Part of the debate – Senedd Cymru am 5:08 pm ar 12 Tachwedd 2019.
Yn hollol. O ran 5G, mae Simon Gibson o banel arbenigol wedi gwneud gwaith gwych wrth lunio cais sydd nawr yn nwylo'r Adran Ddigidol, Diwylliant, y Cyfryngau a Chwaraeon, i ganolbwyntio ar Sir Fynwy a Blaenau'r Cymoedd i roi pwyslais gwledig ar 5G a'i gymhwyso mewn deallusrwydd artiffisial. Ac mae gwaith Llanfihangel-y-fedw yn enghraifft wych o'r hyn y gall cymunedau ei wneud, gan ddatblygu cynnig llawer gwell nag y byddai'r cynnig masnachol wedi ei ddarparu, sy'n llawer rhatach iddyn nhw fel cost barhaus ond mae hynny'n gofyn am lefel o gyfalaf cymdeithasol nad yw pob cymuned yn ei feddu. Mae casgliad o unigolion yn y pentref hwnnw na fyddech yn dod ar eu traws ym mhob pentref, gyda phrofiad rheoli prosiect a gwahanol fathau o wybodaeth a modd. Felly, yr hyn yr ydym ni eisiau ei wneud yw defnyddio'r math hwnnw o ddull anghonfensiynol lle mae galw cymunedol, ond i helpu pobl i wneud hynny a defnyddio mentrau cymdeithasol i wneud hynny lle'r ydym yn credu bod cyfle. Felly, dyna'r hyn y byddwn eisiau edrych arno nesaf er mwyn harneisio'r arloesi cymdeithasol hwnnw a gwneud hynny'n haws, yn hytrach na bod yn ddibynnol ar BT drwy'r amser a'u rhaglen gyflwyno gonfensiynol. Rydym ni eisiau gweld llu o ddulliau gweithredu, yn enwedig yn yr ardaloedd hynny lle nad yw'r farchnad fasnachol yn eu cyrraedd ac nad yw'n debygol o'u cyrraedd am gryn amser.
Felly, dim ond i gloi, Dirprwy Lywydd, dyna'r brwdfrydedd a'r ymrwymiad yr wyf eisiau eu harneisio yn ein cymunedau, ac, fel y cawsom ein hatgoffa gan adolygiad diweddar o arloesi digidol gan yr Athro Phil Brown, mae'n hanfodol ein bod yn addasu ein heconomi a'n pobl i harneisio'r cyfleoedd sy'n gysylltiedig ag amhariad y pedwerydd chwyldro diwydiannol, ac mae sicrhau bod pobl ym mhob rhan o Gymru wedi'u cysylltu'n ddigidol yn gam cyntaf sylfaenol tuag at wneud hynny. Diolch.