Ac mae'n rhaid i mi ddweud ei fod yn dechrau yn San Steffan. Edrychaf ar feinciau'r Ceidwadwyr gyferbyn. Rwy'n gweld pobl rwyf wedi anghytuno â hwy lawer, lawer, lawer gwaith, ond nid yw anghytuno â rhywun yr un fath â pheidio â hoffi rhywun. Ac edrychaf ar y meinciau hynny a gofynnaf y cwestiwn imi fy hun: mae'n dechrau yn San Steffan—pwy fydd nesaf? Pwy sydd nesaf? A dywedaf hynny heb unrhyw bleser o gwbl, a heb wneud pwyntiau pleidiol, ond rwyf wedi gweld y safbwynt rhyddfrydol y mae David Melding wedi ei arddel mor huawdl yn y Siambr hon y prynhawn yma yn cael ei ddinistrio yn San Steffan, ac ni fydd yn diwedd yn y fan honno, o gofio'r bobl sydd o gwmpas y Prif Weinidog.

Ac rwyf bob amser wedi fy syfrdanu gan y lefel o anwybodaeth yng ngwleidyddiaeth Prydain am Iwerddon. Rwyf wedi dweud ers blynyddoedd fod Iwerddon yn broblem na ellid ei datrys. Gadewch imi ddweud hyn: 'Fe ddywedais i wrthych'. Dyna ni, rwyf wedi'i ddweud nawr. Ac nid oes modd ei datrys o hyd. Nid oes ateb technegol; mae'n nonsens. Roeddwn yn rhan o'r trafodaethau hyn ac nid yw'n bodoli—mae'n amhosibl cael ynys lle ceir dau drefniant tollau gwahanol ar y naill ochr a'r llall i ffin heb archwiliadau ffisegol. Fel arall, smyglo sydd gennych. Dyna'r gwirionedd, ac nid yw Llywodraeth y DU wedi cynnig dewis arall yn lle'r 'backstop'. Dyna'r gwirionedd. Maent wedi gwneud Iwerddon unedig yn fwy posibl nag ar unrhyw adeg yn ystod fy oes, oherwydd mae pobl yn dechrau symud i ffwrdd, yn araf iawn, oddi wrth y safbwyntiau sectyddol ac maent yn dechrau edrych yn awr ar yr hyn sydd orau i Ogledd Iwerddon. A'r broblem oedd bod Llywodraeth y DU wedi gwrando ar y DUP fel pe bai'r DUP yn cynrychioli holl bobl Gogledd Iwerddon. Nid yw hynny'n wir—mae'n un elfen o farn, ac ni fydd pobl Gogledd Iwerddon yn gwrando, a chofiwch mai hwy yw'r bobl a bleidleisiodd dros aros yn yr UE.

Rwy'n ymwybodol o'r amser, Lywydd, felly fe ddywedaf hyn: nid wyf yn ofni etholiad. Rhaid cael etholiad, oherwydd mae yna Lywodraeth yn awr heb fwyafrif. Wrth gwrs fod yn rhaid cael etholiad, ond i mi, mae'n rhaid cynnal yr etholiad hwnnw pan fydd y bygythiad o adael heb gytundeb wedi cael ei atal am nawr, cyn y cynhelir yr etholiad hwnnw. Ac mae hynny'n golygu bod yn rhaid iddo ddigwydd ar ôl 31 Hydref. Rhowch le ac amser i bobl feddwl am yr hyn y maent am ei wneud. Fy ofn i yw na fydd yr etholiad yn datrys dim a chawn refferendwm yn y diwedd beth bynnag, ond serch hynny, mae'n rhaid i'r bobl gael cyfle i ddweud eu barn. Nid oedd hynny'n rhywbeth roedd y Prif Weinidog yn dymuno ei gael ym mis Gorffennaf; nid oedd hynny'n rhywbeth roedd y Prif Weinidog yn dymuno ei gael ym mis Awst. Mae'n debyg ei fod hyn yn rhywbeth y mae'r Prif Weinidog am ei gael yn awr am ei fod mewn twll mor anobeithiol. Wel, o'm rhan i, ewch amdani, ond yn yr amgylchiadau iawn. Rhowch le i bobl anadlu i feddwl am yr hyn y maent am ei wneud yn y dyfodol, ac yn y pen draw, fel y dywedodd fy nghyd-Aelod, Lynne Neagle, rhowch y gair olaf i bobl Cymru ac i bobl Prydain.