Prynhawn da, Gweinidog, a diolch am y datganiad heddiw ac am gael ei weld o flaen llaw. Rwy'n credu bod rhai arwyddion da iawn i'w gweld yn yr ymgyrch 'Hyfforddi. Gweithio. Byw,' a chroesawaf yn arbennig yr ymdrechion i wella'r broses o recriwtio pobl ifanc a chynyddu'r lleoedd hyfforddi ym mhob un o'r proffesiynau gofal iechyd.

Nawr, un o'r nodau oedd denu demograffig mwy amrywiol i'r proffesiwn. Lansiwyd ymgyrch ddechrau'r flwyddyn hon, yn cynnwys Richard Desir, nyrs wrywaidd, i geisio denu mwy na'r 12 y cant o nyrsys gwrywaidd sydd gennym ni ar hyn o bryd, a tybed a wnewch chi amlinellu sut y mae'r ymgyrch hon yn datblygu ac a oes mwy o nyrsys gwrywaidd wedi cael eu recriwtio ac a yw nyrsys wedi cael eu recriwtio o blith oedrannau ehangach. Hefyd, a wnewch chi amlinellu a fu unrhyw lwyddiannau ai peidio o ran denu nyrsys yn ôl i'r proffesiwn sydd wedi gadael yn y gorffennol?

Nawr, rwy'n siŵr y byddwch yn gwybod bod y Coleg Nyrsio Brenhinol wedi amlinellu bod bylchau difrifol yn y gweithlu nyrsio, gan nodi bod nyrsys yng Nghymru, bob wythnos, yn rhoi oriau ychwanegol i'r GIG gwerth 976 o nyrsys llawn amser. Nawr, y llynedd, 2018-19, gwariodd GIG Cymru dros £63 miliwn ar nyrsys asiantaeth, sy'n gynnydd o ryw 24 y cant ers y llynedd, ac mae hynny'n cyfateb i dros 2,600 o nyrsys sydd newydd gymhwyso. Nawr, rwyf yn cydnabod y cyhoeddiad diweddar fod rhagor o leoedd hyfforddiant nyrsio, ond mae'n gwestiwn ynghylch a fyddai'r lleoedd hyfforddi ychwanegol hynny'n ddigonol mewn gwirionedd ar gyfer y lefel honno o swyddi gwag dros y tymor hir, a tybed a wnewch chi, yn eich barn chi, ddweud sut y byddech yn rhagweld cai'r broblem honno o brinder nyrsys ei datrys a faint o amser y credech y byddai'n ei gymryd i wneud hynny.

Yr wythnos diwethaf, lansiodd Llywodraeth yr Alban ei hymgyrch 'What did you do today?' i recriwtio mwy o staff iechyd, a hoffwn wybod a ydych chi wedi cael unrhyw drafodaethau gyda'ch cymheiriaid yn yr Alban ynghylch eu hymdrechion i wneud iechyd yn llwybr gyrfa mwy deniadol i bobl ifanc, ac a oes unrhyw beth y gallem ei ddysgu oddi wrthyn nhw.  

Rwy'n falch iawn o glywed bod meysydd penodol o ran recriwtio meddygon teulu wedi bod yn llwyddiant, yn enwedig—ac rwy'n bleidiol iawn, fel y gwyddoch chi mae'n siŵr—ardal Sir Benfro, ond a oes unrhyw gynlluniau i ehangu hyn ymhellach, gan ganolbwyntio'n benodol ar siroedd eraill neu feysydd penodol eraill? Oherwydd, er bod y lleoedd hyfforddi newydd hyn yn newyddion da, rwy'n dal i bryderu am allu byrddau iechyd Cymru i gadw'r meddygon teulu presennol. Mae ffigurau Coleg Brenhinol y Meddygon Teulu yn tynnu sylw at y ffaith bod 31 y cant o feddygon teulu yn dweud eu bod dan bwysau mawr ac na allant ymdopi o leiaf unwaith yr wythnos, mae 23 y cant o feddygon teulu yn dweud eu bod yn annhebygol o fod yn gweithio mewn practis cyffredinol ymhen pum mlynedd, ac mae 72 y cant o feddygon teulu yn dweud eu bod yn disgwyl i weithio mewn practis cyffredinol waethygu yn ystod y pum mlynedd nesaf. Felly, rwy'n credu mai'r hyn y mae'n ei ddweud yw bod dadrithiad a phryder gwirioneddol ynghylch eu harferion gwaith ymhlith meddygon teulu. Felly, er y croesewir yn fawr eich bod wedi llwyddo i lenwi'r holl leoedd sydd ar gael i chi, ein bod wedi recriwtio yn rhai o'r ardaloedd sy'n anodd recriwtio ar eu cyfer yn draddodiadol, roeddwn eisiau deall yn glir beth yw eich strategaeth hirdymor i newid y sefyllfa hon, i gadw'r meddygon teulu sydd gennym ni, er mwyn gwella eu hamodau yn y fath fodd fel nad ydym yn cael y bygythiad posibl hwn o ran pobl yn gadael.

Yn olaf, rwy'n dal i bryderu bod llawer o fylchau'n parhau yn y gweithlu diagnostig a tybed a wnewch chi roi'r newyddion diweddaraf ynghylch strategaeth weithlu Addysg a Gwella Iechyd Cymru a sut y mae'n bwriadu mynd i'r afael yn benodol â'r bylchau yn y gweithlu diagnostig. Rwy'n siŵr ein bod i gyd yn cytuno, os gallwn ddiagnosio pobl yn gynharach, mae'n debyg y gallwn eu cyrraedd, cael gwell canlyniadau o ran iechyd gyda llai o gost i'r wlad. Beth ydych chi yn ei wneud i gynyddu nifer y lleoedd hyfforddi clinigol yn unol ag anghenion cleifion heddiw ac yn y dyfodol? Ac—mae hwn yn gwestiwn, mewn gwirionedd, gan rai o'r elusennau canser—a fydd Llywodraeth Cymru yn ymrwymo i gynnal archwiliad cynhwysfawr o niferoedd y staff diagnostig yn y GIG yng Nghymru? Pan gymerais olwg ar y sefyllfa honno, roeddwn yn credu nad oedd yn beth hollol afresymol i'w ofyn a tybed a allai AaGIC fod yn rhoi sylw i hynny. Diolch.