Part of the debate – Senedd Cymru am 3:52 pm ar 6 Tachwedd 2019.
Diolch, Ddirprwy Lywydd, ac rwy'n ddiolchgar i bawb sydd wedi cymryd rhan yn y ddadl. Mae Angela Burns yn iawn wrth gwrs i dynnu sylw at yr heriau newydd, pobl sydd efallai heb deimlo eu bod yn perthyn i'r grwpiau traddodiadol o bobl a allai fod yn agored i'r feirws. Rwyf hefyd yn awyddus iawn i gysylltu fy hun â'r hyn a ddywedodd am yr egwyddor o 'dderbyn mewn egwyddor'. Rwy'n credu y byddai'n well gan lawer ohonom sy'n gweithio ar y pwyllgorau yn y lle hwn, lle bo hynny'n briodol, os nad yw'r Llywodraeth yn cytuno'n llwyr â'n hargymhellion, eu bod yn syml yn anghytuno â hwy, ond mae hynny'n fater i'r Gweinidog ei hun wrth gwrs.
Rwy'n credu bod yr hyn a ddywedodd Rhun ap Iorwerth am fod yn uchelgeisiol a thargedu'n gynt, oherwydd bod Cymru'n wlad fach, oherwydd bod gennym wasanaethau iechyd ymatebol, na ddylem fod yn fodlon â tharged 2030, ond y dylem geisio bod yn fwy uchelgeisiol. Hoffwn annog Llywodraeth Cymru, ar ran y pwyllgor, i ailedrych ar hynny.
Yn yr un modd, mewn perthynas â phwynt Caroline Jones ynghylch yr angen am strategaeth genedlaethol, clywaf yr hyn y mae'r Gweinidog yn ei ddweud, y gall strategaethau fod yn fiwrocrataidd, y gall pobl dreulio mwy o amser yn ymdrin ag ymateb i'r strategaeth nag y maent yn ei wneud yn datrys y broblem mewn gwirionedd, ond y dystiolaeth a ddaeth ger ein bron yw bod angen strategaeth benodol ar gyfer y cyflwr hwn, oherwydd os yw'n cael ei gynnwys ochr yn ochr â llwyth o gyflyrau eraill, dywedwyd wrthym y byddai'n mynd ar goll.
Rwyf eisiau canolbwyntio ar bwynt penodol yn ymateb y Llywodraeth i'n hargymhelliad ynghylch strategaeth genedlaethol, sef yr un sy'n ymwneud â swyddi arbenigol. Dywed ymateb y Gweinidog na all warantu y bydd y swyddi arbenigol yn parhau, er ei fod yn deall y bydd eu hangen. Wrth gwrs, rwy'n derbyn y pwynt nad yw'r Gweinidog yn gwybod beth fydd ei gyllideb yn 2021, ond mae'n bwysig dros ben fod y swyddi arbenigol ac arloesol hynny'n cael eu cadw, ac rwy'n gobeithio y bydd y Cynulliad hwn yn gallu anfon neges glir iawn at y Gweinidog a gofyn iddo flaenoriaethu hynny.