Ymddiswyddiad Ysgrifennydd Gwladol Cymru

Part of 5. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 3:17 pm ar 6 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 3:17, 6 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Un o'r effeithiau y gallai ymddiswyddiad Alun Cairns fel Ysgrifennydd Gwladol eu cael yw anfon neges glir a sylweddol at fenywod sy'n ystyried adrodd am drais y gellid defnyddio eu trawma drwy ymddangosiad llys i'w difrïo ac y gallai'r achos fethu, sef yn union yr hyn a ddigwyddodd yn yr achos hwn.

Ar adeg pan fo pob un ohonom yn gwybod bod cyfradd yr achosion trais sy'n llwyddiannus yn eithriadol o isel eisoes yn y DU ac yng Nghymru, credaf fod y niwed y gall yr achos amlwg iawn hwn ei wneud i leihau unrhyw bosibilrwydd y bydd menywod yn dymuno rhoi eu hunain drwy hyn yn fawr iawn. Hoffwn alw ar Alun Cairns i wneud y peth iawn yn yr achos hwn, oherwydd fe gefnogodd rywun gan wybod yn iawn, mae'n ymddangos, am yr hyn a wnaeth yr unigolyn hwnnw, a gwneud i'r fenyw honno ddioddef ail achos. Os nad yw un treial yn ddigon, mae dau achos yn erchyll.

Ac mae perygl gwirioneddol yma—ac rwy'n annog pawb i fod yn ofalus iawn yn yr hyn y maent yn ei wneud—o ddatgelu pwy yw'r dioddefwr, oherwydd dyna yw fy ofn yn hyn i gyd erbyn hyn, y gallai hynny ddigwydd rywsut. Rhaid i ni sicrhau'n bendant na fydd hynny'n digwydd. Felly, nid yw gwneud y peth iawn o ran ildio swydd y gallai fod wedi'i chael neu beidio mewn ychydig wythnosau yn fy modloni'n llwyr, ac rwy'n siŵr na fydd yn bodloni'r holl fenywod eraill hynny. Pe bai am wneud y peth iawn, byddai Alun Cairns, am ei rôl yn hyn, yn rhoi'r gorau i'w sedd, oherwydd yn fy marn i, nid yw'n gymwys i gynrychioli neb bellach mewn swydd gyhoeddus. A allwch chi ddychmygu sut y bydd yn ymdrin ag achosion o anghyfiawnder y gallai eu hwynebu yn y dyfodol? A allwch chi ddychmygu y byddai unrhyw fenyw ym Mro Morgannwg, a gynrychiolir ganddo, am fynd yn agos ato ef neu ei blaid ar hyn o bryd? Felly, os yw'r Torïaid—ac rwy'n credu'r hyn a ddywedodd Paul Davies ac rwy'n ei dderbyn yn llwyr—ond os yw'r Torïaid am ddweud eu bod yn malio mewn gwirionedd, ac rwy'n sôn am y Torïaid yn y DU a'u prif swyddfa, mae'n rhaid iddo fynd. Dyna'r unig ffordd ymlaen, oherwydd, yn anffodus, mae'r hyn y mae'n ei wneud yn niweidio'i holl gydweithwyr yn ogystal.