Part of the debate – Senedd Cymru am 4:24 pm ar 14 Ionawr 2020.
Rwy'n diolch i'r Gweinidog am ei ddatganiad y prynhawn yma. Rydym yn croesawu'r holl fentrau hyn a amlinellwyd yn natganiad y Gweinidog, gan gynnwys sefydlu grŵp llywio buddsoddi rhanbarthol i Gymru, a'ch ymgysylltiad helaeth chi â'r Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd (OECD). Serch hynny, mae'n codi'r cwestiwn o beth mae Llywodraeth Cymru wedi ei gyflawni gyda'r biliynau o bunnoedd a gafwyd yng nghyllid rhanbarthol yr UE dros yr 20 mlynedd diwethaf. Efallai y gwnewch chi egluro wrthym ni a phobl Cymoedd y De pam maen nhw'n cael eu hystyried o hyd ymhlith y tlotaf yn Ewrop.
Yn sicr, Gweinidog, nid yw eich amheuaeth barhaus chi ynghylch y cyllid newydd a ddaw gan Lywodraeth y DU yn gwneud fawr ddim i feithrin perthynas dda â San Steffan. Efallai y gwnewch chi egluro inni pam yr ydych chi'n teimlo mai hon yw'r ffordd orau ymlaen. Ac fel y dywedodd Darren Millar, rydych wedi cael llawer o sicrwydd mewn datganiadau gan Lywodraeth y DU na fydd Cymru yn cael ceiniog yn llai. Yn wir, fe allai gael llawer iawn mwy pan fydd y gronfa ffyniant a rennir yn cael ei gweinyddu. Ac efallai y dylwn i nodi nad Cymru, yr Alban na Gogledd Iwerddon yw'r unig rai sy'n aros am y dyraniad hwn. Mae llawer o ranbarthau Lloegr yn yr un sefyllfa.
Rydych chi'n dweud y byddwn ni'n colli gwerth £375 miliwn y flwyddyn o arian strwythurol yr UE. Ond nid ydych yn cyfeirio at y ffaith ein bod wedi gorfod cydymffurfio â rheolau caeth yr UE wrth ei gymhwyso, tra bod y £14 biliwn a ddyrannwyd gan Senedd y DU drwy fformiwla Barnett, er yn ddiffygiol, yn dod heb gyfyngiadau o'r fath ac mae Llywodraeth Cymru yn rhydd i'w weinyddu fel y gwêl yn dda. A gaf i ddweud hefyd, Gweinidog, na all neb anwybyddu'r eironi yn eich galwad chi i barchu'r refferendwm ar ddatganoli, o ystyried eich ymdrechion bwriadol chi a'ch plaid dros y tair blynedd diwethaf i rwystro'r penderfyniad gan bobl Cymru i ymadael â'r UE yn y refferendwm hwnnw.
Mae llawer o'r datganiad hwn yn cynnwys cyfeiriadau at fentrau a chamau gweithredu sy'n cael eu rhoi ar waith i greu Cymru ffyniannus a chynhwysol. Gweinidog, mae'n rhaid gofyn, beth bynnag am Brexit, pryd fydd y rhethreg yn dod i ben a'r cyflenwi'n dechrau?