Diolch yn fawr, Siân. Ac a gaf i ddiolch am gydnabod ymdrechion athrawon i gyflawni'r canlyniadau hyn heddiw? Fel yr aethoch chi ymlaen i'w ddweud, rydym ynghanol y diwygiad mwyaf o addysg yn unman yn y Deyrnas Unedig, felly rydym yn gofyn llawer iawn gan ein proffesiwn eisoes wrth gymryd rhan yn y diwygiadau hynny, yn enwedig yn y cwricwlwm. O ganlyniad, mae gallu cyflawni'r canlyniadau hyn yn tystio'n wirioneddol i'w gallu nhw nid yn unig i gymryd rhan yn y diwygiadau hynny, ond i barhau â'r gwaith beunyddiol o addysgu ein plant ni. Ac rydym ni'n gofyn llawer iawn ganddyn nhw.

A gaf i gytuno â chi hefyd bod angen inni ddefnyddio'r data'n ddoeth? Weithiau, ar ôl cymryd rhan yn y profion PISA, mae'n teimlo fel ein bod yn aros am heddiw, pan rydym yn gweld y sgoriau crai, a dyna ddiwedd y stori. A dweud y gwir, mae toreth o wybodaeth yma y mae angen inni ei dadansoddi'n ofalus, nid yn unig o ran ein hysgolion ein hunain, ond ar gyfer edrych ar dueddiadau rhyngwladol a chymryd rhan wirioneddol yn y naratif hwnnw, fel y gallwn weld beth yn union y mae'n ei olygu i gymryd rhan yn y profion PISA.

Rydych chi yn llygad eich lle: heddiw, rydym wedi gweld y sgoriau gorau erioed ar gyfer mathemateg a darllen ers i ni gymryd rhan yn 2006. Nid yw ein sgoriau gwyddoniaeth wedi cyrraedd yno eto, ac roeddwn i'n glir iawn y tu allan i'r Llywodraeth, fel yr oeddwn i'n glir y tro diwethaf, pan gawsom ni'r canlyniadau ar gyfer 2015, na allai neb ddisgrifio'r blynyddoedd cyfamserol hynny fel blynyddoedd da na'r sgoriau'n rhai y byddai unrhyw un ohonom ni'n dymuno eu gweld. A dyna pam yr ydym ni wedi cymryd rhan yn y broses hon o ddiwygio addysg. Ond yr hyn y mae'r canlyniadau hyn yn ei ddangos yw nad yw dirywiad yn anochel—fe allwn ni wneud yn well, ac mae'n rhaid inni wneud yn well.

Sut y gallwn ni gyflawni hynny? Wel, fe wnawn ni hynny drwy ganolbwyntio ar y pedwar amcan craidd ar gyfer galluogi o fewn ein cenhadaeth genedlaethol. Ac rydym yn canolbwyntio ar y rhain nid oherwydd bod angen cyrraedd targed PISA o 500, ond oherwydd ein bod ni'n gwybod, drwy ganolbwyntio ar yr amcanion hynny, y byddwn ni'n datblygu ac yn cyflenwi safonau dyrchafedig, fe fyddwn ni'n cau'r bwlch cyrhaeddiad, ac fe fyddwn ni'n cyflwyno'r system addysg honno a fydd yn ffynhonnell balchder cenedlaethol. Felly, beth fyddwn ni'n ei wneud? Fe fyddwn ni'n parhau i fuddsoddi yn ein proffesiwn addysgu, drwy sicrhau y cânt yr adnoddau sydd eu hangen i ymgymryd ag addysg broffesiynol. Fe fyddwn ni'n canolbwyntio ar lesiant ein plant. Fe wyddom fod plant sydd â lefelau uwch o lesiant, ar gyfartaledd, yn gwneud yn well yn academaidd. Felly, fe fydd angen inni barhau i ganolbwyntio ar sicrhau y gall ein plant fanteisio i'r eithaf ar eu cyfleoedd nhw yn yr ysgol drwy fynd i'r afael â materion llesiant.

Mae angen cyfundrefn atebolrwydd ac asesu arnom sy'n ysgogi'r mathau cywir o ymddygiad yn ein hysgolion ni. Pan edrychwn ar drefn atebolrwydd sy'n rhoi'r un pwysoliad i rai cymwysterau gwyddoniaeth penodol, yn hytrach na chymwysterau gwyddoniaeth TGAU, a hynny'n ddealladwy—yn ddealladwy iawn—fe welsom ymgyrch enfawr tuag at y mathau penodol hynny o gymwysterau. Ac yna rydym ni'n edrych ar ein dirywiad ni o ran sgoriau gwyddoniaeth ac rydym ni'n gofyn tybed beth ddigwyddodd. Rydym wedi newid y marciwr atebolrwydd hwnnw, ac mae'r hyn yr ydym ni wedi ei weld yn gynnydd sylweddol, o dros 50 y cant, yn nifer y myfyrwyr sy'n astudio tri phwnc gwyddoniaeth TGAU, a'r myfyrwyr hynny sy'n gwneud yn dda ynddyn nhw. Felly, mae ysgogi trefn atebolrwydd sy'n gyrru'r mathau cywir o ymddygiad mewn ysgolion, nid yn academaidd yn unig, ond gan fesur llesiant hefyd a sut mae ysgolion yn mynd i'r afael â llesiant, yn gwbl eglur.

Rydym wedi bod yn glir iawn hefyd ein bod wedi esgeuluso'r pwynt pwysig o arweinyddiaeth yn y system addysg ac, yn rhy aml o lawer, nid ydym wedi bod yno yn sefyll gyda'n harweinwyr ysgol i roi cyfle proffesiynol iddyn nhw a'r cymorth sydd ei angen arnyn nhw i wneud y gorau y gallan nhw. Felly, canolbwyntio—dysgu proffesiynol, llesiant, atebolrwydd ac asesu ac arweinyddiaeth yw'r meysydd y mae angen inni ganolbwyntio arnyn nhw, a dyna fydd yn sbarduno ein taith ni ymlaen o ran addysg.

Mae rhoi'r adnoddau priodol i ysgolion yn bwysig. Mae'r OECD yn dweud hynny, ond mae'n mynd yn ei flaen hefyd i ddweud nad yw gwario mwy a mwy o arian o reidrwydd yn cysylltu'n uniongyrchol â chanlyniadau gwell a gwell. Y ffordd yr ydych chi'n gwario'r adnoddau sydd ar gael sy'n gwneud y gwahaniaeth. A dyna pam, wrth gwrs, yr ydym wedi cyflogi Luke Sibieta i gynnal ein gwerthusiad annibynnol o wariant ar addysg yng Nghymru—ie, i edrych ar y swm cyfan yr ydym ni yn Llywodraeth Cymru yn ei ddarparu ar gyfer addysg, ond hefyd i ystyried yn wirioneddol sut y defnyddir yr arian hwnnw yn ein system ni wedi hynny, ac a yw'n cael ei defnyddio yn y ffordd fwyaf effeithiol. Felly, nid wyf i'n ceisio ffoi oddi wrth y sefyllfa, pan ydym yn gwbl hyderus bod pob ceiniog yn cael ei defnyddio i'r eithaf, a dyna pam mae gennym rywun o'r tu allan i'r Llywodraeth yn edrych ar y mater hwnnw.

Llesiant: mae canlyniadau adran llesiant PISA yn peri pryder i bob un ohonom ni, rwy'n siŵr. Fe fydd unrhyw un ohonom sydd â phlant, neu wyrion, nithod, neiod, neu sydd â diddordeb cyffredinol yn llesiant plant ein cenedl ni, yn awyddus i ddeall beth sydd wrth wraidd y mater hwnnw. Er gwaethaf yr hyn a ddywedodd y Prif Weinidog yn ei atebion i'r cwestiynau i'r Prif Weinidog, mae angen edrych ar y canlyniadau hyn, ac mae angen gweld beth arall y gallwn ni ei wneud. Wrth gwrs, rydym yn dechrau mynd i'r afael â hynny eisoes, yn fy marn i, yn y gwaith ar ein dull ysgol gyfan, yr ydym ni wedi dechrau arno ers cyhoeddi adroddiad y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac addysg, ac mae'r gwaith hwnnw'n mynd rhagddo'n dda iawn. Fe gaiff Vaughan Gething a minnau fy nal i gyfrif ym mhob cyfarfod gan Lynne Neagle—a chredwch chi fi, nid yw hi'n aros tan i'r cyfarfodydd ychwaith cyn fy nal i gyfrif ynglŷn â'r materion hynny. Felly, rydym yn dal i weld y gwaith ar y dull ysgol gyfan y mae'r Llywodraeth yn ymgymryd ag ef i fynd i'r afael â hynny.

Wrth gwrs, bydd iechyd a llesianr yn un o'r chwe maes addysg a phrofiad o fewn ein cwricwlwm newydd. Ond mae angen inni hefyd, Siân—ac rwy'n gobeithio y byddech chi'n cytuno â mi—edrych y tu allan i'n system addysg ni ac ar rai o'r ffactorau sy'n gyrru hynny o bosib—felly sut gallwn ni weithio gyda'n gwasanaeth ieuenctid, yn enwedig yn y blynyddoedd allweddol hyn i bobl ifanc yn eu harddegau, sut y gallwn ni sicrhau bod ein gwasanaeth ieuenctid —. Rydym wedi gweld cynnydd sylweddol mewn buddsoddiad yn y flwyddyn ariannol hon yn ein gwasanaethau ieuenctid; rwyf wedi cael trafodaethau sylweddol a hir gyda'r Gweinidog Cyllid ynghylch ein gallu ni i barhau i fuddsoddi yn y gwasanaethau ieuenctid. Ond mae'n rhaid inni edrych hefyd ar faterion, a godwyd, eto, yn y cwestiynau i'r Prif Weinidog, ynghylch tlodi. Os ydych chi'n blentyn sy'n byw mewn tlodi, mae'n siŵr y byddwch chi'n rhoi ateb yn yr arolygon hynny eich bod chi'n teimlo'n ddigalon. Os ydych chi'n gwylio eich mam a'ch tad yn cael trafferthion, os nad ydych yn gwybod a fydd gwres yno wedi ichi gyrraedd adref, os ydych yn mynd gyda'ch rhiant i lawr i'r banc bwyd, oherwydd dyna'r unig ffordd y gwyddoch chi y bydd bwyd i'ch teulu chi'r wythnos honno, mae'n siwr y byddai hynny'n effeithio ar eich llesiant chi. Ac, felly, mae cyfrifoldeb ar draws Llywodraeth Cymru i gymryd camau i fynd i'r afael â'r materion hyn. Felly, oes, mae gan ysgolion ran i'w chwarae—wrth gwrs eu bod nhw'n gwneud hynny. Ond mae gan y Llywodraeth yn fwy eang ac, yn wir, y gymdeithas yn fwy eang, ran i'w chwarae hefyd i sicrhau bod ein plant ni'n cael ymdeimlad gwell o lesiant; nid dim ond gwaith i'r ysgolion yn unig yw hyn.