Part of the debate – Senedd Cymru am 4:12 pm ar 12 Tachwedd 2019.
Mae'r cynllun morol cenedlaethol yn benllanw llawer iawn o ymgynghori a chydweithredu dros flynyddoedd lawer, ac rwy'n credu bod hynny'n adlewyrchu pwysigrwydd ein moroedd o ran y nifer a'r ystod o ddiddordebau, o ddiwydiannau, y maen nhw'n eu cefnogi, a hefyd yr ymdeimlad cenedlaethol o'r hunan y mae unrhyw un sydd wedi byw gerllaw neu nid nepell o gymuned arfordirol yn ei werthfawrogi. Felly, rwyf yn croesawu'r cynllun cenedlaethol cyntaf i reoli a datblygu ein moroedd mewn ffordd gynaliadwy a chraff.
Rwyf eisiau sôn am y dull o ymdrin â physgodfeydd a chynefinoedd. Mae'r polisïau perthnasol yn cydnabod pwysigrwydd pysgota cynaliadwy a'r angen i gynnal cylchredau bywyd pysgod a hefyd yr ecosystem y maen nhw'n dibynnu arni. Gwyddom i gyd fod y mwyafrif helaeth—sef oddeutu 90 y cant o'n fflyd bysgota—yn cynnwys cychod llai sy'n aros ger y glannau gan fwyaf. Ac ar y cyfan maen nhw'n defnyddio offer sefydlog fel potiau a thrapiau, ac nid ydyn nhw'n tueddu i bysgota am rywogaethau y dyrannwyd cwota iddyn nhw. Felly, er enghraifft, maen nhw'n chwilio am bysgod cregyn. Nawr, ar hyn o bryd, nid oes uchafswm ar niferoedd y potiau—ac ni fyddwch yn synnu fy mod yn sôn am hyn—ond, yn y dyfodol, Gweinidog, a wnewch chi barhau i ymgynghori â'r rhanddeiliaid morol ac asesu a gwerthuso'r achos dros gwotâu ar botiau a therfynau ar ddal, yn dibynnu ar iechyd y stociau pysgod cregyn hynny wrth i'r amgylchiadau newid?
Ac eto, gan weithio gyda'r diwydiant pysgota, a wnewch chi ystyried rhinweddau tagio potiau a symud at ddefnyddio deunyddiau bioddiraddiadwy, gan ein bod bellach yn ymwybodol iawn y dyddiau hyn o'r hyn y mae llygredd plastig yn ei wneud i'r môr? Caiff hyn ei greu'n benodol gan botiau coll ac offer pysgota, ac mae'n gwneud niwed sylweddol. Y math arall o niwed, wrth gwrs, a achosir gan botiau heb eu tagio a thrwy beidio â chadw golwg arnyn nhw, yw'r perygl a'r bygythiad y maen nhw'n ei achosi drwy bysgota anfwriadol. Ac rwy'n siŵr eich bod yn gwybod y byddai'r holl bobl sy'n ymwneud â physgota ar hyn o bryd, y math arbennig hwnnw o bysgota, yn barod iawn i wneud y pethau hyn, gan fod llawer ohonyn nhw eisoes yn eu gwneud.