A gaf i alw am ddau ddatganiad? Yn gyntaf, ar gyffuriau, yn ymwneud â gwenwyno gan gyffuriau yng Nghymru. Mae hyn yn dilyn y cyhoeddiad yn ystod toriad haf y Cynulliad o ffigurau'r Swyddfa Ystadegau Gwladol yn dangos y marwolaethau sy'n gysylltiedig â gwenwyno gan gyffuriau yng Nghymru a Lloegr 2018. Datgelodd y rhain fod gan Gymru y ffigurau ail uchaf ymhlith 10 ardal—naw rhanbarth yn Lloegr a Chymru. Yng Nghymru y cafwyd y cynnydd mwyaf ond un yn ei chyfradd dros y 10 mlynedd diwethaf, cynnydd o 84 y cant, a'r gyfradd marwolaethau ail uchaf yn ôl oed safonedig ar gyfer marwolaethau fesul miliwn yn ymwneud â chamddefnyddio cyffuriau yn ôl gwlad a rhanbarth a gofrestrwyd yn 2018. O gofio bod Llywodraeth Cymru wedi bod yn gyfrifol am fynd i'r afael â pholisi camddefnyddio sylweddau yng Nghymru ers dau ddegawd bellach, Llywydd, mae hyn yn haeddu datganiad ac rwy'n gobeithio y bydd hyn yn digwydd.

Yn ail, ac yn olaf, galwaf am ddatganiad ar gyllid ar gyfer sbardunwr menter gymdeithasol yn y gogledd. Dros y pum mlynedd diwethaf mae gwaith sy'n cynnwys Prifysgol Bangor a chydweithwyr yng Nghymru ac Iwerddon wedi bod yn mynd rhagddo i ddatblygu sbardunwr menter gymdeithasol. Maen nhw wedi cael gwybod sawl gwaith dros y ddwy flynedd ddiwethaf bod €3.4 miliwn o gyllid INTERREG wedi'i neilltuo ar gyfer eu prosiect. Fodd bynnag, mae'r oedi a fu dro ar ôl tro gan Swyddfa Cyllid Ewropeaidd Cymru, rhan o Lywodraeth Cymru, bellach wedi arwain at sefyllfa lle gallai'r arian sydd wedi'i neilltuo gael ei ddychwelyd i Ewrop heb ei wario. Dywedant os oedd WEFO wedi penderfynu bod prosiectau gwell i'w hariannu, y byddai hynny'n cael ei ddeall, ond mae'r sbardunwr menter gymdeithasol eisoes wedi cael ei gais cychwynnol a chymeradwywyd ei gynllun busnes cyfnod 1. Mae'r broses o gymeradwyo'r prosiect wedi cymryd cymaint o amser fel ei bod yn edrych fel y gallent redeg allan o amser yn awr a chafwyd adegau pan oeddent yn aros tri mis hyd yn oed i gael ymateb i ohebiaeth. Dywedant y bydd yr oedi annerbyniol gan WEFO, os na ellir gwneud dim, wedi costio dros £1.7 miliwn o gyllid i economïau'r gogledd a'r gorllewin pan fo prosiect tebyg yn ne-orllewin Lloegr eisoes wedi cyflawni dros £16 miliwn o werth economaidd ac wedi cefnogi'r gwaith o greu dros 1,000 o swyddi. Felly, a wnewch chi ddarparu datganiad yn nodi eu bod wedi dweud wrthyf i, os nad ydym yn rhy hwyr, y byddent yn ddiolchgar pe gallech weld a ellir gwneud unrhyw beth o hyd i sicrhau y caiff y cynnig am brosiect ei asesu mewn pryd i sicrhau'r cyllid hwn sydd wedi'i glustnodi?