Rwy'n ddiolchgar iawn i gael cymryd rhan yn y ddadl hon ar adroddiad y pwyllgor. A'r peth cyntaf, mewn gwirionedd, yr hoffwn ei wneud yw talu teyrnged enfawr i'r holl nyrsys ardal a nyrsys cymunedol sydd yng Nghymru. Rwy'n siarad o brofiad personol pan ddywedaf, ar ôl genedigaeth fy merch gyntaf, mai'r nyrs ardal a helpodd fi i gadw fy mhwyll, oherwydd, yn sicr, nid oedd gennyf syniad beth oeddwn i fod i'w wneud ar ôl i mi gyrraedd adref. Maent yn arwyr nad ydynt yn cael digon o glod, ac mewn gwirionedd, mae ein hadroddiad yn eu disgrifio fel 'y gwasanaeth anweledig'. Ac rwy'n credu ei bod yn werth i bawb ohonom gofio nad oes darlun cywir, ar lefel genedlaethol, o nifer a chymysgedd sgiliau timau nyrsio, y niferoedd yn ein timau na lefelau aciwtedd y cleifion y maent yn gorfod ymdrin â hwy. Ac mae hyn, wrth gwrs, yn effeithio ar gynllunio'r gweithlu, ar recriwtio a chadw staff. A chredaf fod Cadeirydd y pwyllgor wedi nodi'n glir iawn y lefelau straen y mae nyrsys ardal a nyrsys cymunedol yn eu hwynebu, a sut y mae hyn yn gwneud i bobl adael proffesiwn rydym ei angen yn daer, yn enwedig, Weinidog, os ydych yn bwriadu parhau â chyfeiriad teithio rydym i gyd yn ei gefnogi, sef trin pobl gartref, yn y gymuned, yn eu cartrefi, yn hytrach na'u hanfon i ysbytai neu gyfleusterau eraill.

Ac rwy'n canfod—. Ac rwyf eisiau siarad yn benodol am argymhellion 6, 7 ac 8. Mae 6 yn ymwneud â data, a 7 ac 8 yn ymwneud â hyfforddiant a recriwtio. Oherwydd gwelaf fod argaeledd data am wasanaethau nyrsio yn wael tu hwnt. Rwy'n cydnabod bod byrddau iechyd yn deall hynny, ond mae'n rhaid bod peidio â gwybod yn sicr faint o nyrsys yn y gymuned sy'n nyrsys ardal, neu beidio â gwybod faint o nyrsys ardal sy'n ymarferwyr nyrsio, yn rhwystro'r gwaith o gynllunio a darparu gwasanaethau yn ddifrifol. Ac mae cydnabod bod heriau sylweddol o ran data a datblygu'r seilwaith TGCh yn y dyfodol yn gam ymlaen. Ond mae'n rhaid i mi nodi bod hwn yn gam y mae Llywodraeth Cymru a'r byrddau iechyd wedi bod yn sefyll arno ers blynyddoedd. Felly, hoffwn wybod pryd y bydd system wybodaeth gofal cymunedol Cymru yn cael ei chyflwyno. Nid yw'r system ond ar waith mewn un bwrdd iechyd ar hyn o bryd, a Phowys yw hwnnw.

Hoffwn ddarllen ychydig o ddarnau sydd wedi'u hamlygu yn yr adroddiad hwn. Dyma'r hyn y mae'n rhaid i'r bobl sy'n gweithio yn ein gwasanaethau cymunedol ymdopi ag ef—ac rydych yn meddwl am yr holl dechnoleg sy'n ein hamgylchynu yma i'n helpu i wneud ein gwaith—

'Mae gennym ni ffonau symudol heb fynediad at ddyddiadur nac e-bost, er bod cydweithwyr yn yr awdurdod lleol yn meddu ar system electronig weithredol ar gyfer cofnodion iechyd.'

Ond nid oes gan nyrsys ardal, nyrsys cymunedol, fynediad at y pethau hyn.

'Ychydig iawn o TG sydd gennym i gefnogi integreiddio a gwaith Timau Adnoddau Cymunedol. Mae Nyrsys Ardal ar bapur; mae rhai staff therapi ar Therapy Manager; cydweithwyr gofal cymdeithasol ar WCCIS.'

'Mae gan y rhan fwyaf o’r tîm ddyfeisiau ‘blackberry’, ond tydyn nhw ddim yn gweithio’n ddigon da.... Does gennym ni ddim system gyfrifiadurol ar gyfer dogfennaeth—mae’n bapur i gyd.'

Ac un o'r pryderon sydd gennyf—ac mae'n rhedeg ar draws amrywiaeth eang o'r gwasanaeth iechyd mewn gwirionedd—yw fy mod yn ysgrifennu atoch yn aml iawn, Weinidog, i ofyn am ddata ar amrywiaeth o bynciau, ac fe ddowch yn ôl ataf yn eich ateb ysgrifenedig, a dweud , 'Ni chedwir unrhyw ddata yn ganolog'. Iawn, rwy'n derbyn hynny. Byddaf yn cyflwyno cais rhyddid gwybodaeth wedyn ar bob bwrdd iechyd, yn dilyn eich ateb, a dyfalwch beth y maent yn ei ddweud? 'Ni chedwir unrhyw ddata yn ganolog. Nid oes unrhyw ddata wedi'i gofnodi. Nid yw'r data hwn yn hysbys; nid yw'n cael ei dorri a'i rannu yn y ffordd hon.' Os nad oes gennym y data hanfodol hwn, sut y gallwn ni reoli a chynllunio'r gweithlu, sut y gallwn fynd ati o ddifrif i dargedu recriwtio a chadw staff? Onid ydym yn sefydlu Addysg a Gwella Iechyd Cymru i fethu, oherwydd, os na allwn gael gafael ar y data, ac yn amlwg nid yw'r data gan y Gweinidog, nid wyf yn tybio am un eiliad fod y data gan Addysg a Gwella Iechyd Cymru chwaith.

Hoffwn wybod hefyd pwy fydd yn gwerthuso llwyddiant cynllun peilot meddalwedd Malinko yng Nghwm Taf. Byddai diddordeb gennyf mewn gwybod pwy fydd yn ei werthuso, pryd rydych yn disgwyl i'r gwerthusiad ddigwydd. Oherwydd, yn ôl yr hyn a ddeallaf, os yw'n gwneud popeth y dywed y mae'n ei wneud, byddai'n beth da iawn i'w gyflwyno ar draws ein holl fyrddau iechyd. Ond hoffwn iddo gael ei werthuso'n annibynnol, o ystyried sefyllfa bresennol Cwm Taf.

A'r pwynt olaf a therfynol yr hoffwn ei wneud, sydd yn yr adroddiad hwn i raddau ond sy'n ategiad iddo—mae pawb yn gwybod bod gofal sylfaenol yn seiliedig ar y model tîm amlddisgyblaethol. Fodd bynnag, mae'n cael ei lesteirio ar adegau gan linellau adrodd, ac mae hynny'n berthnasol i nyrsys ardal a nyrsys cymunedol, oherwydd, wrth gwrs, mae'r rhan fwyaf ohonynt yn adrodd yn ôl i fyrddau iechyd, yn hytrach na chlystyrau neu bractisau meddygon teulu. Nawr, rwyf wedi cael un neu ddau o achosion lle roedd gennym etholwyr difrifol wael—canser angheuol, mae'r meddyg teulu wedi mynd allan, mae angen cefnogaeth nyrs ardal arnynt. Ond gan nad oes ffurflen 13 tudalen wedi'i llenwi, nid yw eu meddyg, sy'n dweud, 'Rhaid i nyrs ardal nyrsio'r person hwn a gofalu amdano yn ei gartref', wedi gallu ei wneud, oherwydd bod yn rhaid iddynt ddychwelyd i'r bwrdd iechyd a dilyn llwybr troellog iawn er mwyn gallu darparu'r gwasanaeth hwnnw. Felly, a gawn ni edrych ar hynny a'i dynhau? Oherwydd maent yn rhan annatod o'r tîm gofal sylfaenol, ac mae angen iddynt fod o dan adain y rhai sy'n arwain y swyddogaeth gofal sylfaenol.