Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 2:17 pm ar 26 Tachwedd 2019.
Diolchaf i Jack Sargeant am y pwyntiau pwysig iawn yna. Wrth ateb y ddau gwestiwn a ofynnwyd i mi y prynhawn yma am flaenoriaethau ar gyfer y gwasanaeth iechyd gwladol, y peth cyntaf yr wyf i wedi ei grybwyll yw'r angen i symud y system i gyfeiriad atal. Os ydym ni'n mynd i atal afiechyd ymhlith poblogaeth Cymru, yna pwyslais ar y pethau hynny sy'n cadw pobl yn iach y bydd angen i ni ei weld yn y system yn ei chyfanrwydd.
Nawr, mae sut yr ydych chi'n cadw pobl yn iach yn gyfuniad o bethau y gall y gwasanaeth iechyd ei hun eu gwneud drwy raglenni brechu, er enghraifft, cyfraniad gwirioneddol bwysig y mae iechyd cyhoeddus yn ei wneud, ond hefyd yr holl wasanaethau cyhoeddus eraill hynny y cyfeiriodd Jack Sargeant atyn nhw. Rydym ni'n gwybod bod cyflwr tai yn cael effaith ddwys ar iechyd pobl. Rydym ni'n gwybod bod gallu bod mewn swydd sy'n cynnig boddhad i chi ac yn caniatáu i chi dalu eich ffordd yn y byd yn cael effaith enfawr ar lesiant pobl. Rydym ni hefyd yn gwybod bod pethau y gall unigolion eu gwneud drostynt eu hunain gyda chymorth o ran deiet, o ran ymarfer corff, o ran gofalu am eu hiechyd a'u llesiant eu hunain, a dim ond pan fyddwch chi'n tynnu'r holl bethau hynny at ei gilydd—y pethau y gall y gwasanaeth iechyd eu gwneud, y pethau y gall gwasanaethau cyhoeddus eraill eu gwneud a'r pethau y gall unigolion eu gwneud drostynt eu hunain—y byddwn ni'n llwyddo i greu gwasanaeth nad yw'n wasanaeth salwch gwladol, ond yn wasanaeth iechyd a llesiant gwladol o'r math y byddem ni eisiau ei weld yma yng Nghymru.