Part of 4. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:43 pm ar 16 Hydref 2019.
A fyddai'r Gweinidog yn cytuno â mi fod y digwyddiadau yng Nghatalonia yr wythnos hon yn enghraifft o derfysgaeth wladwriaethol? Mae'n gwbl anghredadwy y gallai gwladwriaeth Ewropeaidd fodern ymddwyn yn y ffordd hon a dedfrydu gwleidyddion i gyfnodau didostur o 10 neu 12 mlynedd, a hynny'n unig am gynnal yr hyn sydd, i bob pwrpas, yn arolwg barn cenedlaethol.
Yr un diffyg amlwg sydd wedi bod yn yr atebion a glywsom y prynhawn yma yw pa sylwadau y mae Llywodraeth Cymru yn bwriadu eu cyflwyno i'r Undeb Ewropeaidd ynghylch y digwyddiadau yn Sbaen? Oherwydd, wedi'r cyfan, mae erthygl 11 o Siarter Hawliau Sylfaenol yr Undeb Ewropeaidd yn dweud:
Mae gan bawb hawl i ryddid mynegiant. Bydd yr hawl hon yn cynnwys rhyddid i arddel barn ac i dderbyn a rhannu gwybodaeth a syniadau heb ymyrraeth gan awdurdod cyhoeddus a heb ystyried ffiniau.
Ac felly, dim ond arfer eu hawliau o dan erthygl 11 y mae'r ymwahanwyr Catalanaidd yng Nghatalonia wedi'i wneud. Ond mae hyn yn cyd-fynd, wrth gwrs, â'r cynllun gwleidyddol y mae'r UE yn ei ragweld ar gyfer Ewrop y dyfodol. Dywedodd Guy Verhofstadt y diwrnod o'r blaen:
Nid yw byd yfory yn drefn fyd-eang sy'n seiliedig ar genedl-wladwriaethau na gwledydd. Mae'n drefn fyd-eang sydd wedi'i seilio ar ymerodraethau.
Dywedodd hynny yng nghynhadledd y Democratiaid Rhyddfrydol yn y Deyrnas Unedig ychydig ddyddiau'n ôl yn unig. A dywedodd Jean-Claude Juncker, yn nodedig, beth amser yn ôl, na ellid cael dewis democrataidd yn erbyn cytuniadau'r UE. Ac felly, yr hyn y mae Llywodraeth Sbaen yn ei wneud, yn syml, yw dilyn cred arweinwyr yr UE na all fod unrhyw ddewis democrataidd yn erbyn unbennaeth Sbaen. A wnaiff hi roi barn pobl Cymru, ar ran pob un ohonom, na ddylid caniatáu i unrhyw wladwriaeth Ewropeaidd fodern ymddwyn fel hyn heb gael ei chosbi?