Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:32 pm ar 28 Ionawr 2020.
Llywydd, hoffwn ddiolch i Angela Burns am y cwestiynau atodol yna. Mae hi'n iawn bod her barhaus i leihau'r gyfran o fenywod ifanc sy'n beichiogi ac yn parhau i smygu. Mae'n rhaid trin y ffigurau gyda dim ond rhyw fymryn o bwyll, oherwydd mae'r ganran yn ffactor o'r ffaith bod nifer y merched yn eu harddegau sy'n beichiogi wedi gostwng mor gyflym yn ystod y cyfnod datganoli. Felly, yn y flwyddyn 2000, roedd 495 o fenywod ifanc dan 16 oed a ddaeth yn feichiog yng Nghymru, ac yn 2017, y flwyddyn ddiwethaf y mae gennym ni ffigurau ar ei chyfer, roedd i lawr i 144. Ac mae hwnnw'n ostyngiad dramatig. Ac ymhlith y 144, ceir crynhoad o bobl ifanc sydd ag anawsterau a heriau penodol, wedyn, o ran perswadio pobl i roi'r gorau i smygu.
Ond mae'r amrywiaeth o wasanaethau sydd ar gael yn y GIG wedi'u cynllunio i geisio gwneud yn siŵr nad un dull yn unig sydd ar gael. Mae gwasanaethau yn yr ysbyty yn gweithio'n dda iawn i rai pobl ifanc, ond mae'n well gan bobl ifanc eraill yn bendant, fe wyddom, ddefnyddio gwasanaethau fferyllol, yn rhannol gan y gall hynny fod yn fwy anhysbys; byddai'n well gennych chi fynd lle nad oeddech chi mor weladwy i bobl eraill. Mae gan fydwragedd sydd wedi'u hyfforddi'n arbennig ran bwysig i'w chwarae o ran gweithio gyda phobl ifanc yn arbennig, ac yna mae gweithio'n uniongyrchol gyda phobl ifanc yn bwysig hefyd. Felly, yn Sir Benfro, yn ardal yr Aelod ei hun, mae Hywel Dda yn gwneud darn penodol o waith gyda phobl ifanc sy'n smygu, gan geisio dysgu ganddyn nhw am y pethau a fyddai fwyaf effeithiol iddyn nhw fel dulliau ymyrraeth i'w galluogi i roi'r gorau i smygu, ac mae'r gwaith hwnnw'n mynd rhagddo ochr yn ochr â chlystyrau gofal sylfaenol a bydwragedd arbenigol.