Part of the debate – Senedd Cymru am 4:12 pm ar 5 Tachwedd 2019.
Ydw, unwaith eto, rwy'n cytuno i raddau helaeth â hanfod eich cwestiynau. Felly, er mwyn bod yn gwbl glir, yr hyn yr ydym ni'n gofyn iddyn nhw ei wneud yw derbyn y lwfans tai lleol fel rhent yn gyfnewid am warant o'r rhent hwnnw heb unrhyw gyfnodau gwag neu unrhyw anfantais arall am gyfnod o bum mlynedd. Gwyddom o sgyrsiau gyda'r Gymdeithas Landlordiaid Preswyl a landlordiaid eraill drwy Rhentu Doeth Cymru fod hynny'n gynnig y bydd llawer ohonynt eisiau ei dderbyn. Felly, dim ond i fod yn glir, nid ydym yn sybsideiddio rhent uwch; yr hyn yr ydym yn ei wneud yw ei warantu dros gyfnod o bum mlynedd. Fel y dywedais, rydym yn gobeithio y bydd yn cynyddu'r safon yn y sector rhentu preifat hefyd, oherwydd bydd yn rhaid i bobl sicrhau bod eu heiddo'n cyrraedd y safon angenrheidiol er mwyn gallu ei rentu yn y modd hwn ac, yn gyfnewid, unwaith eto, maent yn cael y warant pum mlynedd.
Mae sicrwydd deiliadaeth yn broblem. Felly, bydd tenantiaid yn cael sicrwydd deiliadaeth. Bydd yn rhaid i'r awdurdod lleol eu hail-gartrefu pe bai'n rhaid iddyn nhw, am ba reswm bynnag, adael yr eiddo. Felly byddai disgwyl iddyn nhw roi cynllun yn ei le i wneud hynny. Ond byddwn yn disgwyl, pe bai'n rhaid iddyn nhw adael oherwydd gwerthu, y byddai'r awdurdod lleol yn ystyried o ddifrif prynu'r eiddo a'i gyflwyno i'r sector rhentu cymdeithasol. Efallai fod rhesymau eraill, megis y landlord eisiau'r eiddo iddo'i hun, er enghraifft, ac os felly, byddai'r dyletswyddau digartrefedd yn dod i rym a byddai'r holl ddarpariaethau rhoi rhybudd yn dod i rym a byddai'n rhaid ailgartrefu'r teulu mewn eiddo deiliadaeth sicr.
Felly, rwy'n credu ei fod yn sefyllfa lle mae pawb yn elwa, mewn gwirionedd, i fod yn onest. Mae'n dod ag eiddo gwag yn ôl i ddefnydd buddiol; mae'n galluogi perchenogion na fyddai'r arian ganddynt fel arall i ddod â'r tai hynny i safon; mae'n rhoi i ni faes ychwanegol y mae mawr angen amdano lle gall awdurdodau lleol gyflawni eu dyletswydd Rhan 3 i deuluoedd; mae'n rhoi sicrwydd deiliadaeth i'r teuluoedd; mae, fel y dywedais wrth David Melding, yn annog pobl i ddeall, nad yw'r ffaith bod rhywun yn cael budd-daliadau yn golygu ei fod yn denant gwael. Mae'n ticio llawer iawn o flychau, mae'n ymddangos i mi, ac rwy'n gobeithio, yn y ffordd y dangosodd twf swyddi Cymru i gyflogwyr fod pobl ifanc yn werth eu cyflogi, y bydd hyn yn dangos i landlordiaid fod pobl ar fudd-daliadau yn werth eu cael yn denantiaid.