9. Dadl: Cysylltedd Digidol

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:30 pm ar 12 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lee Waters Lee Waters Labour 5:30, 12 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

Felly, rydych chi'n llygad eich lle, maen nhw wedi cael eu gadael ar ôl. Maen nhw wedi cael eu gadael ar ôl gan eich Llywodraeth, oherwydd ei fod yn faes nad yw wedi'i ddatganoli. Os ydych chi eisiau gwahodd pobl i gyfarfodydd cyhoeddus, yna ar bob cyfrif gwahoddwch Boris Johnson i'ch etholaeth a gall egluro iddyn nhw pam nad yw'n darparu ar gyfer eich ardaloedd. Rydym ni wedi ymyrryd, rydym ni wedi gosod targedau, rydym ni wedi cyrraedd 95 y cant o safleoedd yng Nghymru. Mae rhai, am resymau dilys o ran peirianneg a chost, na fu hi'n bosib eu cyrraedd, a bydd y gronfa heddiw yr ydym yn bwriadu ei lansio yn gwneud yr hyn a allwn ni i ymyrryd er mwyn cyrraedd y rhai hynny tra bod Llywodraeth y DU yn ceisio cael tipyn o siâp arni.

Ond mae'n haerllugrwydd digywilydd, a dweud y gwir, i'n cyhuddo ni o gamu i'r adwy lle maen nhw wedi methu â gwneud hynny. Maen nhw'n ceisio manteisio'n wleidyddol ar gefn ein hymdrechion i wneud iawn am annigonolrwydd eu Llywodraeth eu hunain. Felly, rwy'n awgrymu eu bod nhw'n cael rhai sgyrsiau difrifol ymysg eu hunain cyn iddyn nhw ddechrau pwyntio'r bys atom ni.

Ar bwynt technegol, mae Russell wedi gwneud sawl pwynt, ac rydym ni wedi esbonio hyn iddo o'r blaen, nad oedd cyfnod pontio di-dor rhwng cam cyntaf band eang cyflym iawn ac ail gam band eang cyflym iawn, oherwydd na ellir cael proses bontio di-dor, oherwydd, yn gyntaf oll, mae'n rhaid i ni lansio adolygiad marchnad agored i fodloni'r gyfraith gystadleuaeth o ran cymorth gwladwriaethol, i sefydlu ble gallem ni ymyrryd. Ac wedi gwneud hynny, bu'n rhaid i ni gaffael y gwasanaeth wedyn. Felly, dyna pam—[torri ar draws.] Mae arnaf ofn nad oes gennyf ddigon o amser i ildio eto. Rwyf wedi bod yn eithaf hael.

Felly, gwnaethom hynny, a heddiw rydym ni'n lansio adolygiad pellach o'r farchnad agored i weld pa eiddo yng Nghymru sydd heb gysylltedd hyd at 30 Mb yr eiliad. Mae Russell George yn dal i fwmian—rwy'n teimlo braidd yn rhwystredig; mae'n fy atgoffa ychydig o hyn, pe baem yn palmantu ffyrdd Cymru gydag aur, byddai Russell George yn cwyno am raddiant y ffyrdd. Mae hyn yn anfoesgar a dim byd arall. Rydym yn gwneud ein rhan a'i Lywodraeth ef ddylai fod yn gwneud y gweddill.

Felly, rwy'n credu, Llywydd, y dof â'm sylwadau i ben gyda hynny, heblaw dweud y byddwn yn derbyn gwelliannau 3 a 4. Dywedaf yn olaf, o ran gwelliant 2, eto mae'r Ceidwadwyr yn sôn am rwymedigaeth gwasanaeth cyffredinol, ac mae pob un ohonom yn clywed hynny ac mae'n swnio'n eithaf rhesymol. Meddyliwch am Swyddfa'r Post, mae'n rhaid i'r Post Brenhinol fynd â'r llythyr i lawr llwybr y fferm gan ei fod yn rhwymedigaeth gwasanaeth cyffredinol—a dyna'n union a ddylai fod yn digwydd yn y maes hwn, fel y mae Julie James wedi bod yn dadlau ers blynyddoedd lawer. Nid dyna sy'n digwydd. Maen nhw'n defnyddio iaith rhwymedigaeth gwasanaeth cyffredinol heb ei gyflawni, oherwydd fersiwn Llywodraeth y DU o'r rhwymedigaeth gwasanaeth cyffredinol yw y bydd gan gwsmeriaid yr hawl i ofyn am gysylltiad, nid yr hawl i gael un. Bydd ganddyn nhw'r hawl i gyflymder hyd at 10 Mbps—, a phe baem ni wedi gwneud hynny, Russell George fyddai'r cyntaf i gwyno am ba mor araf yw hynny. Ac unrhyw gost dros £3,400—[torri ar draws.] Na, dydw i ddim yn ildio. Mae'n rhaid i unrhyw gost dros £3,400 gael ei hysgwyddo gan yr aelwyd, sydd yng Nghymru wledig, ar wahân i'r ychydig breintiedig, yn rhywbeth amhosibl. Felly, nid yw hon yn rhwymedigaeth gwasanaeth cyffredinol i bawb, nid yw'n ddim ond rhethreg i geisio celu'r ffaith eu bod yn methu â chyflawni yn y maes hwn, ac mae'n bryd iddyn nhw dorchi llewys. Yn y cyfamser, fe wnawn ni'r gorau gallwn ni.