Part of the debate – Senedd Cymru am 5:02 pm ar 25 Medi 2019.
Felly, mae arian sy'n mynd i mewn i lywodraeth leol ar gyfer gofal sy'n cael ei ddarparu ganddyn nhw yn arian sy'n cynnig arbedion i'r NHS nes ymlaen, ac mae Cymdeithas Lywodraeth Leol Cymru yn amcangyfrif bod llywodraeth leol wedi gorfod gwneud toriadau go iawn o 22 y cant yn y degawd diwethaf. Yn amlwg, dydy hynny ddim yn rhywbeth all barhau ac mae'n rhaid i'r flaenoriaeth gael ei gosod yn glir yng nghyllideb 2020-21, neu'r NHS hefyd fydd yn dioddef i lawr y lôn.
Sylw arall ynglŷn â blaenoriaeth mae yna gonsensws yn ei gylch o, a hynny ydy datgarboneiddio: mae comisiynydd cenedlaethau'r dyfodol wedi amcangyfrif bod angen, o bosib, ddim yn bell o £1 biliwn i gael eu neilltuo ar gyfer cynlluniau datgarboneiddio yng Nghymru. Y consérn gan lawer ydy ein bod ni, ar y pwnt yma mewn amser, heb weld unrhyw arwyddion mewn difrif gan Lywodraeth Cymru—er iddyn nhw osod datgarboneiddio fel blaenoriaeth ar lefel uchel os liciwch chi, dyw Llywodraeth Cymru ddim wedi dangos eu bod nhw'n barod i wneud y commitment yna yn ariannol.
Felly, dyna i chi ddau faes mae'n rhaid eu gweld yn cael eu hadlewyrchu yn y gyllideb y flwyddyn nesaf. Un pwynt olaf: mae'n destun pryder mawr mai dim ond un rownd flynyddol o wariant dŷn ei gweld gan Lywodraeth y Deyrnas Unedig, a dwi'n meddwl bydd hi'n flaenoriaeth i gryfhau arian wrth gefn wrth inni wynebu'r perig o ragor o lymder mewn blynyddoedd i ddod.