8. Dadl: Tasglu'r Cymoedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:41 pm ar 17 Medi 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 5:41, 17 Medi 2019

(Cyfieithwyd)

Rwy'n fodlon ysgrifennu at yr Aelod gydag union fanylion y cynllun. Y prif ganolbwynt fydd adeilad ffrâm bren newydd a fydd yn safle ar gyfer allgymorth a chyfranogiad gan y gymuned, yn ogystal â chynlluniau amgylcheddol sylweddol hefyd, ond rwy'n fodlon rhoi'r manylion llawn iddo am hynny. Mae'n safle a oedd yn gais hwyr. Ail-agorwyd y cynigion i ganiatáu ceisiadau newydd. Roeddwn yn amheus ar y cychwyn ynghylch gwneud hynny, ond roedd ansawdd y cais a dyfnder ymgysylltiad y gymuned wrth lunio'r cais yn ddigon i'm perswadio, yn hytrach na rhannu'r holl arian yn gyfartal i wneud yn siŵr bod pawb yn cael rhywbeth, i ariannu cynlluniau o ansawdd da yn llawn, ac roeddwn yn falch mai hwnnw oedd yr un y cytunais i'w ariannu'n llawn. A holl ddiben y safleoedd hyn yw y byddan nhw'n ysgogiad i annog pobl leol ac ymwelwyr i archwilio'r ardaloedd cyfagos, i greu mwclis o barciau. Ac yn rhan o hynny, byddwn yn dychwelyd at y syniad gwreiddiol y tu ôl i barc rhanbarthol y Cymoedd a ddaeth o'r datblygiad dinas-ranbarth yn Stuttgart lle mae ganddyn nhw barciau wedi eu tirlunio, lle maen nhw'n gosod hyrwyddo'r dirwedd ochr yn ochr â datblygu economaidd traddodiadol i wella'r lle i gyd. Rwy'n falch iawn bod prifddinas-ranbarth Caerdydd, wrth ddatblygu'r cysyniad hwnnw, wedi cytuno i ymgorffori trefniadau llywodraethu parc rhanbarthol y Cymoedd yn eu strwythurau eu hunain. Felly, nid ydym yn creu strwythurau newydd o'r dechrau er mwyn gwneud hynny, ond rydym ni'n rhoi perchenogaeth i awdurdodau lleol ac yn trosglwyddo hyn iddyn nhw er mwyn iddyn nhw allu bwrw ymlaen â hyn y tu hwnt i gyfnod y grant, oherwydd rwy'n ymwybodol y tro diwethaf i barc rhanbarthol y Cymoedd fodoli, roedd yn rhan o gyllid Amcan 1, a phan ddaeth yr arian hwnnw i ben, arafodd y cysyniad. Felly, nid wyf eisiau i ni wneud hynny eto, a dyna pam rwy'n awyddus, ar ôl cyhoeddi'r cyllid, ein bod bellach yn trosglwyddo’r prosiect i awdurdodau lleol.

Ac yna enghraifft olaf o fabwysiadu arferion da: cafodd y gwaith y mae Cyngor Pen-y-bont ar Ogwr wedi ei wneud yn ei ardal leol o ran cysylltwyr cymunedol argraff fawr arnaf. Felly, yn hytrach na chael parcmyn traddodiadol drwy barc rhanbarthol y Cymoedd, byddwn yn mabwysiadu dull gweithredu Pen-y-bont ar Ogwr, sef cael cysylltwyr cymunedol i gyfeirio pobl i'w hardal leol. Dywedodd Huw David, arweinydd Pen-y-bont ar Ogwr, wrthyf sut roedd y dull gweithredu hwn yn cynnwys gweithio gyda meddygon teulu lleol i annog pobl i wneud ymarfer corff gwyrdd, ac mae'r model presgripsiynu cymdeithasol hwn yn annog pobl i fynd allan a chwrdd â phobl, gwella eu lles a'u cydnerthedd. Ac rwy'n falch y bydd Pen-y-bont ar Ogwr bellach yn cymryd yr awenau drwy ledaenu'r model hwn ar draws parc rhanbarthol y Cymoedd yn gyfan gwbl.

Rwy'n ddiolchgar i arweinydd Tor-faen, y Cynghorydd Anthony Hunt, am gytuno i arwain y gwaith hwn ar ran y ddinas-ranbarth, ac am gynnwys Castell-nedd Port Talbot, Abertawe a sir Gaerfyrddin yn y gwaith hwnnw, er nad ydyn nhw'n rhan o'r brifddinas-ranbarth. A hoffwn hefyd, yn olaf, nodi'r cyfraniad y mae Jocelyn Davies wedi'i wneud yn y maes hwn yn benodol, y cyn AC dros dde-ddwyrain Cymru. Mae hi wedi gwneud cyfraniad sylweddol i ddatblygiad meddwl ynghylch y Parc.

Felly, Dirprwy Lywydd, i gloi, lledaenu arferion da, ymgysylltu, gwrando a gweithredu ar syniadau da yw'r ffyrdd yr ydym ni'n gweithio i greu newid parhaol yn ein cymunedau. Nid yw hyn yn ateb pob problem, ond rydym yn gwneud cynnydd, ac rwyf yn edrych ymlaen at drafod beth arall y gallwn ei wneud. Diolch.