Part of the debate – Senedd Cymru am 5:50 pm ar 6 Tachwedd 2019.
Fyddwn ni ddim yn cefnogi gwelliant y Blaid Lafur heddiw oherwydd yr hyn mae'r gwelliant am ei wneud yw dileu ein cynnig ni yn ei gyfanrwydd a chyflwyno rhywbeth sy'n sôn am bwysigrwydd ymgysylltu. Ac mor bwysig ag yw e, wrth gwrs, yr holl reswm dŷn ni'n dod â'r cynnig hwn gerbron heddiw yw er mwyn sefydlu'r egwyddor bod yr hyn sy'n cael ei gynnig yn anghywir yn y lle cyntaf. Mi fyddwn ni'n cefnogi'r gwelliannau eraill i gyd, gyda llaw.
Mi oedd Siân Gwenllian yn berffaith iawn i ddweud bod yna wersi i'w dysgu fan hyn. Er bod y penderfyniad wedi cael ei wyrdroi am y tro—a dwi'n dweud 'am y tro' gan wybod efallai fydd yn rhaid inni ddod yn ôl fan hyn eto os oes bwriad i gyflwyno hyn ymhellach—ond mae'r difrod wedi cael ei wneud i raddau helaeth o safbwynt tanseilio hyder y gweithlu yng ngallu'r bwrdd i adnabod ac i wrando ar lais y gweithlu, ac yn sicr o safbwynt y Gweinidog i fod yn barod i gydnabod hynny hefyd. Mae'n sicr wedi effeithio ar y morâl, sy'n isel yn barod, a dwi wedi darllen peth o'r dystiolaeth ac mae eraill fan hyn wedi darllen hefyd dystiolaeth y bobl sy'n gweithio yn y rheng flaen, nifer ohonyn nhw ar eu gliniau o dan bwysau, ac, wrth gwrs, y bwrdd yn disgwyl rhagor a rhagor allan ohonyn nhw.
Does dim amheuaeth gen i fod y penderfyniad yma i dynnu'r cynnig yma yn ôl o safbwynt y rotas i nyrsys yn y gogledd yn fuddugoliaeth i Blaid Cymru, i'r undebau, i'r nyrsys a'r cleifion hefyd. Mae'n resyn gen i nad yw'r Gweinidog yn barod i dderbyn bod hwn wedi bod yn gam gwag. Dŷn ni ddim wedi cael sicrwydd mewn unrhyw ffordd na fydd hyn yn cael ei ganiatáu i ddod yn ôl gerbron yn y dyfodol. Felly, ar y sail hynny, mi fyddwn i'n gofyn i Aelodau i ni gael symud i bleidlais ar y yma er mwyn sefydlu'r egwyddor ein bod ni, fel Cynulliad Cenedlaethol, yn gwrthwynebu'r cynnig gafodd ei roi gerbron er mwyn sicrhau nad oes posibilrwydd y bydd hynny'n cael ei ystyried eto yn y dyfodol.