Part of the debate – Senedd Cymru am 2:35 pm ar 21 Ionawr 2020.
A gawn ni ddatganiad neu ddadl ynghylch ddarparu triniaethau priodol ar gyfer anhwylderau personoliaeth ffiniol mewn modd cyson ledled Cymru? Mae etholwr huawdl a hyddysg iawn wedi cysylltu â mi—yn wybodus drwy brofiad personol a drwy ymchwil academaidd—sydd wedi codi'r anhawster o gael therapi ymddygiad dialectig, DBT, yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Morgannwg Cwm Taf, ac mae wedi holi a allai'r un peth fod yn berthnasol ar draws ardaloedd byrddau iechyd gwahanol yng Nghymru. Ac yna gallem hefyd drafod, felly, i ba raddau y dylai unigolyn sydd ag anhwylder personoliaeth ffiniol fod yn gallu ymgysylltu â chlinigwyr ar yr hyn y mae'r unigolyn yn ei ystyried y ffurf fwyaf priodol o driniaeth iddyn nhw eu hunain, yn hytrach na dim ond derbyn pa driniaeth bynnag a all fod ar gael, neu beidio, o fewn un ardal Bwrdd Iechyd.
A gawn ni ddatganiad hefyd am y newidiadau i amserlennu trenau, er mwyn galluogi cymudwyr yn y Cymoedd i gyrraedd y gwaith yn brydlon yng Nghaerdydd? Dim ond dau drên o Faesteg sydd wedi'u hamserlennu i gyrraedd Caerdydd cyn 9 a.m. ar ddyddiau'r wythnos. Mae'r cyntaf yn gadael am 6.44 a.m. ac yn cyrraedd am 7.38 a.m.—digon o amser i gyrraedd y gwaith erbyn 8 a.m. neu 8.30 a.m. Fodd bynnag, effeithiwyd ar yr ail gan newid i'r amserlen ym mis Tachwedd, a wthiodd amser ymadael y trên yn ôl i 8.04 a.m., gan gyrraedd Caerdydd am 8.54 a.m. os nad oes oedi. Gweinidog, mae oedi bob tro—weithiau pum munud, weithiau 10 munud, weithiau'n fwy. Felly mae'n golygu bod cymudwyr oedd â phenaethiaid deallgar a ddywedai, 'cyn belled â'ch bod chi wrth eich desg erbyn 9 a.m., peidiwch â phoeni, rydych chi'n iawn', bellach yn cyrraedd eu desgiau'n yn hwyrach na 9 a.m. yn rheolaidd, i ddarganfod eu penaethiaid yn dweud, 'os bydd hyn yn digwydd o hyd, fydd ddim swydd i chi.' Felly, rwyf wedi ysgrifennu at Weinidogion, at Drafnidiaeth Cymru, at KeolisAmey, at Network Rail, ac eraill, iddyn nhw roi'r trên hwn yn ôl i amser cynharach pan ddaw'r newidiadau i'r amserlen fis Mai. Felly byddwn i'n croesawu datganiad ar amserlen mis Mai.
Ac yn olaf, a gawn ni ddadl ar gyflwyno credyd cynhwysol, sydd, fel yr wyf i'n ei weld yn fy nghymorthfeydd wythnos ar ôl wythnos, yn gwthio llawer o'n hetholwyr i yn drwm i ddyled, i mewn i dlodi, ac i anobaith? Ac a oes modd inni gael yr wybodaeth ddiweddaraf am yr ymchwil gan Policy in Practice a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru, sydd wedi'i chynllunio i helpu Llywodraeth Cymru i wneud penderfyniadau polisi mewn modd sy'n helpu awdurdodau lleol a phreswylwyr yn y ffordd orau bosibl gyda chredyd cynhwysol, ac i ddeall sut mae hyn yn effeithio ar deuluoedd yng Nghymru? Gwelsom y gwaith ymchwil y llynedd gan Cartref, sy'n dangos effaith rhewi'r credyd cynhwysol, gan arwain at ostyngiad o 6 y cant ar gyfartaledd yn incwm pobl sy'n hawlio budd-daliadau oedran gweithio ers 2016. Dangosodd fod ar 84 y cant o'r tenantiaid sy'n hawlio Credyd Cynhwysol rywfaint o rent bellach i'w cymdeithasau tai, naill ai drwy beidio â thalu neu faterion technegol. Ac mae ar y tenantiaid hynny ar Gredyd Cynhwysol sydd mewn ôl-ddyledion fwy na dwywaith swm y rhent o'u cymharu â chyfoedion sy'n hawlio budd-dal tai o dan yr hen drefn. Felly byddai'n dda cael datganiad neu ddadl ar hyn, felly gallwn ni fynd i'r afael o ddifrif ag effeithiau gwaethaf polisi Llywodraeth y DU sy'n creu tlodi ac sydd wedi'i ddylunio'n wael.