Part of the debate – Senedd Cymru am 6:21 pm ar 7 Ionawr 2020.
Rwy'n croesawu'r cyfle i gyflwyno'r rheoliadau diwygio hyn heddiw, a hoffwn ddiolch i'r Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol am ei adroddiad ar y rheoliadau. Mae Rheoliadau Cynlluniau Gostyngiadau'r Dreth Gyngor (Gofynion Rhagnodedig a'r Cynllun Diofyn) (Cymru) (Diwygio) 2020 yn diwygio Rheoliadau Cynlluniau Gostyngiadau'r Dreth Gyngor 2013. Mae'r cynllun yn rhoi cymorth uniongyrchol i gartrefi ledled Cymru drwy leihau eu biliau treth gyngor.
Diddymodd Llywodraeth y DU fudd-dal y dreth gyngor ar 31 Mawrth 2013, a phasiodd gyfrifoldeb dros ddatblygu trefniadau newydd i Lywodraeth Cymru. Fel rhan o'r penderfyniad, cafwyd toriad o 10 y cant yn y cyllid ar gyfer y cynllun. Ymatebodd Llywodraeth Cymru drwy lenwi'r bwlch ariannu er mwyn cadw hawliau i gefnogaeth. Ar hyn o bryd, mae'r cynllun yn cefnogi tua 280,000 o aelwydydd tlotaf Cymru. Mae angen deddfwriaeth ddiwygio bob blwyddyn i sicrhau bod y ffigurau a ddefnyddir i gyfrifo hawl pob aelwyd i ostyngiad yn cael eu cynyddu i gymryd i ystyriaeth y cynnydd mewn costau byw. Mae'r rheoliadau uwchraddio felly'n cadw'r hawl bresennol i gymorth.
Mae'r ffigurau ariannol ar gyfer 2020-1 sy'n ymwneud â phobl o oedran gweithio, pobl anabl a gofalwyr yn cael eu cynyddu yn unol â'r mynegai prisiau defnyddwyr, 1.7 y cant. Mae ffigurau sy'n ymwneud ag aelwydydd pensiynwyr yn dal i gael eu cynyddu yn unol â gwarant sylfaenol safonol Llywodraeth y DU ac maent yn adlewyrchu uwchraddio'r budd-dal tai. Yn sgil gohirio cyllideb yr Hydref, mae Llywodraeth Cymru wedi defnyddio ffigurau dros dro ar gyfer rhai o'r ffactorau uwchraddio lle bo angen. Mae hyn er mwyn sicrhau ein bod yn diogelu teuluoedd ar incwm isel yr effeithiwyd arnyn nhw gan ddiwygio lles o doriadau pellach i'w hincwm.
Wrth wneud y rheoliadau hyn, rwyf hefyd wedi manteisio ar y cyfle i gynnwys mân newidiadau technegol ac i wneud diwygiadau ychwanegol i adlewyrchu newidiadau eraill i fuddion cysylltiedig, er enghraifft diwygio'r rheoliadau i sicrhau bod pobl o'r un rhyw sydd mewn partneriaethau sifil â'r un hawliau â phobl mewn partneriaethau sifil o ryw arall, priodasau rhwng cyplau o'r un rhyw, a phriodasau rhyw arall. Bydd y newidiadau yn sicrhau bod awdurdodau bilio yn asesu'r hawl i ostyngiadau yn y dreth gyngor mewn modd cyson.
Mae'r rheoliadau hyn yn cadw'r hawl i ostyngiad yn y biliau treth gyngor i aelwydydd yng Nghymru. O ganlyniad i'r cynllun hwn, bydd tua 220,000 o'r aelwydydd sydd dan y pwysau ariannol mwyaf yn parhau i beidio â thalu'r dreth gyngor yn 2020-1. Gofynnaf i'r Aelodau gymeradwyo'r rheoliadau hyn heddiw.