8. Dadl: Tasglu'r Cymoedd

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:24 pm ar 17 Medi 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 6:24, 17 Medi 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch, Llywydd. Nid oes gennyf lawer iawn o amser i ymateb, felly ni fyddaf yn gallu ymateb i bob un o'r sylwadau, ond rwy'n hapus i gael rhagor o drafodaethau gydag unrhyw un sy'n dymuno.

Fe wnaf geisio mynd i'r afael â rhai o'r pwyntiau sydd wedi aros gyda mi. I ddechrau, her Russell George ar y targed o gael 7,000 o bobl i mewn i waith. Nid wyf yn siŵr o ble y caiff ei ffigurau. Dyfynnodd mai dim ond 2,000 o bobl oedd wedi symud o fod yn ddi-waith i fod mewn gwaith. Mae ein ffigurau ni'n dangos bod 4,500 wedi cael cymorth i gael gwaith drwy raglenni cyflogaeth gymunedol ers Gorffennaf 2017. Felly, rydym ni ar y trywydd iawn i gyflawni'r 7,000 o swyddi yr ydym ni wedi ymrwymo iddynt, os bydd popeth arall yn gyfartal. Wrth gwrs, dydym ni ddim yn gwybod beth fydd effaith y dirwasgiad a Brexit ar ein heconomi yn ystod y 18 mis nesaf ac mae'n ddigon posibl y bydd yr ansicrwydd y mae ei Lywodraeth wedi ei orfodi arnom ni oherwydd Brexit yn effeithio ar hynny. Heddiw, rydym ni ar y trywydd iawn i gyflawni ein hymrwymiadau ym myd cyflogaeth.

Galwodd Vikki Howells ar i gynrychiolwyr cwmnïau bysiau a thrafnidiaeth gymunedol gael eu cynnwys yn y tasglu, ac fel y dywedais, bydd gennym ni is-grŵp ar wahân ar drafnidiaeth, a byddaf yn sicr yn gwneud fy ngorau i sicrhau y caiff y grwpiau hynny eu cynrychioli yn hynny o beth. Ac roedd yn llygad ei lle yn tynnu sylw at effaith bersonol ein hymweliad â menter cartrefi gwag Ynysybwl, lle gwelsom yr effaith ar y stryd o ddod â chartref adfeiliedig yn ôl i ddefnydd a rhoi cyfle i deulu a oedd yn gweithio yn y pentref gael cartref yn y pentref—cafodd hynny effaith wirioneddol a phendant.

Cyfeiriodd Hefin David ac Alun Davies at gwestiwn y canolfannau strategol. Roedd hwn yn benderfyniad a wnaed gennyf i. Roedd gennym ni £15 miliwn, rwy'n credu, a ddyrannwyd i'w wario yn y canolfannau strategol ac edrychais ar ansawdd y cynnig a gyflwynwyd gan yr awdurdodau lleol a chredais, pe byddem yn ariannu pob un o'r rheini, nad oeddwn yn teimlo y byddai gennym ni fwy na chyfanswm y rhannau i'w dangos ar y diwedd o effaith tasglu'r Cymoedd yr oeddwn eisiau ei weld. Felly, penderfynais beidio â gwneud hynny a defnyddio'r arian yn fwy strategol ac yn fwy creadigol fel bod y Cymoedd gogleddol yn elwa. A bydd y prosiect cartrefi gwag yn ymledu i bob cymuned yn hytrach nag yn aros mewn un ardal.

Ond i fynd i'r afael yn uniongyrchol â'r beirniadaethau a wnaeth Leanne Wood, byddwn yn dweud nad yw'r tasglu hwn yn ateb i bob problem. Mae cyflwr economaidd-gymdeithasol yr holl gymoedd yn deillio o 100 mlynedd o galedi economaidd ac nid ydym ni'n mynd i drawsnewid hynny yn y tymor byr. Rydym ni, serch hynny, yn gwneud pethau ymarferol, adeiladol. Ac mae'r gwahoddiad yn agored i Leanne Wood, fel yr Aelod Cynulliad dros y Rhondda, i ymgysylltu â ni mewn ffordd ymarferol ac adeiladol. Mae'n hawdd cwyno am yr holl bethau sydd o'i le yn y Rhondda. Rwy'n agored i gael sgwrs gyda hi am y pethau yr ydym ni'n eu gwneud—[Torri ar draws.] Mae arna'i ofn nad oes gen i amser.