7. Datganiad gan Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth: Y Model Cyflenwi Arfaethedig ar gyfer y Dyfodol ar gyfer Gwasanaeth Busnes Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:30 pm ar 12 Tachwedd 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Ken Skates Ken Skates Labour 4:30, 12 Tachwedd 2019

(Cyfieithwyd)

A gaf i ddiolch i Russell George am nifer o awgrymiadau darbwyllol iawn ar gyfer gwella model Busnes Cymru wrth i ni symud ymlaen? Mae her fawr, fodd bynnag, wrth gynnal y cymorth ariannol i wasanaethau Busnes Cymru os na chaiff cyllid newydd ei warantu gan Lywodraeth y DU, ar ffurf sicrhau bod pob ceiniog yn cael ei throsglwyddo i Lywodraeth Cymru i'w gwario ar wasanaethau cymorth busnes hanfodol. Mae'r her honno'n real iawn oherwydd byddwn, ar ôl 2021, yn wynebu gostyngiad yn y gyllideb o ryw 48 y cant ar gyfer Busnes Cymru os na sicrheir cyllid newydd yn lle'r ERDF. Byddai hynny, yn ei dro, â goblygiadau enfawr o ran nifer y busnesau y byddem yn gallu eu cefnogi a rhoi cyngor iddyn nhw, nifer y swyddi y gellid eu creu, a nifer y swyddi y gellid eu cynnal. Felly, rwy'n obeithiol y bydd Llywodraeth y DU yn egluro ei sefyllfa o ran cyllid newydd a bydd yn gwarantu y byddwn ni, fel Llywodraeth Cymru, yn ei gael.

Rwy'n credu bod y pwyntiau a wnaed ynghylch y gwaith y mae Busnes Cymru a Banc Datblygu Cymru yn ei wneud gyda'i gilydd yn bwysig iawn. Mae'r awgrym i uno yn rhywbeth yr wyf i ac eraill wedi'i ystyried yn y gorffennol. Mae'n sicr yn rhywbeth yr wyf yn cadw meddwl agored yn ei gylch. Ond rwyf hefyd yn poeni am y berthynas waith agos sydd rhwng Busnes Cymru a Gyrfa Cymru. Unwaith eto, buom yn edrych ar sut y gallem NI wella'r berthynas waith rhwng Gyrfa Cymru a Busnes Cymru, ac rydym yn falch eu bod yn gweithio'n hynod o agos nawr. Nid wyf yn bwriadu awgrymu ar hyn o bryd y byddai uno llawn yn fanteisiol i'r defnyddiwr—y cwsmer, y busnes sy'n cael cymorth—ond mae'n rhywbeth y credaf y gellid ac y dylid ei ystyried yn rheolaidd.

O ran banciau'r stryd fawr, credaf fod Russell George yn gwneud pwynt hynod o bwysig. Roedd yn rhywbeth y cyfeiriais ato tua diwedd fy natganiad. Mae gwir angen sicrhau bod banciau'r stryd fawr yn cyfeirio busnesau i Busnes Cymru os ydyn nhw'n credu y gallai'r busnesau hynny elwa mewn unrhyw ffordd ar y cyngor a'r cymorth a gynigir. Y pwynt pwysig, fodd bynnag, i Busnes Cymru, yw bod angen iddyn nhw sicrhau bod pob cangen stryd fawr yn ymwybodol o wasanaeth Busnes Cymru. Bydd y math hwnnw o gydweithio'n hanfodol bwysig er mwyn codi ymwybyddiaeth brand Busnes Cymru hefyd, ac mae hyn yn rhywbeth y cyfeiriodd Russell George ato hefyd. Rwy'n credu bod ymwybyddiaeth o frand wedi bod yn anhygoel o dda yn ddiweddar, ond mewn oes pan gawn ni ein peledu â llu o negeseuon a brandiau bob eiliad o bob dydd, mae'n bwysig nad yw'r momentwm sydd wedi'i adeiladu gan Busnes Cymru yn cael ei golli.

Nawr, soniodd Russell George am adborth busnesau. Nawr, mae adborth busnesau ynghylch arolwg cwsmeriaid Busnes Cymru wedi creu argraff yn wir: roedd 90 y cant o fusnesau yn fodlon ar lefel gwybodaeth ac arbenigedd cynghorydd; roedd 89 y cant yn fodlon ar lefel proffesiynoldeb; a byddai 86 y cant yn argymell y gwasanaeth i eraill. Fodd bynnag, rwy'n cydnabod bod angen sicrhau cysondeb llwyr ledled Cymru. Felly, wrth inni fwrw ati i ranbartholi gwasanaethau megis Busnes Cymru, ni fyddwn yn rhoi'r gorau i edrych ar sut y gallwn ni sicrhau gwasanaeth cyson o safon uchel ym mhob rhan o'r wlad.

Cyfeiriodd Russell George at adroddiad Ffederasiwn y Busnesau Bach yr wyf yn ei gefnogi'n llwyr. Rwy'n credu na ellir gorbwysleisio pwysigrwydd creu lleoedd mewn ystyriaethau cymorth busnes. Roedd creu lleoedd wrth wraidd y cynllun gweithredu economaidd, gyda'r pwyslais ar yr economi sylfaenol, gyda'r awydd i weld cymorth busnes yn peidio â chanolbwyntio ar brynu swyddi neu greu swyddi yn unig, ond yn cyfrannu at feysydd blaenoriaeth eraill, fel datgarboneiddio, megis cryfder a chydnerthedd y stryd fawr, ac, wrth gwrs, iechyd a lles y gweithlu. Felly, wrth i Busnes Cymru fwrw ymlaen i'r dyfodol, ac wrth i'w fodel gweithredu newydd gael ei ddatblygu a'i weithredu'n llawn, byddwn yn disgwyl i Busnes Cymru weithredu ar y sail y defnyddir y contract economaidd, ac y perchir yn llawn y cynllun gweithredu economaidd a flaenoriaethwyd.