un o'r dadleuon niferus y mae'n eu cael yn y fan yma yn ei hamser ei hun i gyflwyno'r rhaglen ddeddfwriaethol y mae'n dweud y byddai'n ei chyflwyno pe bai mewn sefyllfa mor annhebygol erioed i wneud hynny yma yng Nghymru. Byddai'n ddadl fer, rwy'n deall hynny, ond edrychwn ymlaen at ei chael.

Rwy'n deall y pwyntiau y mae Suzy Davies wedi'u gwneud am y tensiwn rhwng yr angen i graffu'n briodol yn y fan yma a pha mor gyflym yr oeddem yn gorfod ymdrin â swmp y ddeddfwriaeth sy'n ymwneud â Brexit. Rhan o'r rhwystredigaeth oedd bod yn rhaid inni gyflwyno ein hofferynnau statudol ar ôl sefydlu offerynnau statudol Llywodraeth y DU, oherwydd yn aml roedd yr hyn yr oeddem yn ei wneud yn dibynnu ar yr hyn yr oedden nhw yn ei wneud yn gyntaf, ac roedd yr oedi wrth gyflwyno eu hofferynnau statudol nhw yn cael effaith ganlyniadol ar yr hyn y byddem yn ei wneud yn y fan yma. Mae hynny'n bendant yn wir yng nghyswllt y Bil amaethyddiaeth. Pan oedd disgwyl i'r DU adael yr Undeb Ewropeaidd ar 29 Mawrth, gyda mwy na dwy flynedd o dymor y Cynulliad hwn ar ôl, roeddem yn ffyddiog y byddem wedi cael popeth yn ei le yr oedd ei angen arnom ni i gyflwyno ein Bil amaethyddiaeth ein hunain. Yn sicr, nid yw hynny'n wir nawr. Efallai y byddwn yn gadael ar 31 Hydref—pwy a ŵyr? Rydym ni'n gobeithio na fyddwn ni, wrth gwrs, ond hyd yn oed os gwnawn ni hynny, mae'r amser a fyddai ar ôl yn y tymor Cynulliad hwn yn golygu nad yw'n ymarferol, fel yr oeddem ni'n credu y byddai hi cyn i gynllun gwreiddiol Llywodraeth y DU fynd i'r gwellt, pan oeddem yn credu y byddem yn gallu gwneud hynny.

Rwy'n cydnabod y tensiwn, wrth gwrs, rhwng yr hyn sy'n mynd ar wyneb y Bil a'r hyn yr ydym yn ei adael i is-ddeddfwriaeth. Ac mae'n siŵr y byddwn yn trafod hynny, y cydbwysedd, gyda'r holl Filiau a gyflwynir gennym ni. Ond mae'r enghraifft y dewisodd yr Aelod ddal sylw arni yn dangos pam nad yw rhai o'r honiadau a wneir am yr angen i bethau fod ar wyneb y Bil yn synhwyrol. Yn fy marn i, byddai wedi bod yn gwbl hurt i roi pris uned o alcohol ar wyneb y Bil, oherwydd bob tro y byddai angen i chi ei newid, byddai wedi bod angen deddfwriaeth sylfaenol o'r newydd. Dyna fyddai—[Torri ar draws.] Wel, mae David Melding yn dweud wrthyf, 'na, ni fyddai'. David, mae Suzy Davies yn gweiddi arnaf, 'byddai'. Felly, rwy'n credu efallai y dylech chi eich dau gael sgwrs yn gyntaf. Mae rhai pethau wedi eu cynnwys yn briodol mewn is-ddeddfwriaeth, y creffir arni ar lawr y Cynulliad hwn, a manylion o'r math hwnnw, pan fydd prisiau'n newid, yn anochel, dros amser—nid oedd ei roi ar wyneb y Bil, yn fy marn i, y math o fanylder sy'n perthyn i hynny. Mae'n iawn—[Torri ar draws.] Cyflwynir hynny'n briodol drwy reoleiddio, ac fe greffir ar reoleiddio'n briodol ar lawr y Cynulliad hwn. Felly, rwy'n gweld y bydd hon yn ddadl y byddwn yn parhau â hi gyda chyflwyno pob Bil. Ond rwyf eisiau cydnabod ei bod yn ddadl briodol, dadl briodol, ac rwy'n cydnabod y bydd yn rhaid i ni ei chael bob tro o ran yr hyn sy'n briodol ar wyneb y Bil a'r hyn sy'n cael ei adael yn briodol i reoleiddio, hyd yn oed pan fyddwn yn anghytuno ynglŷn â ble y gellid tynnu'r llinell.

O ran y pwynt a wnaeth yr Aelod ynglŷn ag atebolrwydd, rwy'n wirioneddol gredu bod hwn yn fater cynhennus arall yn y Cynulliad. Y diwylliant yr ydym eisiau ei greu yn ein gwasanaethau cyhoeddus yw un o gryn ymddiriedaeth, lle'r ydym ni'n cydnabod arbenigedd proffesiynol pobl sy'n gweithio yn y gwasanaethau hyn, ac yn gweithio gyda nhw i greu'r canlyniadau yr ydym ni eisiau eu gweld. Does arnaf i ddim eisiau diwylliant o ddrwgdybiaeth, a dyna'r hyn y clywais yr Aelod yn ei amlinellu—mai ymdeimlad o atebolrwydd yw bob amser bod yn amheus o'r hyn y mae pobl yn ei wneud yn ein gwasanaethau cyhoeddus, gan deimlo bob amser llygaid Llywodraeth Cymru arnyn nhw yn gwylio popeth y maen nhw'n ei wneud. Nid dyna'r hyn rwy'n ei ystyried yn atebolrwydd, ac yn sicr nid wyf yn credu ei fod yn cynhyrchu gwasanaethau cyhoeddus da.