Part of the debate – Senedd Cymru am 2:14 pm ar 5 Medi 2019.
Hoffwn ddechrau drwy fynegi fy syndod fod Llywodraeth Cymru wedi gweld yn dda i ad-alw'r Cynulliad hwn ar fater nad yw wedi'i ddatganoli ac sy'n ymwneud â gweithdrefnau mewn man arall. Ni allaf ond dyfalu beth fyddai'r ymateb yma pe bai San Steffan yn cael ei ad-alw, er enghraifft, i drafod rhyw argyfwng yn y GIG yng Nghymru yn y dyfodol. Y gwir amdani yw mai'r sesiwn seneddol bresennol yn San Steffan oedd yr hwyaf ers bron i 400 o flynyddoedd, ac mae wedi bod yn un o'r rhai lleiaf gweithredol. Mae araith newydd y Frenhines yn hwyr ac yn angenrheidiol os yw Llywodraeth y DU am ganolbwyntio ar flaenoriaethau cyhoeddus hollbwysig. Ond mae Llywodraeth Cymru wedi dewis anwybyddu'r angen hwn ac wedi dewis ymroi i ystumio gwleidyddol dibwrpas ac aneffeithiol. Rydym wedi gweld yr olygfa warthus o Aelodau Cynulliad Llafur a Phlaid Cymru yn ymdrechu'n daer i weld pwy all edrych fwyaf dig.
Rydym eisoes yn gwybod beth yw safbwynt Llywodraeth Cymru ar Brexit. Byddant yn ymgyrchu dros 'aros' mewn unrhyw refferendwm ar yr UE yn y dyfodol. Mae'n debyg fod hynny'n golygu y byddant yn ymgyrchu yn erbyn unrhyw gytundeb i adael yr UE a negodir gan Lywodraeth Corbyn. Rwy'n credu y dylem gofio rhai ffeithiau ar y cam hwn. Drwy fwyafrif clir pleidleisiodd pobl Prydain dros adael yr Undeb Ewropeaidd mewn refferendwm yn 2016. Mae'r Prif Weinidog wedi ymrwymo i weithredu cyfarwyddyd y bobl, yn ddelfrydol gyda chytundeb, a heb gytundeb os oes angen. Yn dilyn y cyfarfod diweddar yn Ewrop, gan gynnwys y G7, mae'r teimladau'n fwy cadarnhaol o blaid y posibilrwydd o gael cytundeb. Fodd bynnag, mae hynny'n cael ei danseilio gan ASau sy'n honni eu bod am atal Brexit heb gytundeb er mai eu nod yw atal Brexit yn gyfan gwbl. Pe bai gwleidyddion Llafur, y Democratiaid Rhyddfrydol, Plaid Cymru a'r SNP am atal Brexit heb gytundeb, dylent fod wedi pleidleisio dros gytundeb ymadael Mrs May yn hytrach na chwarae gemau er mantais wleidyddol i'w pleidiau.
Pan fydd y Senedd yn ailymgynnull ar 14 Hydref, ar ôl tymor cynadleddau'r pleidiau, bydd amser o hyd i drafod Brexit. Credaf yn gryf y bydd symudiad pellach yn Ewrop i gael cytundeb yn yr ychydig wythnosau nesaf. [Torri ar draws.] Ie, ewch ymlaen.