Grŵp 5: Cychwyn (Gwelliant 10)

Part of the debate – Senedd Cymru am 7:05 pm ar 21 Ionawr 2020.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie Morgan Julie Morgan Labour 7:05, 21 Ionawr 2020

(Cyfieithwyd)

Rwyf wedi gwrando ar y dadleuon a gyflwynwyd gan Janet Finch-Saunders ac Aelodau eraill, ac rwy'n credu ei bod yn bwysig iawn cydnabod, fel y dywedwyd eisoes—ac mae Helen Mary Jones wedi gwneud y pwynt hwn yn gryf iawn—os derbynnir y gwelliant hwn, bydd yn gwneud cychwyn y Bil yn amodol ar i rywbeth arall ddigwydd gyntaf, boed hynny'n aros i ganllawiau Gwasanaeth Erlyn y Goron gael eu diwygio, neu sefydlu llwybr ar gyfer dargyfeirio o'r system cyfiawnder troseddol, neu ddarparu  gwasanaethau cymorth magu plant. Drwy wneud dechreuad y ddeddfwriaeth hon yn amodol ar ddiwygio canllawiau Gwasanaeth Erlyn y Goron, byddem yn caniatáu i gyrff nad ydynt wedi eu datganoli fod y cymrodeddwyr terfynol ar ein deddfwriaeth, ac rwy'n credu bod hwnnw'n bwynt pwysig iawn.

Hefyd, rydych chi'n awgrymu ein bod ni'n caniatáu i Lywodraeth y DU leisio barn ynghylch pa bryd y cychwynnir deddfwriaeth Cymru mewn maes a ddatganolwyd yn benodol i'r Senedd o dan Ddeddf Cymru 2017, a pham yn y byd y byddem ni eisiau gwneud hynny? Mae Gwasanaeth Erlyn y Goron yn gwbl annibynnol ar y Llywodraeth a bydd yn gwneud ei benderfyniadau ei hun ynghylch sut a phryd y bydd yn diwygio ei ganllawiau. Gadewch i ni beidio ag anghofio, yn ystod Cyfnod 1, bod Gwasanaeth Erlyn y Goron wedi sicrhau'r Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg y bydd diwygiadau'n cael eu gwneud i'w canllawiau.

Mae ansicrwydd ynglŷn â'r prawf a gymhwysir gan y newid arfaethedig o ran pryd y gallai'r cychwyniad ddigwydd yn gyfreithlon. Os caiff y gwelliant hwn ei basio, byddai'n anodd iawn, os nad yn amhosibl, barnu pryd y gellid dechrau adran 1. Mae hyn yn groes i'r hyn y mae rhanddeiliaid a phwyllgorau wedi gofyn amdano, ac mae'n codi ansicrwydd mawr a allai beryglu'r Bil. Gofynnwyd i ni roi sicrwydd, a dyna'r hyn yr ydym wedi rhoi.

Rwyf eisiau eich sicrhau bod gennym ni berthynas waith dda iawn gyda Gwasanaeth Erlyn y Goron a'r heddlu. Cyfeiriodd Huw Irranca-Davies at sut maen nhw wedi gweithio'n agos gyda ni mewn meysydd eraill, ac yn sicr mae gennym ni berthynas waith dda erbyn hyn. Rydym wedi gweithio gyda hwy i ddarparu'r amcangyfrifon o'r costau yn yr asesiad o effaith rheoleiddiol, ac maen nhw'n aelodau gweithredol o'r grŵp gweithredu strategol a'i grwpiau gorchwyl a gorffen. Maen nhw'n cymryd rhan lawn yn ein holl baratoadau.

Ni ddylai'r gwaith a wnawn yn y grwpiau hyn effeithio ar amseriad cychwyn y Bil. Mewn gwirionedd, mae i'r gwrthwyneb: mae cyfnod o ddwy flynedd rhwng Cydsyniad Brenhinol a chychwyniad sydd yn golygu y gall y grwpiau hyn gynllunio eu gwaith yn ôl amserlen hysbys a'i gyflawni mewn da bryd cyn i'r gyfraith ddod i rym.

O ran cymorth magu plant, mae ystod eang o wasanaethau eisoes ar gael i rieni a gofalwyr ledled Cymru i gefnogi magu plant mewn modd cadarnhaol, gan gynnwys cyngor wyneb yn wyneb drwy ymweliadau iechyd, y gwasanaeth ymwelwyr iechyd cyffredinol, a thrwy ein rhaglenni cymorth teulu, Dechrau'n Deg a Teuluoedd yn Gyntaf. Hefyd, mae ein hymgyrch 'Magu plant. Rhowch Amser Iddo' yn rhoi cyngor cadarnhaol i rieni ar fagu plant drwy wefan, Facebook ac amrywiaeth o adnoddau eraill, ac fe'u defnyddir yn helaeth.

Rwyf wedi dyrannu £325,000 i'r ymgyrch 'Magu plant. Rhowch Amser Iddo' eleni, ac rwy'n bwriadu darparu lefel debyg o fuddsoddiad y flwyddyn nesaf. Ond yn sicr, nid wyf yn hunanfodlon. Mae'r Aelodau yn gwybod fy mod wedi ymrwymo i adolygu'r ddarpariaeth bresennol o ran cymorth i rieni, ac mae gwaith yn mynd rhagddo eisoes ar yr union fater hwn drwy'r grŵp gweithredu arbenigol ar fagu plant. Bydd y grŵp hwn o arbenigwyr ar fagu plant a gweithwyr proffesiynol yn ystyried pa gymorth, os o gwbl, sydd ei angen o ran magu plant, a chyngor a gwybodaeth ychwanegol i gefnogi newid mewn ymddygiad ynghyd â'r ddeddfwriaeth hon, yn ogystal â nodi unrhyw fylchau yn y ddarpariaeth bresennol. Yn ôl yr arwyddion cynnar o'r ymarfer a gynhaliwyd i fapio cymorth magu plant, ceir amrywiaeth dda ar y cyfan o gymorth a ddarperir gan awdurdodau lleol ar draws gwahanol ystodau oedran, ond, fel y dywedais yn gynharach, bydd y grŵp yn ystyried sut y gellid gwella hyn i gyflawni'r effaith fwyaf.

Dim ond i sôn am rai o'r cyfraniadau a wnaed yn y fan yma heno, rwyf am bwysleisio unwaith eto bod yr holl weithwyr proffesiynol eisiau i'r gyfraith fod yn eglur. Maen nhw'n gofyn i'r gyfraith fod yn glir. Mae ymwelwyr iechyd, pobl yn y rheng flaen, yn awyddus i gael yr eglurder hwnnw. Ond rwyf hefyd eisiau ei gwneud yn gwbl glir nad oes unrhyw beth yn y ddeddfwriaeth hon sy'n atal y rhiant rhag amddiffyn plentyn sydd mewn perygl. Os yw plentyn yn rhedeg tuag at heol, wrth gwrs y caiff rhiant ddal gafael ar y plentyn. Os yw plentyn yn debygol o gael ei sgaldio gan goffi poeth, wrth gwrs y caiff y rhiant dynnu'r plentyn oddi wrth y perygl. Mae hyn yn gwbl dderbyniol. [Torri ar draws.] Os yw plentyn mewn perygl, mae'n rhaid i'r rhiant weithredu er mwyn achub y plentyn. Yn yr enghraifft a ddefnyddiodd yr Aelod, byddech yn tynnu'r plentyn oddi wrth y perygl a byddai hynny'n gwbl dderbyniol.

A'r pwynt arall yr wyf yn dymuno ei wneud yw bod yr holl—. [Torri ar draws.]