7. Pa gamau y mae Llywodraeth Cymru yn eu cymryd i fynd i'r afael â'r anghydraddoldeb o ran cyflymder band eang yng ngorllewin Cymru? OAQ54837

Diolchaf i'r Aelod. Er nad yw darparu band eang yn fater sydd wedi ei ddatganoli, mae Llywodraeth Cymru wedi camu i'r adwy i ddiogelu dinasyddion Cymru rhag methiant y farchnad. Buddsoddwyd dros £32 miliwn, er enghraifft, mewn darparu cyflymder band eang cyfartalog o 82 Mbps i dros 111,000 o safleoedd ar draws y gorllewin.

Diolch am hynna, er mae'n rhaid i mi ddweud nad yw eich ymdrechion i ddiogelu cyflymderau band eang wedi bod yn gwbl lwyddiannus. Ail-bwysleisiodd adroddiad a gyhoeddwyd gan y grŵp defnyddwyr uSwitch yr wythnos diwethaf yr anghysondeb rhwng cyflymderau band eang. Er enghraifft, ym Mhenffordd, cofnodwyd y cyflymderau lawrlwytho cyfartalog arafaf, a oedd yn golygu y byddai ffilm Netflix HD dwy awr o hyd yn cymryd mwy nag 11 awr i'w lawrlwytho. Fodd bynnag, yn Clare Walk ym Mhenfro, gellid lawrlwytho'r un ffilm honno mewn 11 munud yn unig. Fy mhryder ynglŷn â hyn yw oherwydd, fel y gwyddom, mae cyflymderau band eang yn hanfodol ar gyfer iechyd, ar gyfer addysg, ar gyfer cyfathrebu ac ar gyfer adloniant. Rydych chi wedi cael symiau sylweddol o arian, a sylwaf ym maniffesto'r Blaid Lafur eich bod chi'n cynnig band eang am ddim i bawb yn rhan o'ch anrhegion Nadolig. Ond, beth allwch chi ei wneud i sicrhau bod yr arian a roddwyd i chi gan San Steffan ar gyfer y prosiectau hyn eisoes [Torri ar draws.]—rwy'n mynd i anwybyddu'r gwichian yn y cefndir—yn sicrhau mewn gwirionedd bod gennym ni fand eang sy'n addas i'w ddiben? Rydych chi wedi cael llwyth o arian.

Llywydd, nid yw Llywodraeth Cymru yn cael arian gan Lywodraeth y DU at y diben hwn gan fod hwn yn gyfrifoldeb nad yw wedi ei ddatganoli. Felly, byddai'n llawer gwell i'r Aelod gyfeirio ei gwestiynau at y rhai sy'n gyfrifol am y mater hwn. Yr hyn y mae Llywodraeth Cymru wedi ei wneud yw defnyddio arian a ddarparwyd i ni at ddibenion eraill, ac arian yr ydym yn ei gael gan yr Undeb Ewropeaidd, i unioni methiant y Llywodraeth Geidwadol i fynd i'r afael â'r problemau—y problemau gwirioneddol, go iawn—y mae'r Aelod wedi eu codi.

Mae hi'n hollol iawn i ddweud bod y Blaid Lafur, yn ein maniffesto, yn gwneud cynigion a fyddai'n mynd i'r afael â'r anawsterau y mae'r Aelod wedi eu nodi. O dan rwymedigaeth gyfredol y gwasanaeth cyffredinol. Mae gennym ni sefyllfa yng Nghymru nad yw'n gyffredinol. Yn sicr, nid yw'n rhwymedigaeth. Mewn rhai rhannau o Gymru, prin iawn ei fod yn wasanaeth. Mae'r Blaid Lafur a'n maniffesto yn cydnabod na fydd band eang yn wasanaeth braf i'w gael neu'n ategol yn y dyfodol; bydd yn gyfleustod pwysig, a dylid ei drin fel gwasanaeth cyffredinol.

Byddwn yn buddsoddi i sicrhau y bydd y cymunedau hynny ledled Cymru sy'n dibynnu ar fand eang ar gyfer eu busnesau ac ar gyfer eu cartrefi yn ei gael o dan Lywodraeth Lafur. Mae pobl yng Nghymru sydd â diddordeb yn hynny ac sydd wedi clywed yr hyn y mae'r Aelod yn ei ddweud yn gwybod pwy y mae'n rhaid iddyn nhw bleidleisio drosto er mwyn ei gael.