Fel y gŵyr yr Aelodau, mae'r Bil yn gwneud newidiadau pwysig i'r etholfraint ac i'r rheolau sy'n anghymhwyso pobl rhag ymgeisio yn yr etholiadau hynny neu rhag bod yn aelodau o'r Senedd. Mae'n iawn y dylai'r Senedd gael cyfle, maes o law, i adolygu gweithrediad y newidiadau hyn.

Mae gwelliant 6 David Melding yn ceisio hwyluso’r math hwnnw o adolygiad drwy ei gwneud yn ofynnol i Weinidogion Cymru gyhoeddi, a gosod gerbron y Senedd, adroddiad ar effaith ymestyn yr etholfraint yn etholiadau’r Senedd i ddinasyddion tramor cymwys. Mae gwelliant 160 Darren Millar yn gwneud yr un peth mewn perthynas ag estyn yr etholfraint i bobl ifanc 16 a 17 oed. Mae gwelliant 40 David yn ystyried adroddiad ar effaith anghymhwyso aelodau gweithredol o awdurdodau lleol Cymru rhag bod yn aelodau o'r Senedd.

Ddirprwy Lywydd, mae'r Llywodraeth yn derbyn yn llawn yr egwyddor sy'n sail i'r gwelliannau hynny. Maes o law, dylai'r Senedd gael cyfle llawn i adolygu canlyniadau'r newidiadau y mae wedi'u gwneud, a buaswn yn awgrymu mai'r ffordd hawsaf o wneud hynny yw ar sail adroddiad gan Lywodraeth Cymru yn nodi'r hyn sydd wedi digwydd mewn gwirionedd. Credwn y dylai adroddiad o'r fath ymdrin hefyd, fel y dywedais, â chanlyniadau caniatáu i ddinasyddion tramor cymwys ymgeisio i fod yn Aelodau o'r Senedd, er nad yw'r tri gwelliant yn ymdrin â'r agwedd honno. Credwn hefyd y dylid cysylltu’r amserlen ar gyfer yr adroddiad â chylch etholiadau’r Senedd, yn hytrach nag â'r amser pan fydd y Bil yn derbyn Cydsyniad Brenhinol, fel y gall ystyried y gyfres ddiweddaraf o etholiadau.

Felly, mae gwelliant 164 yn fy enw i yn nodi gofyniad adrodd cyfunol sy'n cwmpasu'r holl faterion hynny, ac yn ystyried y bydd adroddiad yn cael ei gyhoeddi gan Weinidogion Cymru a'i osod gerbron y Senedd cyn pen chwe mis yn dilyn etholiadau'r Senedd yn 2026.

Rwy'n ddiolchgar i David Melding a Darren Millar am gyflwyno'r gwelliannau hynny, sydd wedi rhoi cyfle i'r Llywodraeth gyflwyno'r dull cyfunol hwnnw, ac rwy’n credu ac yn gobeithio y bydd yr Aelodau'n rhannu'r farn y bydd hynny'n cryfhau'r Bil yn sylweddol. Gobeithio y bydd Darren a David yn ystyried peidio â chynnig y gwelliannau yng ngoleuni'r sicrwydd hwnnw, ac rwy’n eu gwahodd hwy ac Aelodau eraill i gefnogi gwelliant 164, a gwelliannau canlyniadol 163 a 165.