Ceir ymgais i wneud y ddadl hon yn ddadl ynglŷn ag un gair a ddefnyddiwyd gan Leanne Wood. Wedi'r cyfan, dyna'r peth symlaf i'w wneud, ond wedyn mae'n haws arestio rhywun sy'n dwyn torth o fara na gofyn pam eu bod yn llwglyd. Mae'n symlach carcharu dynes a gafodd ei gwthio i gyflawni trais yn hytrach na mynd i'r afael â degawdau o reolaeth drwy orfodaeth. Mae'n haws ceryddu dynes o liw na gwrando arni'n cwyno am hiliaeth feunyddiol ar y teledu. A dyna sy'n digwydd bob dydd, oherwydd mae'n haws peidio â siglo'r cwch, peidio â chodi'r caead, a dweud bod yn rhaid parchu'r system. Byddai'n symlach dweud yn unig na ddylai Leanne fod wedi defnyddio'r gair hwnnw, rhoi slap ar ei llaw a symud ymlaen. Dyna beth y mae'r rhan fwyaf o bobl eisiau ei weld yn digwydd. Byddai'n syml ac yn anghywir. Pan fyddwch chi'n ymdrin â phobl, rhagfarn a gwleidyddiaeth, nid yw systemau bob amser yn addas. Mae angen i chi chwistrellu ychydig o farn a dyngarwch. Mae angen hefyd i chi allu edrych yn eang ar y mater. Felly, nid ar ddewis Leanne o eiriau yr hoffwn ganolbwyntio heddiw, ond y safonau dwbl sydd ar waith, cyd-destun y sefyllfa a'r geiriau, yr agweddau a'r gweithredoedd a ysgogodd ei dicter.

"Hawliau menywod a datblygiad rhyngwladol". Duw a helpo @Plaid_Cymru".

Dyma'r geiriau sy'n rhoi cyd-destun go iawn i'r ddadl heddiw. Dyma'r hen ymagwedd wreig-gasäol gan rai sy'n teimlo bod ganddynt hawl i'w lleisio, ac sy'n rhedeg fel cenllif drwy galon y drafodaeth hon, a thrwy galon gwleidyddiaeth Cymru. Nid yw'r farn fyd-eang wedi symud cymaint ag yr hoffem esgus ei bod yn y lle hwn. Nid yw wedi symud yn y lle hwn gymaint ag yr ydym yn esgus ei bod yn aml. Mor ddiweddar â'r llynedd, cynhyrchodd Aelod Cynulliad, nid blogiwr na sylwebydd, ond Aelod etholedig, fideo rhywiaethol, hynod o sarhaus am un o'r menywod y mae'n gweithio gyda hi. Cyfeiriodd cynghorydd yn fy mwrdeistref i, a oedd yn gadeirydd y pwyllgor cymunedau diogelach ar y pryd, dro ar ôl tro at ffoaduriaid fel 'rapefugees' ar Facebook; bu farw 5,000 o ffoaduriaid ym môr y Canoldir yn yr un flwyddyn ag y gwnaeth y sylwadau hynny, cannoedd o fenywod a phlant yn ffoi rhag erledigaeth. Mae ffrindiau a chydweithwyr Prif Weinidog y DU yn dweud bod ganddo broblem menywod. Mae'n cyfeirio at fenywod Mwslimaidd fel 'blychau post', ymyriad a ragflaenodd gynnydd o 375 y cant yn y nifer o ddigwyddiadau Islamoffobig. Defnyddiodd Prif Weinidog y DU farwolaeth Jo Cox i wneud pwynt gwamal am Brexit, ffrwydrad a achosodd i ASau golli dagrau, nid oherwydd eu bod yn fenywod neu'n wan, ond am eu bod yn galaru dros eu ffrind ac yn teimlo ofn gwirioneddol am eu diogelwch eu hunain. Mae geiriau'r Prif Weinidog ei hun yn cael eu defnyddio mewn bygythiadau i fywydau Aelodau Seneddol benywaidd.

A gaf fi ddweud pa ddau beth sy'n cysylltu'r Prif Weinidog, y cynghorydd a'r Aelod Cynulliad hwnnw? Dynion ydynt i gyd ac ni chafodd yr un ohonynt eu ceryddu. Ac a ydym o ddifrif yn paratoi i geryddu Leanne Wood am ffrwydrad un gair—gwleidydd y mae ei barn ar faterion rhyw a mewnfudo wedi peri iddi gael bygythiadau i'w bywyd a chael ei cham-drin yn feunyddiol gan alw am ymyrraeth yr heddlu? O ddifrif? Hi yw'r drwg yn hyn i gyd? Dyma'r trydydd gwahaniaeth rhwng trosedd un gair Leanne a'r tri dyn y soniais amdanynt: ymateb cwbl reddfol oedd ei hun hi, ymateb dynol i rywun sy'n adnabyddus am ei safbwyntiau rhywiaethol ac sy'n ymosod ar gyd-Aelod newydd, ifanc, benywaidd yn fuan ar ôl marwolaeth ffrind a chyd-Aelod annwyl iawn. Nid oedd yn ymyriad wedi'i gynllunio ar gyfer ysgogi dicter, casineb neu raniadau.

Mae'n ymddangos mai'r wers yma yw, cyhyd â'ch bod yn buddsoddi arian ac yn rhoi eich iaith anoddefgar gerbron grŵp ffocws, ac yn dewis negesydd mewn trowsus, rydych chi'n rhydd i ddweud beth bynnag y dymunwch, heb ei rwystro gan yr awdurdodau. Yn syml, nid yw'n gwneud synnwyr, o'i fesur yn erbyn unrhyw beth a phopeth yr honnwn ei fod yn annwyl i ni yn y Cynulliad hwn. Os nad yw canlyniad y polisi yn gwneud synnwyr, ni ddylem godi ysgwyddau a beio'r broses—dylem newid y polisi a'r broses i gyd-fynd â'r realiti y mae gormod o fenywod yn ei wynebu. Ac a gaf fi ddweud wrth Andrew R.T. Davies: nid yw'r rhan fwyaf o'r gamdriniaeth a gaf ar-lein yn rhywbeth y gallaf ei ailadrodd yma hyd yn oed, nac—[Torri ar draws.] Na, nid oes gennyf amser. Yma nac yn unman arall.