Part of the debate – Senedd Cymru am 4:44 pm ar 12 Tachwedd 2019.
A gaf i ddiolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad y prynhawn yma? Prin yw'r rhai yn y Siambr hon na fyddent yn cydnabod y gwaith rhagorol a wneir gan dimau gwasanaeth Busnes Cymru, ac, fel Rhun ap Iorwerth a Russell George, a gaf i gymeradwyo'r ffaith bod y Gweinidog ei hun mewn gwirionedd yn iawn i nodi pwysigrwydd y sector microfusnesau a busnesau bach a chanolig yng Nghymru?
Gan ddod yn ôl at Busnes Cymru, mae gennyf gryn dystiolaeth anecdotaidd am gwmnïau bach newydd sydd wedi elwa ar gyngor a chefnogaeth ariannol a roddwyd neu a sicrhawyd ar eu cyfer gan Busnes Cymru. Mae'r ffigurau a ddyfynnir yn y datganiad yn drawiadol, felly mae'n hanfodol bwysig ein bod yn adeiladu ar waith Busnes Cymru. Yr hyn sy'n arbennig o drawiadol yn y ffigurau hyn yw'r nifer cynyddol o fusnesau newydd a oroesodd yn hwy na phedair blynedd ers i'r gwahanol gynlluniau o dan Busnes Cymru ddod i fodolaeth. Rhaid canmol hyn. Mae'n peri pryder mawr pan fydd gennych nifer o fusnesau yn cychwyn arni ond yna'n mynd i'r gwellt. Os yw hyn yn atal hynny rhag digwydd, ac mae'n amlwg nad yw'n digwydd yma yng Nghymru fel y bu yn y gorffennol, mae hynny, unwaith eto, yn ganmoladwy.
A minnau wedi bod ym myd busnes ers dros ddeugain mlynedd, gallaf ddweud yn onest fy mod yn dymuno y buasai sefydliad fel Busnes Cymru ar gael pan oeddwn yn dechrau'r nifer o fusnesau y bûm yn ymwneud â nhw dros y blynyddoedd. Rwy'n siŵr y buaswn wedi cael profiad busnes gwerthfawr gan sefydliad o'r fath.
Oherwydd bod banciau'r stryd fawr—os gallwn eu galw o hyd yn fanciau'r stryd fawr, hynny yw—wedi cefnu i bob diben ar gefnogaeth ariannol i'r sector busnesau bach, mae'n hanfodol bod Busnes Cymru ar gael i helpu i hwyluso cyllid drwy gyfeirio a chynorthwyo, gyda chyngor pellach drwy fanc datblygu Cymru. Fodd bynnag, gwelir bod un gwendid yn y system fenthyca bresennol, sef anallu'r banc datblygu i ariannu mwy na 50 y cant o'r cyllid y mae'n ei roi i gwmnïau, gan eu gadael i geisio'r gweddill gan y sector preifat. Er y gallaf ddeall awydd Llywodraeth Cymru i beidio â gorddefnyddio arian cyhoeddus, rwy'n teimlo bod angen i'r banc helpu i sicrhau'r cyllid ychwanegol hwnnw gan y sector preifat drwy feithrin cysylltiadau cryfach â chyllidwyr preifat. A wnaiff y Gweinidog edrych ar sut y gellid sicrhau'r cysylltiadau hyn?
Yn olaf, hoffwn ategu galwad y Gweinidog ar i Lywodraeth y DU sicrhau y ceir nid yn unig yr un faint â chyllid strwythurol yr UE ar ôl i ni adael yr UE, ond mwy fyth. Gallaf sicrhau'r Gweinidog y byddwn ni yn y Blaid Brexit yn cefnogi unrhyw fesurau gan Lywodraeth Cymru i sicrhau'r arian hwnnw.