Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:16 pm ar 17 Medi 2019.
Wel, Llywydd, gadewch i ni fod yn eglur gyda Mandy Jones ac Aelodau eraill yn y fan yma bod meddyginiaethau yr ydym ni'n dibynnu arnyn nhw yma yng Nghymru yn dod drwy'r culfor a bod Llywodraeth y DU yn ei rhagfynegiadau ei hun yn dweud y gallai traffig o'r UE i'r DU ostwng gan 40 i 60 y cant rhwng Calais a Dover os ceir Brexit 'dim cytundeb'. Dyna pam y bu'n rhaid i ni gymryd y camau yr ydym ni wedi eu cymryd i geisio lliniaru'r effaith y byddai hynny'n ei chael ar y cyflenwad o feddyginiaethau yma yng Nghymru. Mae'n anochel—nid yw'n fater o ysgwyd pennau a swnio fel pe byddai hwn yn rhyw fath o bwynt ideolegol, mae'n fater hynod o ymarferol: os na all y porthladdoedd hynny ddod â'r cyflenwadau o feddyginiaethau i mewn fel y maen nhw'n ei wneud heddiw, bydd effaith ar faint o'r meddyginiaethau hynny sydd ar gael yn y Deyrnas Unedig. A cheir rhai meddyginiaethau yr ydym ni'n dibynnu arnyn nhw nad ydynt yn gallu fforddio eistedd ac aros mewn ciw oherwydd bod ganddynt fywydau silff byr, ac mae hynny'n arbennig o wir am radioisotopau ar gyfer trin canser. Dyna pam mae cynllun gyda Llywodraeth y DU i ddatrys problem y porthladdoedd drwy hedfan y cyflenwadau hynny i mewn i'r Deyrnas Unedig. Ond os bydd y cyflenwadau hynny'n cyrraedd maes awyr gan arwain at anhrefn logistaidd oherwydd bod y lorïau yr ydych chi'n dibynnu arnyn nhw wedi eu dal mewn ciw rywle yng Nghaint neu ddim yn gallu symud yn ôl o'r cyfandir yn y ffordd a ddisgwylid, nid oes unrhyw sicrwydd y gall neb ei gynnig y bydd y cynlluniau hynny'n cyflawni popeth fel ag y maen nhw heddiw. Pwy yn y byd fyddai'n cychwyn ar y trywydd hwn o hunan-niweidio? Nid yw hyn yn anochel—gellid atal hyn. Dylid ei atal, ac yna ni fyddem ni'n cael y sgyrsiau hyn.