Diolch am alw arnaf i siarad yn y ddadl wirioneddol bwysig hon. Rydym ni wedi bod yn trafod hyn ers y Cynulliad cyntaf, ac fe wnaeth ychydig ohonom ni, rwy'n credu, gymryd rhan mewn sawl dadl a gawsom yn y Cynulliad cyntaf, rwy'n credu, ac rwy'n dal i fod o'r farn bod gwaharddiad yn briodol. Mae'n rhaid i ni fod yn ofalus o ran sut y caiff ei weithredu. Yn wahanol i'r Cynulliad cyntaf, rwy'n ofni na fydd gennyf ddau o'm cyd-Aelodau yn fy nghefnogi, ond rwy'n cofio i dri allan o naw o'r grŵp Ceidwadwyr yn y Cynulliad cyntaf gefnogi newid yn y gyfraith.

Yn ôl bryd hynny, ar ddechrau'r 2000au, dim ond llond dwrn o wledydd oedd wedi gwahardd smacio mewn gwirionedd, ac, fel y dywedodd John wrthym ni gynnau, mae 56 o wledydd wedi gwneud hynny bellach, gan ddechrau â Sweden yn 1979, a heddiw gan gynnwys y rhan fwyaf o wledydd Ewrop—Prydain yw un o'r ychydig i gadw'r amddiffyniad—ac maen nhw'n cynnwys yr Almaen, Iwerddon, Ffrainc, Malta a gwladwriaethau'r Baltig. Rwy'n credu bod yr ystod honno, dim ond yn y fan honno, fel sampl, yn dangos i chi cymaint y mae symud i sefyllfa gliriach ar gael gwared ar gosb gyfreithiol fel amddiffyniad wedi'i normaleiddio bellach. Ac ymhellach i ffwrdd, mae gwledydd fel Israel, sy'n ddiwylliant gwahanol eto, wedi symud yn gryf ac wedi gweld newid sylweddol o ran ymddygiad yn dilyn eu newid yn y gyfraith i wahardd smacio.

Mae dull cyffredin iawn yn y gwledydd hyn, ac nid yw hynny'n golygu troi rhieni'n droseddwyr. Ac rwy'n derbyn, yn ein system cyfraith gyffredin, gyda'n pwyslais ar y system gyfreithiol—nid oes gennym god sifil, fel sydd ganddyn nhw mewn gwledydd fel Ffrainc—mae gennym ni fwy o her yn y fan yma, ac mae angen i ni fod yn ymwybodol o hynny, ac mae'r pwyntiau hynny wedi'u gwneud yn dda. Ond mae'r newid yn y sefyllfa gyfreithiol yn y gwledydd hyn wedi bod yn llwyddiannus oherwydd ei fod yn canolbwyntio ar gefnogi rhieni, ac mae angen i ni ganolbwyntio ar hynny y prynhawn yma.

Mae ein safbwynt cyfreithiol ein hunain yn dyddio'n ôl i 1860, a'r newidiadau yn agweddau'r cyhoedd at gosbi corfforol—wyddoch chi, gallech chi gael eich chwipio yn y lluoedd arfog, heb sôn am mewn carchardai, a chael eich curo mewn ysgolion, yn ddifrifol, bryd hynny. A bu newid enfawr a chyson i wahardd yr arferion hyn. Nawr, yn amlwg, nid yw smacio yn gosb ddifrifol o gwbl, ond credaf ei fod yn rhan o'r continwwm hwn, o ran sut yr ydym ni'n gweld eraill, ac yn parchu eraill, ac yn cydnabod eu hawliau, ac yn annog pobl i fabwysiadu ymddygiad gwell. Ac mae disgyblaeth briodol, wrth gwrs, bob amser yn ofynnol—ac mae'n rhaid i mi ddweud, nid wyf i'n siarad fel rhiant, felly rwy'n credu mai arweiniad Dr Melding i rianta yw hyn yn y fan yma. Ond nid ydych chi'n rhoi unrhyw fantais i blant os nad ydych chi'n eu disgyblu nhw—mae'n swyddogaeth bwysig iawn, iawn.

Felly, rwyf i'n dymuno canmol, yn arbennig, gwaith y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg. Rwy'n credu ei fod yn un o'r adroddiadau gorau a gynhyrchwyd erioed yng Nghyfnod 1, o ran ei ystod, ei gydbwysedd, a chan ddyfynnu tystiolaeth nad yw'n gwbl gyson—mae'n deg i'r rhai hynny sydd â barn wahanol. A dyna yn bendant y ffordd gywir o fynd i'r afael â hyn, oherwydd gall calonnau hael arddel barn wahanol iawn ar y mater hwn—ac mae'n rhaid i mi ddweud bod Mandy wedi mynegi hynny â huodledd anhygoel. Ond rwy'n argyhoeddedig bod cydbwysedd y dystiolaeth ac arferion rhieni, sy'n rhywbeth arwyddocaol iawn, yn dangos yn gryf bod angen diwygio.

Hoffwn ddweud llawer mwy, ond rwyf eisiau gorffen yn arbennig gyda'r argymhellion, a oedd, yn fy marn i, yn rymus iawn yn adroddiad y pwyllgor. Argymhelliad 3—ymgyrch wybodaeth a gweithredu cymesur. Fy nealltwriaeth i yw y bydd smacio yn cael ei ystyried yn drosedd ddibwys. Ni fyddai'n briodol ar gyfer ymchwiliad troseddol neu gosb lawdrwm. Dim ond pe byddai'n cael ei hailadrodd a'i hailadrodd a'i hailadrodd y byddai trosedd ddibwys yn denu'r lefel honno o sylw gan y llysoedd, yn fy marn i. Dyna yr ydym ni'n ei ystyried.

Argymhelliad 4—canolbwyntio ar gefnogi rhieni nid eu cosbi. Argymhelliad 5—canllawiau clir ar gyfer awdurdodau gorfodi'r gyfraith. Rwy'n credu bod hynny'n gwbl hanfodol. Argymhelliad 7—gwasanaethau cymorth i rieni. Rwy'n gwybod bod hynny eisoes wedi'i drafod. Ac yn olaf, rwy'n credu ei bod yn ddoeth iawn—argymhelliad 13—i ryw fath o waith craffu ar ôl deddfu gael ei wneud gan y weithrediaeth. Efallai y dylem ni wneud hynny hefyd. Oherwydd bydd yn bwysig gweld sut y mae'r newid hwn yn y gyfraith yn gweithio yn ymarferol.

Ond rwy'n falch o weld y Bil hwn gerbron y Cynulliad o'r diwedd. Rwyf wir yn dymuno y byddai hynny wedi digwydd 20 mlynedd yn ôl. Roedd rhesymau pam na allai, yn enwedig gan nad oedd gennym bwerau deddfu. Ond byddaf yn cefnogi egwyddorion cyffredinol y Bil hwn yn frwd.